TY  - JOUR
T1  - TÜRKİYE'DEKİ ÇEVRE KRİZLERİNE SOSYAL HİZMET PERSPEKTİFİNDEN YENİ BİR BAKIŞ: YEŞİL PROTOKOLLER
TT  - A New Look at Environmental Crises in Turkey from a Social Service Perspective: Green Protocols
AU  - Öztürk, Feyza Nur
AU  - Özgür, Özge
PY  - 2025
DA  - August
Y2  - 2025
DO  - 10.47115/jshs.1667982
JF  - Samsun Sağlık Bilimleri Dergisi
JO  - JSHS
PB  - Ondokuz Mayıs Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2791-9722
SP  - 157
EP  - 172
VL  - 10
IS  - 2
LA  - tr
AB  - Çevre kirliliği, modern toplumlarda sanayileşme ve kentleşmenin doğal bir sonucu olarak ortaya çıkmakta ve hem çevresel sürdürülebilirliği hem de toplumsal refahı tehdit etmektedir. Bu sorun, özellikle yoksul ve dezavantajlı gruplar üzerinde daha büyük etkiler yaratmaktadır. Yeşil sosyal hizmet, çevresel adalet kavramı çerçevesinde bu sorunlara topluma dayalı ve yenilikçi çözümler sunmayı hedefler. Bu yaklaşım, çevreyle ilgili sorunları sadece ekolojik değil, aynı zamanda sosyal bir mesele olarak da ele alır. Bu nedenle, sosyal hizmet uzmanlarının çevre kirliliğinin etkilerini azaltma konusundaki rolü her geçen gün daha kritik hale gelmektedir. Bu makalede, yeşil sosyal hizmetin çevre kirliliğiyle mücadeledeki önemi, kullanılan stratejiler ve yerel düzeyde kurulması önerilen yeşil sosyal hizmet birimlerinin rolü incelenmiştir. Araştırmanın sonucunda, sosyal hizmet uzmanlarının medya, sanat, eğitim ve yerel iş birlikleri yoluyla çevresel farkındalık yarattığı, çevre adaleti için savunuculuk yaptığı ve yeşil sosyal hizmet birimlerinin kurulmasının sürdürülebilir çözümler geliştirmede etkili bir model sunduğu belirlenmiştir
KW  - Çevre kirliliği
KW  - Endüstri
KW  - Kentleşme
KW  - Yeşil sosyal hizmet
KW  - Çevresel adalet
KW  - Ekolojik yaklaşım.
N2  - Environmental pollution has emerged as an inevitable outcome of rapid industrialization and urbanization in modern societies, posing serious threats to both environmental sustainability and social well-being. This issue disproportionately affects poor and disadvantaged communities. Green social work aims to offer innovative and community-based solutions to these problems by addressing environmental justice within a broader ecological framework. This approach considers environmental challenges not only as ecological but also as social issues. Therefore, the role of social workers in mitigating the social and environmental impacts of pollution is becoming increasingly crucial. This article explores the significance of green social work in tackling environmental pollution, its strategic approaches, and the importance of establishing local green social work units. The findings indicate that social workers raise environmental awareness through media, arts, education, and community engagement, advocate for environmental justice, and that the creation of green social work units offers an effective model for developing sustainable solutions.
CR  - Artan, T., & Uzun, K. (2017). A discussion about green social work in the context of climate refugees. Journal of Current Researches on Social Sciences (JoCReSS). https://doi.org/10.26579/jocress-7.4.13.
CR  - Bay, U. (2015). Ecological social work. In Encyclopedia of Social Work. https://doi.org/10.1093/acrefore/9780199975839.013.116
CR  - Besthorn, F. H., & Canda, E. R. (2002). Revisioning environment: Deep ecology for education and teaching in social work. Journal of Teaching in Social Work, 22(1), 79–101. https://doi.org/10.1300/J067v22n01_07
CR  - Besthorn, F. H. (2013). Radical equalitarian ecological justice, in M. Gray & J. Coates (Eds.) 	    Environmental Social Work (pp. 16–31). Routledge
CR  - Besthorn, F. H. & Saleeby, D. (2003). Nature, Genetics, and the Biophilia Connection. Exploring Linkages with Social Work Values and Practice. Advances in Social Work, 4(1), s. 1–18.
CR  - Besthorn, F. H. & Saleeby, D. (2003). Nature, Genetics, and the Biophilia Connection. Exploring Linkages with Social Work Values and Practice. Advances in Social Work, 4(1), s. 1–18.
CR  - Coates, J., & Gray, M. (2012). The environment and social work: An overview and introduction. International Journal of Social Welfare, 21(3), 230–238.
CR  - Çevresel Etki Değerlendirmesi, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü. (2023). Türkiye çevre sorunları ve öncelikleri değerlendirme raporu (2022 yılı verileriyle). Ankara: Çevre Envanteri ve Bilgi Yönetimi Dairesi Başkanlığı.
CR  - Çüçen, A. (2011). Derin ekoloji. Retrieved from http://blog.aku.edu.tr/ometin/files/2011/12/derinekoloji.pdf
CR  - Dadak, K. (2015). Yeni kuşak hak olarak çevre hakkı. Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, (5), 309–326.
