TY  - JOUR
T1  - Türkiye’de Finansal ve Ticari Küreselleşmenin Enerji Politikalarına Yansımaları: Doğal Gaz Tüketiminde Doğrusal Olmayan Etkileşimler
TT  - Reflections of Financial and Trade Globalization on Energy Policies in Turkey: Nonlinear Interactions in Natural Gas Consumption
AU  - Karaca, Cengizhan
AU  - Taşcı, Hayriye
PY  - 2025
DA  - October
Y2  - 2025
DO  - 10.21547/jss.1675854
JF  - Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
JO  - GAUN-JSS
PB  - Gaziantep Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 1303-0094
SP  - 1718
EP  - 1741
VL  - 24
IS  - 4
LA  - tr
AB  - Bu çalışma, Türkiye’de Doğalgaz tüketimi üzerinde etkili olan finansal ve ticari finansal küreselleşmenin doğrusal olmayan etkileşimlerini ve bunlara ait nedensel ilişkileri ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Özellikle ekonomik büyüme, banka kredilerindeki genişleme, ticari ve finansal küreselleşmenin Doğalgaz tüketimi üzerindeki etkileri, doğrusal olmayan yapıları ortaya koyabilen Kernel Regularized Least Squares (KRLS) yöntemi aracılığıyla incelenmiştir. 1984–2022 dönemine ait yıllık veriler kullanılarak oluşturulan model, enerji tüketiminin sabit varsayımlarla değil, tüketim düzeyine bağlı olarak farklılaştığını ortaya koymaktadır. Bu nedenle, yalnızca ortalama etkiler değil, tüketim düzeyine göre değişen marjinal etkiler de dikkate alınmıştır. Ayrıca, çalışmanın güvenilirliğini artırmak amacıyla Toda-Yamamoto (TY) ve Hacker ve Hatemi-J bootstrap yaklaşımlarına dayalı nedensellik analizleri uygulanmıştır. Elde edilen ampirik bulgular, ekonomik büyümenin Doğalgaz tüketimi üzerinde güçlü, tutarlı ve pozitif bir etkide bulunduğunu göstermektedir. Finansal küreselleşme de benzer şekilde enerji talebini artıran istikrarlı bir unsur olarak öne çıkmaktadır. Buna karşın, banka kredilerinin etkisi gerek yön gerekse anlamlılık bakımından zayıf ve tutarsızdır. Ticari küreselleşmenin etkisi ise modele ve parametrik varsayımlara oldukça duyarlıdır. KRLS yöntemiyle yapılan analizler, politika yapıcıların enerji tüketimi düzeyine göre farklılaşan etkileri dikkate alarak esnek ve hedefli politikalar geliştirmesi gerektiğini göstermektedir. Bu çalışma, enerji politikalarının sadece ekonomik büyüme değil, aynı zamanda küresel entegrasyon süreçleriyle eşgüdüm içinde tasarlanması gerektiğine yönelik politika önerileri sunmaktadır. Elde edilen bulgular, enerji güvenliği, sürdürülebilirlik ve makroekonomik istikrar hedefleri arasındaki dengenin sağlanabilmesi açısından stratejik önem taşımaktadır.
KW  - Finansal Küreselleşme
KW  - Ticari Küreselleşme
KW  - Doğalgaz Tüketimi
N2  - This study aims to reveal the non-linear interactions of financial and trade financial globalization and their causal relationships on natural gas consumption in Turkey. In particular, the effects of economic growth, bank credit expansion, trade and financial globalization on natural gas consumption are examined through the Kernel Regularized Least Squares (KRLS) method, which can reveal nonlinear structures. The model, which is constructed using annual data for the period 1984-2022, reveals that energy consumption varies depending on the level of consumption, not with fixed assumptions. Therefore, not only average effects but also marginal effects varying according to the level of consumption are taken into account. In addition, causality analyses based on Toda-Yamamoto (TY) and Hacker-Hatemi-J bootstrap approaches were applied to increase the reliability of the study. The empirical findings show that economic growth has a strong, consistent and positive effect on natural gas consumption. Similarly, financial globalization stands out as a stable factor that increases energy demand. However, the effect of bank loans is weak and inconsistent in terms of both direction and significance. The effect of trade globalization is highly sensitive to the model and parametric assumptions. Analyses using the KRLS method suggest that policymakers should develop flexible and targeted policies by taking into account the effects that differ according to the level of energy consumption. This study provides policy recommendations that energy policies should be designed in coordination with not only economic growth but also global integration processes. The findings are of strategic importance in terms of balancing the objectives of energy security, sustainability and macroeconomic stability.
