@article{article_1680636, title={ÜRETKEN YAPAY ZEKA VE DİJİTAL EMEK: GOOGLE’IN "YZ YOL MACERASI" KAMPANYASINDA FAN YARATICILIĞININ METALAŞMASI}, journal={Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi}, volume={13}, pages={1449–1480}, year={2025}, DOI={10.19145/e-gifder.1680636}, author={Tok, Mustafa Çağatay}, keywords={Üretken yapay zeka (ÜYZ), Dijital emek, İzleyici emeği, Fan yaratıcılığı, Eleştirel ekonomi politik}, abstract={Dijital platformlar, kullanıcıların çevrimiçi etkinliklerinden (dijital emek) ekonomik değer elde etmektedir. Hızla gelişen Üretken Yapay Zeka (ÜYZ), reklamcılık dahil pek çok sektörü yeniden şekillendirmektedir. Fan yaratıcılığı pazarlamada giderek daha fazla kullanılırken, ÜYZ, fan emeği ve bu emeğin metalaşmasının eleştirel ekonomi politik çerçevede kesişimi literatürde yeterince incelenmemiştir. Mevcut yapay zeka tartışmaları ise dijital emek sömürüsü boyutunu sıklıkla göz ardı etmektedir. Bu çalışma, dijital emeğin metalaşmasını, özellikle fan yaratıcılığının ÜYZ kullanılarak nasıl araçsallaştırıldığını ve artı değere dönüştürüldüğünü ele almayı amaçlamaktadır. Eleştirel ekonomi politik yaklaşımı benimseyen bu nitel araştırma, Google’ın 2024 tarihli "YZ Yol Macerası" kampanyasını durum çalışması yöntemiyle incelemektedir. Analiz, kampanyanın fan odaklı sunulmasına karşın, Google’ın ÜYZ araçlarını (Gemini, Imagen vb.) kullanarak fan yaratıcılığını dolayısıyla dijital emeği stratejik olarak yönlendirdiğini ve hızla reklam içeriğine dönüştürdüğünü ortaya koymaktadır. Çalışma, ÜYZ’nin, verileştirmenin ötesine geçerek i̇zleyici emeğinin metalaşmasına yeni bir boyut kattığını öne sürmektedir. Fanlar, platform ekosisteminde eş zamanlı olarak hem emek gücü hem de metalaştırılmış tüketici topluluğu işlevi görmektedir. Bu araştırma, ÜYZ tarafından desteklenen yeni bir sömürü biçimini analiz ederek dijital emek çalışmalarına katkıda bulunmakta ve platformların ileri yapay zeka kullanarak kullanıcı emeğini pazarlanabilir bir metaya dönüştürme sürecini kavramsallaştırmak üzere "ÜYZ Destekli Platform Emek Metası" kavramını önermektedir.}, number={2}, publisher={Gümüşhane Üniversitesi}