TY  - JOUR
T1  - Gastronomy Students’ Awareness, Perception and Purchasing Bahavior Towards Geographically Marked Products
TT  - Gastronomi ve mutfak sanatları bölümü öğrencilerinin coğrafi işaretli ürün farkındalığı ve algısının belirlenmesi
AU  - Madenci, Ayşe Büşra
AU  - Sefa, Şevket
PY  - 2025
DA  - July
Y2  - 2025
DO  - 10.17494/ogusbd.1675950
JF  - Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
PB  - Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2149-9047
SP  - 445
EP  - 463
VL  - 26
IS  - 2
LA  - en
AB  - Coğrafi işaretler, ürünlerin üretildikleri yere bağlı olarak sahip oldukları belirli nitelikleri temsil etmek için kullanılan bir tür marka hakkıdır. Bu uygulama, üreticilerin haklarını güvence altına alır, pazarlama fırsatları sunar ve yerel ekonomiye katkıda bulunur. Bu çalışmanın amacı, Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölümü öğrencilerinin coğrafi işaretli ürünlere yönelik algılarını, farkındalıklarını ve satın alma alışkanlıklarını incelemektir. Araştırmada veri toplama aracı olarak anket yöntemi kullanılmış ve 399 katılımcıdan yanıt alınmıştır. Toplanan veriler normal dağılım testi, güvenilirlik analizi, faktör analizi ve regresyon analizi gibi çeşitli analizlere tabi tutulmuştur. Çalışma sonucunda katılımcıların coğrafi işaretli ürünlere yönelik algılarının coğrafi işaretli ürünlere yönelik farkındalıkları ve bu ürünleri satın alma davranışları üzerinde olumlu ve anlamlı bir etkisi olduğu belirlenmiştir.
KW  - Gastronomy
KW  - geographical indication
KW  - purchasing behavior
N2  - Coğrafi işaretler, ürünlerin üretildikleri yere bağlı olarak sahip oldukları belirli nitelikleri temsil etmek için kullanılan bir tür marka hakkıdır. Bu uygulama, üreticilerin haklarını güvence altına alır, pazarlama fırsatları sunar ve yerel ekonomiye katkıda bulunur. Bu çalışmanın amacı, Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölümü öğrencilerinin coğrafi işaretli ürünlere yönelik algılarını, farkındalıklarını ve satın alma alışkanlıklarını incelemektir. Araştırmada veri toplama aracı olarak anket yöntemi kullanılmış ve 399 katılımcıdan yanıt alınmıştır. Toplanan veriler normal dağılım testi, güvenilirlik analizi, faktör analizi ve regresyon analizi gibi çeşitli analizlere tabi tutulmuştur. Çalışma sonucunda katılımcıların coğrafi işaretli ürünlere yönelik algılarının coğrafi işaretli ürünlere yönelik farkındalıkları ve bu ürünleri satın alma davranışları üzerinde olumlu ve anlamlı bir etkisi olduğu belirlenmiştir.
CR  - Akbulut, Y. (2010). Sosyal Bilimlerde Spss Uygulamaları, İstanbul: İdeal Kültür Publishing. ISBN:9786055729059
CR  - Alpar, R. (2011). Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Yöntemler, Ankara: Detay Publishing. ISBN: 9786055437428
CR  - Büyüköztürk, Ş. (2008). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı, 9. Baskı, Ankara: Pegem Akademi Publishing. ISBN: 9789756802748
CR  - Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı, 12. Baskı, Ankara: Pegem Akademi Publishing. ISBN: 9789756802748
CR  - Cebeci, H. ve Şen, M. (2020). Coğrafi İşaret Tescilli Soğuk Bir Lezzet: Görele Dondurması. Gastroia: Journal of Gastronomy and Travel Research, (4),2, 197-217.
CR  - Cronbach, L. J. (1951). Coefficient alpha and the internal structure of tests. Psychometrika, 16(3), 297-334. DOİ:10.1007/BF02310555
CR  - Çakaloğlu, M. ve Çağatay, S. (2017). Coğrafi İşaretler ve Marka Değerine Sahip Ürünlere Yönelik Tüketici Algısı: Finike Portakalı ve Antalya Tavşan Yüreği Zeytini Örnekleri. Tarım Ekonomisi Araştırmaları Dergisi, 3, 1, 52-65.
CR  - Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve LISREL uygulamaları, Ankara: Pegem Akademi Publishing.
