@article{article_1674656, title={Türkiye’de Para İkamesi ve Belirleyicileri (2006-2024)}, journal={Dynamics in Social Sciences and Humanities}, volume={6}, pages={44–56}, year={2025}, DOI={10.62425/dssh.1674656}, author={Özlü Tok, Figen and Azgün, Sabri and Efeoğlu, Rabia}, keywords={Para ikamesi, ARDL sınır testi, Türkiye Ekonomisi}, abstract={Para ikamesi, genellikle parasal ve mali ekonomik göstergelerdeki bozulmalar nedeniyle yabancı para biriminin yerli para birimi rolünü üstlenmesi durumunda görülmektedir. Yaygın olarak ABD doları ekonomilerde rezerv para olarak tercih edildiğinden dolayı dolarizasyon olarak da adlandırılabilmektedir. Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde yüksek oranlarda seyrettiği ve kronik bir sorun haline geldiği için araştırılması, halka ve ekonomiye etkileri nedeniyle büyük bir önem taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de 2006-2024 dönemi arasında para ikamesi olgusu ve para ikamesinin belirleyicilerini ARDL yöntemi ile analiz etmektir. Bu bağlamda para arzı, döviz kuru, enflasyon, faiz oranları gibi parasal göstergelerin dolarizasyon üzerindeki rolü ortaya konmuştur. Ekonometrik analiz sonuçlarından elde edilen verilerden yola çıkıldığında dört temel bulgu saptanmıştır: i) uzun dönemde sırasıyla enflasyon, para arzı ve döviz kuru dolarizasyonu en çok etkileyen değişkenlerdir. ii) kısa dönemde enflasyonun etkisi yüksektir. iii) kur önlemlerinin uzun vadede dolarizasyonu azaltmaya yönelik sınırlı bir etkisi bulunmaktadır. iv) uzun dönemde dolarizasyon oranı kendi içinde dengeleyici bir mekanizma kuracaktır. Türkiye’de para ikamesinin kontrol altına alınabilmesi için kurumsal ve yapısal dönüşümlerin sağlanmasıyla birlikte parasal ve mali reformların düzenlenmesi önem arz etmektedir. Özellikle sıkılaştırıcı parasal tedbirler dolarizasyonun ortadan kaldırılmasında kısa vadede etkili olacağı değerlendirilmektedir.}, number={2}, publisher={Atatürk Üniversitesi}