@article{article_1666999, title={Görünmez Emek ve Mekanik İnsandışılaştırma Kavramları Üzerinden Dijital Platform Çalışmalarında Bağımlılık Unsurunun Değerlendirilmesi}, journal={Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi}, volume={11}, pages={799–830}, year={2025}, DOI={10.54699/andhd.1666999}, author={Sağlam, Nazlı}, keywords={Dijital Platform Çalışması, Görünmez Emek, Mekanik İnsandışılaştırma, Bağımlılık Unsuru, İşletme Riskinin Üstlenilmesi}, abstract={Dijital dönüşümün iş hukukuna en önemli etkilerinden biri dijital platform çalışmalarının ortaya çıkmasıdır. Dijital platform çalışmalarında platformlar kendilerini işverenden ziyade çöpçatan veya iletişim platformları yani aracı olarak konumlandırmaktadır. Çalışmamızda dijital dönüşümün, iş hukukunda göz ardı edildiğini düşündüğümüz yönünü “görünmez emek” ve “mekanik insandışılaştırma” kavramları açısından tartışmaya açmaktayız. Böylelikle dijital platformlarda pek çok platform iş modellerinin ardındaki gerçekliği gizlemek üzere tasarlandığı ortaya koyulabilecek ve dijital platform çalışmalarında bağımlılık unsuru değerlendirilecektir. Dijital platformlarda işletme riski bilinçli bir şekilde platform çalışanlarına aktarılmaktadır. Bu durumda işletme riskinin çalışan tarafından üstlenildiğinden hareketle bağımsız çalışan olarak nitelendirilmesi isabetli olmamaktadır. Zira işletme riskini üstlendiği iddia edilen platform çalışanlarının bağımsız çalışan olmanın getirdiği avantajlardan yararlanması gerekmekteyse de çalışanlara platformlar aracılığı ile işletme riski “aktarılmaktadır”. Dolayısıyla özgür irade söz konusu olmaksızın gönülsüz olarak üstlenilen işletme riski neticesinde platform çalışanları karine olarak işçi kabul edilmelidir. Çalışmamızda platform çalışanlarının hukuki statüsü tespit edilirken; görünmez emek ve mekanik insandışılaştırma kavramları açıklayıcı yöntemle tanımlanmakta, iş ilişkisinde bağımlılık unsuru ise tipolojik yöntemden ve karşılaştırmalı hukuk metodundan yararlanılarak ele alınmaktadır.}, number={2}, publisher={Anadolu Üniversitesi}