TY - JOUR T1 - ÇALINAN ORIJINAL ALTIN “KANATLI DENİZATI (HIPPOCAMPUS)’NIN TAŞINABİLİR X-IŞINI FLORESANS SPEKTROMETRESİ YÖNTEMİYLE TÜRKİYE’YE İADE EDİLMESİNİN SAĞLANMASI TT - RETURNING STOLEN AUTHENTIC “GOLDEN WINGED SEAHORSE (HIPPOCAMPUS)” TO TURKEY BY USING PORTABLE X-RAY FLUORESCENCE SPECTROMETER AU - Aydın, Mahmut PY - 2017 DA - June DO - 10.22520/tubaar.2017.20.008 JF - TÜBA-AR Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi JO - TÜBA-AR PB - Türkiye Bilimler Akademisi WT - DergiPark SN - 1301-8566 SP - 147 EP - 157 IS - 20 LA - tr AB - ABD’den Türkiye’ye iade edilen (1993 yılı) ve Uşak Müzesi’nde sergilenen Altın Denizatı’nın orijinali (Hippocampus),2005 yılı sonunda sahtesiyle değiştirilerek çalınmıştır. Eser çalındıktan sonra INTERPOL (Uluslararası PolisTeşkilatı) ve Türk polisi tarafından aranmaya başlanmıştır. Çalınan orijinal kanatlı denizatı aranırken Türk polisi,aralıklarla kaçakçılar tarafından pazarlanan sahte Altın Kanatlı Denizatı’nı ele geçirmiştir. Fakat ele geçenlerinçok basit yapılmış sahte eser olduğu ortaya çıkmıştır. Orijinalliğinden şüphelenilen Altın Denizatı, 2012 yılı Ekimayında Almanya’nın Hagen kentinde bulunmuştur. Bu makale, Hagen savcılığında bulunan Denizatı’nın Türkiye’dençalınan orijinal Denizatı olup olmadığının anlaşılması için Türkiye ve Almanya’da yapılan taşınabilir X-IşınlarıFloresans Spektrometresi (Portable-XRF) analizleri ve bunların istatistiksel olarak değerlendirilmesi çalışmalarınıiçermektedir. İlk defa denenen bu arkeometrik çalışma sonucunda eserin orijinal olduğu tespit edilmiş ve Türkiye’yeiadesi sağlanmıştır. KW - Karun Hazinesi KW - Altın Kanatlı Denizatı KW - Hippocampus KW - Taşınabilir X-Işını Floresans Sepektrometresi (P-XRF) KW - Orijinallik KW - Sahtecilik N2 - The authentic golden-winged seahorse (Hippocampus) which returned by USA to Turkey (in 1993) and exhibited inthe Uşak Museum was replaced with a fake one and stolen in the end of 2005. Since the theft was recognized Turkishauthorities and INTERPOL (International Criminal Police Organization) have been trying to find the original;occasionally fake hippocampus in illegal markets have been found by Turkish security authority. An object thought tobe the original was found in Germany, in the city of Hagen. This study includes Portable X-ray Florescence (P-XRF)analysis made in Turkey and Germany and their statistic evaluation in order to determine the authenticity of thissuspected hippocampus. At the end of this archaeometric study which is first application in this area is proved thatthe winged sea horse was authentic and returned back to Turkey. CR - AİTKEN M. J.1985 Radiokarbon Dating An Archaeological Perspective Orlando-Florida. CR - ARDİD, M. / FERRERO J. / L. / JUANESAD / LLUCH J.L. / ROLDA C., 2004 “Comparison of Total-Reflection X-Ray Fluorescence, Static and Portable Energy Dispersive X-Ray Fluorescence Spectrometers for Art and Archeometry Studies”, Spectrochimica Acta Part B 59: 1586. CR - AYDIN, M., 2013 Authenticity of Roman Imperial Age Silver Coins Using Non-Destructive Archaeometric Techniques. CR - AYDIN, M. / MUTLU S., 2013 “Bizans Dönemine ait Altın Sikke Orijinalliğinin Tespitinde Tahribatsız ve Görsel Analiz Yöntemlerinin Kullanılması”, Türkiye’de Arkeometrinin Ulu Çınarları Prof.Dr. Aymelek Özer ve Prof.Dr. Şahinde Demirci’ye Armağan (Eds. A.A. Akyol / Özdemir K.). İstanbul. CR - AYDIN, M., 2012 “Protection of Museum Collections with Modern Archaeometric Techniques Aganist Forgery, Stealing and Fraudulency”. Museuni International Conference (Ed. S. Karaoğlu) İstanbul. CR - BONIZZONI L. / COLOMBO C. / GARGANO M. / GRECO M. / LUDWIG N. / REALINI M. 2011 “A Critical Analysis of the Application of EDXRF Spectrometry on Complex Stratigraphies” X-Ray Sepctrometry 40: 247-253 CR - CALLENS J., 2012, “The Typology of the Art Criminal in Museum Sector”, Scientific Techniques and Risk Management in Museums (Eds. M. Aydın / C. Zoroğlu). Ankara: 169-170. CR - DEMORTİER G., 2003 “PIXE and PIGE Nondestructive Analysis of Gold, Silver and Bronze Coins”, Numismatic / Technology: Questions and Answers Symposium Proceedings 2003. Vienna: 37-49. CR - HİDA M. / MİTSUİ T. / MİNAMİ Y., 1997 “Forensic Investigation of Counterfeit Coins”, Forensic Sci Int 89: 21-26. CR - HİDA M. / SATO H. / SUGAWARA H. / MİTSUİ T. 1997 “Classifcation of Counterfeit Coins Using Multivariate Analysis with X-Ray Diffraction and X-ray Fluorescence Methods”, Forensic Sci. Int.: 115-129. CR - HOUTZAGER G., 2006 The Complete Encyclopedia of Greek Mythology. CR - HUMPHREYS S., E. 2002 “How to Spot a Fake” Materialstoday: 32-37 CR - JONES, M. / CRADDOCK P. / BARKER, 1990, “Fake? The Art of Deception”. University of California Press Berkeley and Los Angels CR - PAUNA C. / CONSTANTİNESCU B. / CONSTANTİN F. / BUGOİ R. / STAN D. / VASİLESCU A., 2010, “Archaeometrical Studies Using X-Ray Fluorescence Methods” AIP Conf. Proc., 1231: 187-188. CR - TAYLOR R. E., 1987 Thermoluminance Dating. London. CR - TEKİN, V., N., 2009 SPSS Uygulamalı İstatistik Teknikleri. Ankara. http://www.usakufuk.com/kanatli-deniz-ati-brosu8345h.htm (17.03.2014) UR - https://doi.org/10.22520/tubaar.2017.20.008 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4780707 ER -