@article{article_1681943, title={Hayatın Tuzu, Sermayenin Metası: Kapitalist Birikim Sürecinde Tuzun Dönüşümü ve Türkiye Örneği}, journal={Çalışma ve Toplum}, volume={4}, pages={1819–1848}, year={2025}, DOI={10.54752/ct.1681943}, author={Altınoklu, Müge Neda}, keywords={Tuz, Doğal Kaynakların Kıtlaştırılması, Metalaşma, Sermaye Birikimi}, abstract={Bu makale, tuzun metalaşma sürecini tarihsel, toplumsal ve ekolojik boyutlarıyla inceleyerek, kapitalist üretim ilişkilerinin doğa ve toplumla kurduğu çelişkileri analiz etmektedir. Tuz, yalnızca yaşamsal bir mineral değil; aynı zamanda tarih boyunca iktidar ilişkilerinin, ekonomik dönüşümlerin ve toplumsal mücadelelerin merkezinde yer almış stratejik bir maddedir. Doğada bol bulunmasına rağmen, kontrolü, üretimi ve dağıtımı sürekli olarak düzenlenmiş; böylece politik müdahalelere açık ve ekonomik olarak kıtlaştırılabilir bir meta haline gelmiştir. Çalışmada, tuzun metalaşma sürecine çekilmesi, tuzun değer formlarındaki dönüşümü tartışmak amacıyla beş tarihsel döneme ayrılarak incelenmektedir. Bu tarihsel inceleme yalnızca üretim ve dolaşım ilişkilerini değil, aynı zamanda sermaye birikiminin farklı momentlerini, bu birikim süreçlerine karşı gelişen toplumsal direniş biçimlerini ve doğayla kurulan ilişkinin giderek artan biçimde ekolojik bir çelişki haline gelmesini de kapsamaktadır. Türkiye özelinde ise, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e ve neoliberal döneme uzanan süreçte tuzun devlet kontrolünden özel sektöre devri, sermaye birikim stratejileri çerçevesinde analiz edilmiştir. Makale, tuzun metalaşmasının yalnızca ekonomik bir olgu değil; aynı zamanda mülksüzleşmeyi, ekolojik yıkımı ve toplumsal direnişi iç içe geçiren çok katmanlı bir süreç olduğunu savunmaktadır. Bu bağlamda çalışma, doğal kaynakların kolektif yönetimi ve ekolojik adalet ilkeleri temelinde, alternatif toplumsal ve ekonomik modellerin inşasına yönelik bir düşünsel zemin sunmayı amaçlamaktadır.}, number={87}, publisher={Birleşik Metal İş Sendikası}