@article{article_1680839, title={Gölge Bedenler Kuramı: Toplumsal Görünmezlik ve Dijital Temsiliyet Arasındaki Çatışma}, journal={Selçuk İletişim}, volume={18}, pages={959–989}, year={2025}, DOI={10.18094/josc.1680839}, author={Akbaş, Arif}, keywords={Gölge beden, Dijital temsiliyet, Toplumsal görünmezlik, Algoritmik şeffaflık, Veri kimliği}, abstract={Bu çalışma, dijital çağda insan bedeninin temsiline dair toplumsal bir kuram önerisi sunmaktadır: Gölge Bedenler Kuramı. Toplumsal görünmezlik ile dijital temsiliyet arasındaki gerilim ekseninde şekillenen kuram, bireylerin fiziksel varlıklarının toplumsal alanda nasıl silikleştiğini ve dijital imgeler yoluyla nasıl yeniden inşa edildiğini sorgulamasıyla önem kazanmaktadır. Nitel araştırma yöntemine dayalı olarak yapılandırılan bu çalışma, betimsel analiz ve kuramsal modelleme teknikleriyle ilerlemiştir. Veri zemini olarak insan-makine etkileşimine dair bilimsel literatür, çeşitli etik kurulların dijital mahremiyet ve algoritmik şeffaflık üzerine yayımladığı bildiriler ile dijital algoritmaların toplumsal etkilerine dair güncel raporlar kullanılmıştır. Analiz sürecinde dijital platformlarda bedenin temsil biçimleri, veri kimliği (data identity) ve algoritmik görünürlük gibi kavramlar sosyolojik bir çerçevede ele alınmış; dijital mecraların toplumsal dışlanmayı nasıl yeniden ürettiği ortaya konmuştur. Gölge Beden, fiziksel olarak var olan ama toplumsal olarak silikleşmiş bireyin, dijitalde yeniden ama kırılgan biçimde temsiline işaret etmektedir. Çalışmanın sonucunda, dijital temsiliyetin özgürleştirici bir potansiyel barındırsa da yeni türden bir denetim, sınıflandırma ve dışlama rejimi yarattığı tespit edilmiştir. Bu bağlamda kuram, dijital çağda görünürlük ve temsil ilişkilerini yeniden düşünmeyi gerekli kılmaktadır. Araştırma, bireylerin toplumsal alanda görünür olmama hâlinin, dijital teknolojiler aracılığıyla nasıl yeniden üretildiğini ve bu sürecin yeni türden denetim ile dışlama biçimlerine nasıl zemin hazırladığını ortaya koymayı amaçlamaktadır.}, number={2}, publisher={Selçuk Üniversitesi}