@article{article_1667997, title={1900’DE RAKI ÜRETİMİNDEN VERGİ ALINIRKEN MEYDANA GELEN ANLAŞMAZLIK ÜZERİNE AÇILAN BİR DAVA}, journal={Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi}, volume={13}, pages={480–497}, year={2025}, DOI={10.33692/avrasyad.1667997}, author={Çavdar, Döndü and Küçükçopur, Betül}, keywords={Vergi Yargısı, Osmanlı Devleti, Müskirat Vergisi, Düyun-ı Umumiye, Rakı, Ilgın, Konya, İdare Meclisi Mahkemeleri}, abstract={Osmanlı Devleti’nde alkollü içeceklerden çeşitli adlarla vergiler alınsa da genel olarak bu tür vergilere Tanzimat’tan sonra müskirat vergisi denilmiştir. Osmanlı döneminde üretilen alkollü içkilerden biri de arak denen rakıdır. Müslüman bir toplumda din adamları ve yöneticiler, dinen içkinin haram olmasından dolayı çoğunlukla idari olarak da içkiyi yasaklamışlardır. Ancak gayrimüslim Osmanlı tebaası için içkinin üretimi, tüketimi ve alım-satımı himaye esasına göre belli şartlar çerçevesinde çoğunlukla yasak kapsamına alınmamıştır. Gayrimüslimler açısından içkinin ticari değere sahip olması vergilendirilmesini de beraberinde getirmiştir. 1881 yılında Osmanlı Devleti’nin dış borçlarını ödeyememesi nedeniyle yabancı alacaklıların temsilcilerinden oluşan Düyun-ı Umumiye İdaresi kurulmuş ve müskiratla birlikte bazı vergi kalemlerinin yönetimi ve toplanması bu idareye bırakılmıştır. Düyun-ı Umumiye İdaresinin Osmanlı maliyesinin bağımsızlığını olumsuz etkilediği, vergi toplamada ne kadar sıkı bir takip yaptığı ve çeşitli tepkilere neden olduğu malumdur. Bu çalışmada 1900 yılında Konya vilayetinin Ilgın kazası Düyun-ı Umumiye vergi tahsildarı Mustafa ile Ilgın’da ikamet eden rakı üreticisi Kayserili Haralambos’un arasında meydana gelen bir vergi anlaşmazlığı sonucu açılan bir dava ele alınmıştır. Dava önce bidayeten Ilgın Kazası İdare Meclisinde, istinafen Konya Vilayeti İdare Meclisinde, temyizen de Şura-yı Devlette görülmüştür. Dava sonucunda davalı Haralambos beraat etmiştir. Bu davanın analiziyle idare mahkemelerinin dava dinlemesi ve karar verme sürecine bir örnek gösterilmiş, böylece kanunların mahkemede uygulanması ve taşradaki bir meselenin bu mahkemede ele alınışı açığa çıkarılmıştır. İkinci olarak Düyun-ı Umumiye İdaresinin tepkiye neden olan bir vergi toplama yöntemi derinlemesine analiz edilmiştir. Üçüncü olarak Konya’nın Ilgın ilçesinin sosyal ve adli tarihine çeşitli katkılar yapılmıştır.}, number={43}, publisher={Kürşat ÖNCÜL}