CR  - Al-mulali, U., & Binti Che Sab, C. N. (2012a). The impact of energy consumption and CO2 emission on the economic and financial development in 19 selected countries. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 16(7), 4365-4369. https://doi.org/10.1016/j.rser.2012.05.017
CR  - Al-mulali, U., & Binti Che Sab, C. N. (2012b). The impact of energy consumption and CO2 emission on the economic growth and financial development in the Sub Saharan African countries. Energy, 39(1), 180-186. https://doi.org/10.1016/j.energy.2012.01.032
CR  - Al-mulali, U., & Lee, J. Y. M. (2013). Estimating the impact of the financial development on energy consumption: Evidence from the GCC (Gulf Cooperation Council) countries. Energy, 60, 215-221. https://doi.org/10.1016/j.energy.2013.07.067
CR  - Apergis, N., & Payne, J. E. (2010). Natural gas consumption and economic growth: A panel investigation of 67 countries. Applied Energy, 87(8), 2759-2763. https://doi.org/10.1016/j.apenergy.2010.01.002
CR  - Aslan, A., Apergis, N., & Topcu, M. (2014). Banking development and energy consumption: Evidence from a panel of Middle Eastern countries. Energy, 72, 427-433. https://doi.org/10.1016/j.energy.2014.05.061
CR  - Bayraç, H. N. (2018). Uluslararası doğalgaz piyasasinin ekonomik yapisi ve uygulanan politikalar. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 13(3), 13-36. https://doi.org/10.17153/oguiibf.405932
CR  - Boz, F. Ç., Çinar, Ö., & Temelli̇, F. (2017). Enerji Tüketimi, finansal gelişme ve ekonomik büyüme ilişkisi: ASEAN ülkeleri üzerine bir analiz. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 6(12), 36-52. https://dergipark.org.tr/en/pub/bsbd/issue/30965/305034
CR  - Bozgeyik, Y. D. D. Y., Karaca, Ö. G. C., & Torun, S. (2016). Türkiye’de uygulanan ekonomi politikalarinin hizmetler sektörüne etkisi: 2000-2014. Yüzüncü Yıl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (2), 102-124. https://dergipark.org.tr/en/pub/yyuiibfd/issue/35328/392205
CR  - CEIC. (2025). Turkey Natural Gas: Consumption, 1982 – 2024 CEIC. Geliş tarihi 13 Mart 2025, gönderen World Trend Plus’s Association: Energy Sector Reports website: https://www.ceicdata.com/en/indicator/turkey/natural-gas-consumption
CR  - Choi, Y., & Lee, S. (2020). The impact of urban physical environments on cooling rates in summer: Focusing on interaction effects with a kernel-based regularized least squares (KRLS) model. Renewable Energy, 149, 523-534. https://doi.org/10.1016/j.renene.2019.12.021
CR  - Çemrek, F., & Bayraç, H. N. (2023). Türkiye’de Petrol ve Doğalgaz Fiyatlarının Makro Ekonomik Göstergeler Üzerindeki Etkileri. BİLTÜRK Ekonomi ve İlişkili Çalışmalar Dergisi, 5(4), 235–257. https://doi.org/10.47103/bilturk.1320482
CR  - Çilbant, C., & Alma, D. (2016). Türkiye’de doğalgaz tüketimi ile ekonomik büyüme arasindaki ilişki. Akademik İzdüşüm Dergisi, 1(1), 1-11. https://dergipark.org.tr/en/pub/beuiibfaid/issue/28275/300214
CR  - Das, A., McFarlane, A. A., & Chowdhury, M. (2013). The dynamics of natural gas consumption and GDP in Bangladesh. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 22, 269-274. https://doi.org/10.1016/j.rser.2013.01.053
CR  - Destek, M. A. (2016). Natural gas consumption and economic growth: Panel evidence from OECD countries. Energy, 114, 1007-1015. https://doi.org/10.1016/j.energy.2016.08.076