CR  - Demirarslan, K. O., & Demirarslan, D. (2018). Sanayileşme, kentleşme ve çevre ilişkisi: Kocaeli ili örneği. Sürdürülebilir Mühendislik Uygulamaları ve Teknolojik Gelişmeler Dergisi, 1(1), 29–43.
CR  - Demirbilek, M. (2016). Çevre, çevre mültecileri ve çevreci sosyal hizmet. International Journal of Social Sciences and Education Research, 2(3), 905–914.
CR  - Dominelli, L. (2012). Green social work: From environmental crises to environmental justice. Cambridge: Polity.
CR  - Dominelli, L. (2018). Yeşil sosyal hizmet: Çevre krizlerinden çevresel adalete (Çev. Ed. Arzu, İ.Ç.). Ankara: Nika Yayınevi.
CR  - Erikson, L. C. (2018). Environmental justice as social work practice. Oxford: Oxford University Press.
CR  - Galeotti, M., Lanza, A., & Pauli, F. (2006). Reassessing the environmental Kuznets curve for CO2 emissions: A robustness exercise. Ecological Economics, 57(1), 152–163.
CR  - Görmez, P. D. K. (2015). Türkiye’de kent-siyaset ilişkisine dair gözlemler. Yerel Politikalar, (1).
CR  - Güzel, B., & Buz, S. (2019). “Yeşil” yoksulluk, çevresel adalet ve sosyal hizmet. Toplum ve Sosyal Hizmet, 30(3), 1052–1069.
CR  - International Federation of Social Workers (IFSW). (2012). Uluslararası sosyal hizmet ve sosyal kalkınma küresel ajandası.
CR  - İlkılıç, C., & Behçet, R. (2006). Hava kirliliğinin insan sağlığı ve çevre üzerindeki etkisi. Fırat Üniversitesi Doğu Araştırmaları Dergisi, 5(1), 66–72.
CR  - Kaya Örk, E., & Çömez Polat, F. (2022). Çevresel adaletsizlik mağduru grupların ihtiyaçlarını karşılamada yeni bir model önerisi: ‘‘Yeşil sosyal hizmet birimleri kurulması’’. Journal of Society & Social Work, 33(3).
CR  - Kılıç, S., & Tok, N. (2014). Geleneksel adalet anlayışlarından çevresel adalet anlayışına. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 6(3).
CR  - King, S. M., Claire, S., Teixeira, R. I., Dosumu, A. N., Carrod, A. J., Dehghani, H., ... & Pikramenou, Z. (2018). Iridium nanoparticles for multichannel luminescence lifetime imaging, mapping localization in live cancer cells. Journal of the American Chemical Society, 140(32), 10242–10249.
CR  - Leist, A. (2011). Daha iyi bir sürdürülebilirlik için çevresel adalet. (Çev. Selim Kılıç). Küresel Bakış, 1(1), 1–12.
CR  - Lucas-Darby, E. T. (2011). The new color is green: Social work practice and service-learning. Advances in Social Work, 12(1), 113–125.
CR  - Mannucci, P., Harari, S., Martinelli, I., & Franchini, M. (2015). Effects on health of air pollution: A narrative review. Internal and Emergency Medicine, 10, 657–662. https://doi.org/10.1007/s11739-015-1276-7
CR  - Mason, R. L., Shires, K. M., Arwood, C., & Borst, A. (2017). Social work research and global environmental change. Journal of the Society for Social Work and Research, 8(4).
CR  - Närhi, K., & Matthies, A.-L. (2016). Conceptual and historical analysis of ecological social work. In J. McKinnon & M. Alston (Eds.), Ecological social work: Towards sustainability (pp. 21–38). London: Palgrave Macmillan Publishers.
CR  - Noble, C. (2016). Green social work: The next frontier for action. Social Alternatives.
CR  - Ötgen, Y. (2021). Çevre sorunlarının çözümünde yeşil vergiler ve Türkiye değerlendirmesi.
CR  - Özsoy, C. E., & Dinç, A. (2016). Sürdürülebilir kalkınma ve ekolojik ayak izi. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, (619), 35–55.
CR  - Pearce, D., & Turner, R. K. (1990). Economics of natural resources and the environment. Baltimore: The Johns Hopkins University Press.
CR  - Ramsay, S., & Boddy, J. (2016). Environmental social work: A concept analysis. British Journal of Social Work, 47(1), 68–86.
CR  - Sofuoğlu, A. (2003). Hava kirliliği. İzmir: İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü.
CR  - Thompson, N. (2013). Kuram ve uygulamada sosyal hizmeti aramak. Ankara: Dipnot Yayınları.
CR  - Ünal, F. (2010). Toplumsal ekoloji. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 26.
CR  - Yanardağ, U. (2019). Türkiye’de çevre odaklı sosyal hizmet uygulamalarını düşünmek. Toplum ve Sosyal Hizmet, 30(1), 309–329.
UR  - https://doi.org/10.47115/jshs.1667982
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4736485
ER  -