CR  - Danıel, G. L. (1989). Comparisons of Exploratory and Confirmatory Factor Analysis, Paper Presented at the Annual Meeting of the Southwest Educational Research Association, Little Rock. (ERIC Document Reproduction Service No. ED 314 447)
CR  - Demirer, H. R., (2010). “Yöresel Ürün ve Coğrafi İşaretler; Fransa ve Türkiye Üzerine Bir İnceleme.” PhD Thesis, Akdeniz University, Institute of Social Sciences, Antalya.
CR  - Gazibey, Y., Türen U. ve Gökmen Y., (2012). “Yerel Enerji Fiyatlarının Ülkelerin Doğrudan Yabancı Yatırım Çekebilme Gücü Üzerindeki Etkisi”, Niğde Üniversitesi İİBF Journal, 2012, Cilt: 5, Sayı: 2, s.181-194.
CR  - George, D. ve Mallery, P. (2010). SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference, 17.0 update (10a ed.) Boston: Pearson.
CR  - Goodman, D.(2004). “Rural Europe Redux? Reflections on Alternative Agro-food Networks and Paradigm Change.” Sociologia Ruralis, 44, 3–16.
CR  - Gökovalı, U. (2007). “Coğrafi İşaretler ve Ekonomik Etkileri: Türkiye Örneği.” İktisadi ve İdari Bilimler Journal, 2, 141 – 160.
CR  - Güden, G. ve Nebioğlu, O (2024). Comprehending Gastronomy Festivals: A Qualitative Case Study on Alanya Tropical Fruit Festival. Advances in Hospitality and Tourism Research (AHTR).
CR  - Güriş, S. ve Çağlayan, E. (2005) Ekonometri, İstanbul: Der Publishing.
CR  - Ilbery, B. ve Kneafsey, M. (2000). “Producer Constructions of Quality in Regional Speciality Food Production: a Case Study from South West England.” Journal of Rural Studies, 16, 217–230.
CR  - Jafarova, F. (2022). “Tüketicilerin Coğrafi İşaretli Gıda Ürünlerine Yönelik Tutumları Üzerine Araştırma.” MA Thesis, İstanbul University, Institute of Social Sciences, İstanbul.
CR  - Kan, M., Gülçubuk B., Kan, A., Küçükçongar, M. Ve Küçükçongar M. (2010). “Coğrafi İşaret Olarak Karaman Divle Tulum Peyniri.” KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Journal, 12, 19, 15-23.
CR  - Kop, P., Sautier, D. ve Gerz, A. (2006). Origin Based Products, Lessons for Propoor Market Development. Netherland and France: Royal Tropical Institute – CIRAD.
CR  - Küçüksille, E. (2010). Çoklu doğrusal regresyon modeli. Kalaycı Ş. (Ed.) SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri, ss. 259-266, Ankara: Asil Publishing.
CR  - Küçükyılmaz, S. (2019). “Tüketicilerin Coğrafi İşaretli Ürün Farkındalığı ve Algısının Analizi.” MA Thesis, Dokuz Eylül University, Institute of Social Sciences, İzmir.
CR  - Likoudis, Z., Sdrali, D., Costarelli, V., ve Apostolopoulos, C. (2016). “Consumers’ intention to buy protected designation of origin and protected geographical indication foodstuffs: the case of Greece”. International Journal of Consumer Studies, 40(3), 283-289.
CR  - Marsden, T., Banks B. ve Bristow, G. (2002), ‘The Social Management of Rural Nature: Understanding Agrarian-based Rural Development”, Environment and Planning, 34, 809–25.
CR  - Meral, Y. ve Şahin, A. (2012). “Tüketicilerin Coğrafi İşaretli Ürün algısı: Gemlik Zeytini Örneği.” KSÜ Doğa Bilimleri Journal, 16, 4, 16-24
CR  - Murdoch, J., Marsden, T. ve Banks, J. (2000). “Quality, Nature and Embeddedness: Some Theoretical Considerations in the Context of the Food Sector.” Economic Geography, 76, 2, 10–25.
CR  - Rossetti, F. (2019). The legal development of Geographical Indications and their consumer’s awareness at the marketplace. Master thesis, https://edepot.wur.nl/502801.
CR  - Savaşkan, Y. ve Kıngır, S. (2020). “Sakarya İli Gastronomik Unsurlarının Coğrafi İşaret Kapsamında Değerlendirilmesi.” Alanya Akademik Bakış, 4, 3, 939-961.