CR  - Doğan, E. (2015). Revisiting the Relationship between natural gas consumption and economic growth in Turkey. Energy Sources, Part B: Economics, Planning, and Policy, 10(4), 361-370. https:/doi.org/10.1080/15567249.2014.931486
CR  - Dreher, A. (2006). Does globalization affect growth? Evidence from a new index of globalization. Applied Economics, 38(10), 1091-1110. https://doi.org/10.1080/00036840500392078
CR  - Erdoğan, S., Gedikli, A., & Kırca, M. (2019). A note on time-varying causality between natural gas consumption and economic growth in Turkey. Resources Policy, 64, 101504. https://doi.org/10.1016/j.resourpol.2019.101504
CR  - Eren, T., & Kaçtioğlu, S. (2017). Türkiye’deki doğalgaz tüketimi ve gri tahmin metoduyla tahmin edilmesi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 16(31), 23-41. https://dergipark.org.tr/en/pub/ticaretfbd/issue/55939/767062
CR  - Etokakpan, M. U., Solarin, S. A., Yorucu, V., Bekun, F. V., & Sarkodie, S. A. (2020). Modeling natural gas consumption, capital formation, globalization, CO2 emissions and economic growth nexus in Malaysia: Fresh evidence from combined cointegration and causality analysis. Energy Strategy Reviews, 31, 100526. https://doi.org/10.1016/j.esr.2020.100526
CR  - Fang, M., & Chang, C.-L. (2023). The impact of oil and natural gas trading and globalization on natural resources management in China. Resources Policy, 86, 104228. https://doi.org/10.1016/j.resourpol.2023.104228
CR  - Granger, C. W. J. (1969). Investigating causal relations by Econometric models and cross-spectral methods. Econometrica, 37(3), 424-438. https://doi.org/10.2307/1912791
CR  - Granger, C. W. J. (1988). Some recent development in a concept of causality. Journal of Econometrics, 39(1), 199-211. https://doi.org/10.1016/0304-4076(88)90045-0
CR  - Granger, C. W. J., & Newbold, P. (1974). Spurious regressions in econometrics. Journal of Econometrics, 2(2), 111-120. https://doi.org/10.1016/0304-4076(74)90034-7
CR  - Gygli, S., Haelg, F., Potrafke, N., & Sturm, J.-E. (2019). The KOF Globalisation Index – revisited. The Review of International Organizations, 14(3), 543-574. https://doi.org/10.1007/s11558-019-09344-2
CR  - Hacker, R. S., & Hatemi-J, A. (2006). Tests for causality between integrated variables using asymptotic and bootstrap distributions: Theory and application. Applied Economics, 38(13), 1489-1500. https://doi.org/10.1080/00036840500405763
CR  - Hainmueller, J., & Hazlett, C. (2014). Kernel regularized least squares: reducing misspecification bias with a flexible and interpretable machine learning approach. Political Analysis, 22(2), 143-168. https://doi.org/10.1093/pan/mpt019
CR  - Kaya, H. G., & Öztürk, S. (2024). Türkiye’de Bölgeler ve İller Bazında Doğalgaz Tüketimi, İktisadi Büyüme ve Nüfus Değişimlerinin Değerlendirilmesi. Journal of Economic Research Foundation, 1(1), 38-57. https://doi.org/10.62844/jerf.8
CR  - Khan, M. K., Khan, M. I., & Rehan, M. (2020). The relationship between energy consumption, economic growth and carbon dioxide emissions in Pakistan. Financial Innovation, 6(1), 1. https://doi.org/10.1186/s40854-019-0162-0
CR  - Mahmood, H., Maalel, N., & Hassan, M. S. (2021). Probing the energy-environmental Kuznets curve hypothesis in oil and natural gas consumption models considering urbanization and financial development in Middle East countries. Energies, 14(11), 3178. https://doi.org/10.3390/en14113178
