@article{article_1681282, title={Temel Hadis Kaynaklarındaki Askalânlı Râviler}, journal={Tetkik}, pages={405–442}, year={2025}, DOI={10.55709/tetkik.1681282}, author={Doğan, Halil İbrahim}, keywords={Hadis, Filistin, Askalân, Râvi, Rivayet}, abstract={Filistin’in önemli şehirlerinden Askalân, Hz. Ömer’in hilâfeti döneminde 19/640 yılında İslâm topraklarına katılmış ve hicrî ilk asırlarda İslâm Devleti’nin sınır hattında stratejik bir merkez konumunda olmuştur. Sahâbe, tâbiîn ve daha sonraki tabakalardan bazı kimseler, Askalân’a gelerek murâbıtlık yapmıştır. Ayrıca önde gelen birçok muhaddis, hadis tahammül etmek için bu şehre rihle yapmıştır. Bu nedenle hadis ilmi bağlamında Askalân’ın rivayet tarihi açısından incelenmesi önem arz etmektedir. Bu çalışmada Hz. Peygamber ile sahâbe ve tâbiînden gelen rivayetleri nakleden Askalânlı râviler konu edilmektedir. Oysa Filistin’in Askalân şehrinden olan ya da burada ikamet eden râvilerin kimlikleri, güvenilirlik durumları ve hadis kitaplarındaki rivayet sayıları incelenmemiştir. Bu araştırmada Askalânlı râvilerin, hadis kitaplarındaki rivayetlerin senedlerinde aktif rol oynadığı ve bazı önemli muhaddislerin hocaları olarak eserlerinde yer aldığı iddia edilmektedir. Bu problemi çözümlemek için nitel araştırma yöntemlerinden doküman metodu kullanılarak hadis kitaplarında ve rical literatüründe tarama yapılarak Askalânlı râvilerin fihristi çıkarılmış; bu râvilerin biyografik bilgileri, rivayet sayıları ve durumları analiz edilmiştir. Askalânlı râvilere dair bir araştırmanın tespit edilememesi nedeniyle önemli bir boşluğu dolduracağı düşünülen makaledeki amaç, Askalân’ın hadis rivayetinde mühim bir yeri olduğunu belirlemektir. Çalışmada hicrî ilk beş asırda tasnif edilen temel hadis kaynakları esas alınmış; Askalânlı râvilerin biyografilerinde ise tabakât, terâcim, tarih, ensâb türü çeşitli kitaplara ve gerektiğinde başka eserlere de müracaat edilmiştir. Çalışmanın sonucunda şehre birkaç sahâbî ile tâbiîn râvinin geldiği ve onların da az sayıda hadis sahibi oldukları belirlenmiştir. Askalân’a gelme amaçlarının da hadis rivayet etmek yerine daha ziyade murâbıtlık yapmak olduğu görülmüştür. Şehrin hadis rivayet tarihinde aslen Askalânlı değil de Horasân, Hicâz gibi diğer bölgelerden gelerek Askalân’a yerleşen râvilerin daha fazla rol aldığı tespit edilmiştir. Aslen Askalânlı/Askalânî nisbeli râvilerin rivayetlerinin az ve cerh-ta‘dîl açısından eleştirildiği; memleketi farklı ama Askalân’da yaşayan râvilerin rivayetlerinin fazla ve çoğunlukla güvenilir kabul edildiği sonucuna ulaşılmıştır. Hatta bazı rivayetlerde Askalânlı aile isnadlarının olduğu, aynı aileden hadis rivayet eden birden fazla kimsenin bulunduğu saptanmıştır.}, number={8}, publisher={Oku Okut Derneği}