TY  - JOUR
T1  - NİĞDE İLİNDE PEYZAJ ÖZELLİKLERİNE DAYALI PEYZAJ KARAKTER ANALİZİ VE DEĞERLENDİRMESİ
TT  - LANDSCAPE CHARACTER ANALYSIS AND EVALUATION BASED ON LANDSCAPE FEATURES IN NIĞDE PROVINCE
AU  - Kahveci, Barış
AU  - Karaca, Şeydanur
AU  - Yıldız, Nuriye Ebru
PY  - 2025
DA  - May
Y2  - 2025
DO  - 10.71298/maddergi.1677679
JF  - Mekansal Araştırmalar Dergisi
JO  - maddergi
PB  - Çukurova Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 3023-493X
SP  - 81
EP  - 96
VL  - 3
IS  - 1
LA  - tr
AB  - Bu çalışma, Niğde ilinin peyzaj karakter tiplerini belirlemek ve bu karakteristik özelliklerinin peyzaj planlama çalışmalarına katkıda bulunması amacıyla gerçekleştirilmiştir. Yöntem kapsamında iklim, jeomorfoloji, jeoloji ve arazi örtüsü olmak üzere dört temel peyzaj bileşenleri kullanılmış ve bu dört parametrenin çakıştırılmasıyla elde edilen Niğde İli Peyzaj Karakter Analizi gerçekleştirilmiştir. Çalışma sonuçları, Niğde peyzajının yapısal özelliklerine dayalı 690 adet farklı peyzaj karakter tipi olduğunu göstermektedir. Peyzaj karakter tiplerinin elde edilmesinde amaç, peyzaj planlama çalışmalarında karakter tiplerine özgü peyzaj koruma, gelişim ve yönetim stratejilerinin geliştirilebilmesidir. Bu amaçla, gelecek çalışmalarda, elde edilen ayrıntılı peyzaj karakter tipleri, sahip oldukları benzer ekolojik birimlerin gruplandırılmasıyla benzer kümeler halinde yeniden bütüncül biçimde sınıflandırılabilir. Böylece, benzer ekolojik birimleri barındıran kümeler için benzer peyzaj koruma, gelişim ve yönetim stratejileri geliştirilebilecektir. Bu çalışmanın, ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile yerel yönetimler tarafından gerçekleştirilecek mekânsal planlama sürecine katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
KW  - Ekolojik birim
KW  - peyzaj karakter analizi
KW  - peyzaj karakter tipleri
KW  - peyzaj karakter alanları
KW  - Niğde
N2  - This study was carried out to determine the landscape character types of Niğde province and to contribute these characteristics to landscape planning studies. Within the scope of the method, the basic landscape components of climate, geomorphology, geology and land cover were used and the Landscape Character Analysis of Niğde Province was carried out by overlapping these four parameters. The study results show that there are 690 different landscape character types based on the structural characteristics of the Niğde landscape. The purpose of obtaining landscape character types is to develop landscape protection, development and management strategies specific to character types in landscape planning studies. For this purpose, in future studies, the detailed landscape character types obtained can be reclassified into similar clusters by grouping their similar ecological units. Thus, similar landscape protection, development and management strategies can be developed for clusters containing similar ecological units. This study is thought to contribute to the spatial planning process by relevant public institutions, organisations, and local administrations.
CR  - Akbana A., & Bulut Y. (2020). Uluabat gölü ve çevresinde peyzaj karakter alanlarının belirlenerek sürdürülebilir alan kullanım stratejilerinin geliştirilmesi. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 21(2).
CR  - Akman, Y. (1999). İklim ve Biyoiklim (Biyoiklim Metodları ve Türkiye İklimleri), Kariyer Matbaacılık, Ankara.
CR  - Alp, H., Akliman, S., Hayırlı, Ç., Turan, T., Köse, Y., & İlke, E. F. (2020). ISPARTA – EĞİRDİR Özelinde Mekânsal Planlama ve Tasarıma Yönelik AKADEMİK VİZYON. Gül A. ve Şahin Ş. (Ed.), Eğirdir Havzası Peyzaj Karakter Analizi (s37-56), Astana Yayınları. ISBN: 978-625-7890-39-7
CR  - Anonim, (2006). Ningaloo Coast Visual Landscape Study, Blowholes, Red Bluff, Gnaraloo Bay, Warroora and Coral Bay, Ningaloo Sustainable Development Office, 49.
CR  - APS, 2003. Avrupa Peyzaj Sözleşmesi, Resmî Gazete Tarih 27.07.2003, Sayı 25181.
CR  - Aytaş, İ., Bilgili, B. C., & Şahin, Ş. (2016). Çankırı Kenti Peyzaj Karakter Analizi, TÜCAUM Uluslararası Coğrafya Sempozyumu, Ankara, 13-14 Ekim 2016.
CR  - Bölük, E., Eskioğlu, O., Çalık, Y., & Yağan, S. (2023). Köppen İklim Sınıflandırmasına Göre Türkiye İklimi. Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü, 17, Ankara.
CR  - Corine (2018). Copernicus Land Monitoring Service. https://land.copernicus.eu adresinden 10.01.2025 tarihinde alınmıştır.