CR  - SMK, (2017). “Sınai Mülkiyet Kanunu”, https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6769.pdf (05.10.2021)
Suna, B. and Alverez, M. D. (2019). Gastronomic identity of Gaziantep: Perceptions of tourists and residents. Advances in Hospitality and Tourism Research (AHTR), 7(2), 167-187.
CR  - Taş, S. S. S. ve Taş, S. S. K. (2020). “İşletme Yöneticilerinin Coğrafi İşaret Tesciline Yönelik Bakış Açıları: Gümüşhane İli Örneği”. MANAS Sosyal Araştırmalar Journal, 9, 2. 985-994
CR  - Teuber, R. (2011). “Consumers' and producers' expectations towards geographical indications: Empirical evidence for a German case study”. British Food Journal, 113(7), 900-918.
CR  - Toklu, İ. T. (2016). “Tüketiciler Coğrafi İşaret İçin Daha Fazla Ödemek İster Mi? Artvin Balı Üzerine Bir Araştırma.” Karadeniz Araştırmaları, 5, 2, 171-190.
CR  - Toklu, İ. T., Ustaahmetoğlu, E. ve Küçük, H. Ö. (2016). “Tüketicilerin Coğrafi İşaretli Ürün Algısı ve Daha Fazla Fiyat Ödeme İsteği: Yapısal Eşitlik Modellemesi Yaklaşımı.” Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23, 1, 145-161.
CR  - Trade-Related Aspects of Intellectual Property Rigths [TRIPS], (1994). “Ticaretle Bağlantılı Fikri Mülkiyet Anlaşması” https://www.telifhaklari.gov.tr/resources/uploads/2012/03/18/2012_03_18_183846.pdf (05.10.2021)
CR  - Tuncay, M. (2009). “Coğrafi İşaretlerin Korunması.” MA Thesis, Kırıkkale University, Institute of Social Sciences, Kırıkkale.
CR  - Turkish Patent and Trademark Office, (2018a). “Coğrafi İşaret Nedir?” https://ci.turkpatent.gov.tr/sayfa/co%C4%9Frafi-i%C5%9Faret-nedir (01.08.2022)
CR  - Turkish Patent and Trademark Office, (2018b). “Avrupa Birliğinde Coğrafi İşaret” https://ci.turkpatent.gov.tr/sayfa/avrupa-birli%C4%9Finde-co%C4%9Frafi-i%C5%9Faret (05.10.2021)
CR  - Turkish Patent and Trademark Office, (2024a). “Tescil ve Başvuru Sayıları” https://ci.turkpatent.gov.tr/Statistics/RegistrationAndApplication (30.08.2022)
CR  - Turkish Patent and Trademark Office, (2024b). “Tescil Türleri” https://ci.turkpatent.gov.tr/Statistics/Type (30.08.2022)
CR  - Turkish Patent and Trademark Office, (2024c). “Tescil Ettirenlere Göre Dağılım” https://ci.turkpatent.gov.tr/Statistics/RegistrationOwners (07.09.2022)
CR  - Turkish Patent and Trademark Office, (2024d). “Veri Tabanı” https://ci.turkpatent.gov.tr/veri-tabani (07.09.2022)
Ural, A. ve Kılıç, İ. (2005). Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS ile Veri Analizi, 1. Baskı, Ankara: Detay Publishing.
CR  - Ünver, Ö. ve Gamgam, H. (1996), Uygulamalı İstatistik Yöntemler, İkinci Baskı, Siyasal Kitabevi, Ankara.
CR  - Van Ittersum, K. (2002). “The Role of Region of Origin in Consumer Decision-Making and Choice.” Phd Thesis, Wageningen
CR  - Yıkmış, S. ve Ünal, A. (2016). “The Importance of Geographical Indication In Gastronomy Tourism: Turkey.” International Journal of Agricultural and Life Sciences, 2, 4, 73-79
CR  - Yıldız, M. H. ve Akdemir, N. (2020) “Yiyecek İçecek İşletmelerinin Menülerindeki Yöresel Gıda Ürünleri ve Coğrafi İşaretli Gıda Ürünlerinin Kullanım Düzeylerinin Değerlendirilmesi: Isparta Örneği.”  Öznur Gökkaya, İsmail Kılıçaslan, Barış Demir, Kazım Kahraman (Ed.), International Marmara Social Sciences Congress (Autumn 2020), Kocaeli, 463-468
UR  - https://doi.org/10.17494/ogusbd.1675950
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4772607
ER  -