CR  - Pala, F., & Barut, A. (2021). Finansal Gelişme, Ekonomik Büyüme ve Enerji Tüketiminin Çevresel Kalite Üzerindeki Etkisi: E-7 Ülkeleri Örneği. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(2), 347–366. https://doi.org/10.18037/ausbd.959225
CR  - Qin, M., Sun, R., Hu, D., Dong, K., & Zhong, H. (2022). What influences natural gas consumption in China: A closer look at their marginal and lag effects. Journal of Cleaner Production, 363, 132580. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2022.132580
CR  - Reynolds, D. B., & Kolodziej, M. (2008). Former Soviet Union oil production and GDP decline: Granger causality and the multi-cycle Hubbert curve. Energy Economics, 30(2), 271-289. https://doi.org/10.1016/j.eneco.2006.05.021
CR  - Sadorsky, P. (2010). The impact of financial development on energy consumption in emerging economies. Energy Policy, 38(5), 2528-2535. https://doi.org/10.1016/j.enpol.2009.12.048
CR  - Sari, R., Ewing, B. T., & Soytas, U. (2008). The relationship between disaggregate energy consumption and industrial production in the United States: An ARDL approach. Energy Economics, 30(5), 2302-2313. https://doi.org/10.1016/j.eneco.2007.10.002
CR  - Saritaş, T. (2022). AB ülkelerinde doğalgaz tüketimi ve ekonomik büyüme: iki yönlü panel veri modeli. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 11(21), 86-92. https://doi.org/10.55589/bsbd.1107120
CR  - Shahbaz, M., Lean, H. H., & Farooq, A. (2013). Natural gas consumption and economic growth in Pakistan. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 18, 87-94. https://doi.org/10.1016/j.rser.2012.09.029
CR  - Südüpak, Ö. B., & Şi̇mşek, T. (2019). Türkiye ve hazar havzası ülkelerinde doğalgaz tüketiminin ekonomik büyümeye etkisi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(8), 57-77. https://dergipark.org.tr/en/pub/vanyyuiibfd/issue/55931/766754
CR  - Tatli, H., & Lebe, F. (2017). Türkiye’de doğalgaz tüketimi, sermaye ve istihdamın ekonomik büyümeyle ilişkisi: eşbütünleşme ve nedensellik analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32(1), 1-28. https://doi.org/10.24988/deuiibf.2017321536
CR  - Toda, H. Y., & Yamamoto, T. (1995). Statistical inference in vector autoregressions with possibly integrated processes. Journal of Econometrics, 66(1), 225-250. https://doi.org/10.1016/0304-4076(94)01616-8
CR  - Umutlu, H., & Bayraç, H. N. (2020). Türkiye’de doğalgaz tüketimi ve ekonomik büyüme arasındaki ilişki: Granger nedensellik analizi. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 20(40), 217-226. https://doi.org/10.30976/susead.738737
CR  - Uzgören, E., & Aslan, V. (2019). Seçili MENA ülkelerinde doğalgaz tüketimi ve iktisadi büyüme arasındaki ilişki. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (59), 13-20. https://dergipark.org.tr/en/pub/dpusbe/issue/43067/393850
CR  - Xu, G., Chen, Y., Yang, M., Li, S., & Marma, K. J. S. (2023). An outlook analysis on China’s natural gas consumption forecast by 2035: Applying a seasonal forecasting method. Energy, 284, 128602. https://doi.org/10.1016/j.energy.2023.128602
CR  - Zhao, Y., Yang, Y., Jia, R., & Chai, J. (2025). Analysis of the rebound effect and induced effect of non-residential natural gas consumption: Empirical evidence from China. Journal of Management Science and Engineering, 10(1), 54–67. https://doi.org/10.1016/j.jmse.2024.08.002
UR  - https://doi.org/10.21547/jss.1675854
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4772182
ER  -