CR  - Çetinkaya, G., & Uzun, O. (2014). Peyzaj Planlama, Birsen Yayın Dağıtım Ltd. Şti, İstanbul.
CR  - Dikici A., & Özhancı E. (2024). Rural Landscape Character Analysis in Cappadocia Antique Period Villages, Journal of Environmental and Natural Studies, 6 (3), 350-368.
CR  - Erol, O. (1991). Genel klimatoloji. Gazi Büro Yayıncılık, 4. Baskı. Ankara.
CR  - Gözcü, M., & Doygun, H. (2016). Kahramanmaraş Ahir Dağı’nın Peyzaj Karakterleri Yönünden Değerlendirilmesi, Uzaktan Algılama-Cbs Sempozyumu (UZAL-CBS 2016), Adana, 5-7 Ekim 2016.
CR  - Jenness, J. (2006). Topographic Position Index (tpi_jen.avx) extension for ArcView 3.x, v. 1.2. Jenness Enterprises.
CR  - Kahveci, B. & Yıldız, N. E. (2023). Yağmur Suyu Hasadı Potansiyelinin Belirlenmesi; Niğde Kenti Örneği. Kentsel Tasarım Öğelerine Mimari Bakış (s. 7-32). Ankara: Bidge Yayınevi.
CR  - Keleş, E. (2022). Edirne Tunca Nehri Havzası Peyzaj Karakter Analizi Değerlendirmesi ve Peyzaj Yönetimi ( Doktora Tezi). Düzce Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü,  Düzce.
CR  - Köse, Y. (2016). Kırsal Yerleşim Peyzaj Karakter Analizi ve Değerlendirmesi: Ankara – Çankaya İlçesi Evciler Mahallesi Örneği(Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
CR  - Özyuvacı, N. (1999). Meteoroloji ve Klimatoloji, İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları, İstanbul.
CR  - Özhancı, E. (2014). Kırsal Alanlarda Ekolojik Temelli Görsel Peyzaj Karakter Analizi; Bayburt Örneği (Doktora Tezi). Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
CR  - Swanwick, C. (2002). Landscape Character Assessment. Guidance for England and Scotland. Countryside Agency, Cheltenham/Scottish National Heritage, Edinburgh.
CR  - Şahin, Ş., Perçin, H., Kurum, E., Uzun, O., & Bilgili, C. (2014). Bölge - Alt Bölge (İl) Ölçeğinde Peyzaj Karakter Analizi ve Değerlendirmesi Ulusal Teknik Kılavuzu. Müşteri Kurumların T.C. İçişleri Bakanlığı, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı olduğu, T.C. Ankara Üniversitesinin Yürütücü Kuruluş olduğu ve TÜBİTAK KAMAG 1007 Programı 109G074 No’lu PEYZAJ-44 Projesi Çıktısı, 148 Sayfa, Ankara.
CR  - Şensoy, S., & Ulupınar, Y. (2010). İklim Sınıflandırmaları. Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü Ankara. Web Adresi. www.dmi.gov.tr/FILES/iklim/iklim_siniflandirmalari.pdf, 01 Mayıs 2012.
CR  - Taşoğlu, E, Öztürk, M. Z., & Yazıcı, Ö. (2024) High Resolution Köppen Geiger Climate Zones of Türkiye. Intl J Climatol, 44:5248–5265. https://doi.org/10.1002/joc.8635
CR  - Tırnakçı, A., & Özer, S. (2018). İlçe Ölçeğinde Peyzaj Karakter Alanları ve Tiplerinin Belirlenmesi: Artvin-Şavşat Örneği, Türkiye. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 49(1), 53-66. https://doi.org/10.17097/ataunizfd.330561.
CR  - Turgut, H. & Tırnakçı, A. (2020). Korunan Alanlarda Peyzaj Karakter Analizi Hatila Vadisi Milli Parkı Örneği. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 51 (1).
CR  - Tudor, C. (2014). An Approach to Landscape Character Assessment, Natural England.
CR  - Uzun, O., İlke, F., Çetinkaya, G., Erduran, F., & Açiksöz, S. (2012). Peyzaj Planlama: Konya ili Bozkır-Seydişehir-Ahırlı-Yalıhüyük İlçeleri ve Suğla Gölü Mevkii Peyzaj Yönetimi Koruma ve Planlama Projesi. Ankara: T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü.
CR  - Yıldız, N.E. (2022). Kent Planlamada Ekolojik Başarım Göstergelerinin Kullanımı ve Süreç Modeli: Ankara Örneği (Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 234 s.
CR  - Yücel, M., Aslanboğa, İ., & Korkut, A. (2008). Peyzaj Mimarlığı Terimleri Sözlüğü. TMMOB Peyzaj Mimarları Odası Yayın No. 2008/4.
CR  - Yücel, S. (2024). Kümeleme analizi ile peyzaj karakter alanlarının belirlenmesi: Erdek Kapıdağ Yarımadası, Grid Mimarlık Planlama ve Tasarım Dergisi, 7(2).
UR  - https://doi.org/10.71298/maddergi.1677679
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4780133
ER  -