@article{article_1673042, title={DAVA ŞARTLARININ YAPAY ZEKÂ TARAFINDAN İNCELENMESİ}, journal={Kırıkkale Hukuk Mecmuası}, volume={5}, pages={615–642}, year={2025}, DOI={10.59909/khm.05.02.006}, author={Arslan, Aziz Serkan}, keywords={Yapay Zekâ, Medeni Usul Hukuku, Veri Bankası, Dava Şartları, Usul Ekonomisi.}, abstract={Dünyayı her geçen gün daha fazla etkisi altına alan teknolojik gelişmeler insanlık tarihini hiç olmadığı kadar hızlı bir değişim içerisine sokmuştur. Bu teknolojik yeniliklerden birisi de yapay zekâdır. 1990’lı yılların sonunda internetin yaygınlaşmaya başlamasıyla birlikte ortaya çıkan bilgiye ulaşım ve bu bilgilerin kayıt altına alınması kolaylığı, yapay zekâ bilim dalının ortaya çıkmasına neden olmuş ve bu alandaki çalışmaları hızla ilerletmiştir. Yapay zekâ ile insan gibi düşünebilen ve kendi kendine kararlar alabilen, bunun yanında insanların odaklandıkları işleri yapabilen, çözmeye çalıştıkları problemleri sonuca kavuşturma yeteneğine sahip olan teknolojik bir yenilik insanlık tarafından kullanılmaya başlanmıştır. Bu durum her alanda insanların hayatını kolaylaştırdığı gibi hukuk alanında da adil bir yargılama sürecine pozitif yönde fırsatlar sunmaktadır. Yapay zekânın hâkim rolü üstlenerek uyuşmazlığın esası hakkında karar verebilmesinin tartışıldığı günümüzde, bunun için çok erken olduğu ve her zaman ciddi riskler barındırdığı düşüncesiyle birlikte yapay zekâdan hâkime yardımcı bir araç olarak faydalanılabileceği kanaatindeyiz. Zira mahkemelerde gerçekleşen yargılama süreçlerinin verimliliğini ve güvenilirliğini artırmak, uyuşmazlığa ve taraflara ilişkin bilgilere hızla ve kolayca ulaşabilme imkânıyla doğru orantılıdır. Verinin çok önem taşıdığı çağımızda ham maddesi veri olan yapay zekâ teknolojisindeki gelişmeler mahkemelerde gerçekleşen işlemlerin hızlanmasına, kolaylaşmasına ve adil bir yargılamanın başarı ile sonuçlanmasına çok ciddi katkılar sunabilecektir. Bu bağlamda davanın esasına girilebilmesi için varlığı veya yokluğu gerekli şartlar olarak tanımlanan dava şartlarının tam olarak sağlanıp sağlanmadığının yapay zekâ kullanılarak en baştan kontrol edilmesi, eksikliğin tespiti halinde giderilmesine veya davanın usulden reddedilmesine ilişkin karar verilmesi, yargılama sürecinin gereksiz yere uzamasının önüne geçebilecektir. Zira dava şartlarına atfedilen kamu düzeninden olma özelliği nedeniyle bu şartlar sağlanmadan davanın esastan incelenebilmesi mümkün değildir. Bu noktada yapay zekâ kullanılarak dava şartlarının kontrol edilmesi ve eksiklik bulunması halinde mahkemenin bilgilendirilmesi, davanın esastan incelenmesi öncesinde filtreleme fonksiyonu görecektir. Zira dava şartları tam olarak sağlanmadan davanın görülmeye başlanması mümkün olmadığı gibi aynı zamanda bu şartlar yargılamanın her aşamasında mahkeme tarafından resen göz önünde bulundurulur. Dava şartları sağlanmamış bir davada verilecek olan karar en baştan itibaren usuli açıdan eksiklik teşkil edecektir.}, number={2}, publisher={Kırıkkale Üniversitesi}