@article{article_1685073, title={KAYGUSUZ ABDAL’IN MİGLATÂ-NAME’SİNDE DERVİŞ TİPİ}, journal={Uluslararası Dil Edebiyat ve Kültür Araştırmaları Dergisi}, volume={8}, pages={1412–1429}, year={2025}, DOI={10.37999/udekad.1685073}, author={Yılter, Sait and Çiçek, Esma}, keywords={Kaygusuz Abdal, Miglata-name, tip, derviş}, abstract={Klâsik Türk şiirinde şairler duygu ve düşüncelerini çoğu zaman çeşitli tip ve şahsiyetler üzerinden anlatmaya çalışmıştır. Tiplemeler, ortak özellikleri bakımından toplumun bir bölümünü temsil etme potansiyeline sahiptir. Tiplerin oluşumu genellikle toplumdaki tecrübelere dayanır ve tipler uzun bir zaman sürecinden sonra şekillenmiştir. Toplum hayatında önemli bir yere sahip olan dinî tiplemelere sadece tasavvufî metinlerde değil, din dışı konularda yazılan eserlerde de yer verilmiştir. Özellikle dinî-tasavvufî metinlerin önde gelen tiplerinden biri de derviştir. Olumlu bakış açısıyla ortaya çıkan sûfî, zahit ve derviş tipleri sonraları olumsuz yönleriyle eserlere konu olmuştur. Tasavvufun Anadolu’da etkili olmaya başladığı dönemde dinî tiplemelerin toplumdaki yansımaları önemli bir sosyal gerçekliği ortaya koymaktadır. Bu tiplemeler Osmanlı toplumunda da yaşam tarzı, dinî inanışlar, toplumsal değerler gibi birçok konuda edebî eserlerde görünür hâle gelmiştir. Bu çalışmada, Anadolu’da tasavvuf anlayışının yerleşmesinde eserleriyle etkili olan Kaygusuz Abdal’ın Miglata-nâme’sinde derviş tipi incelenmeye çalışılmıştır. Eser, aynı zamanda klâsik Türk şiirinde derviş tipinin şekillenmesinde önemli bir başvuru kaynağı durumundadır. Eserde bir dervişin tasavvuf yolculuğu anlatılmıştır. Bu yolculuk sırasında dervişin uyku ile uyanıklık arasında başından geçenler anlatılmıştır. Dinî bir tip olarak derviş, eserde çok belirgin bir şekilde işlenmesi bakımından dikkat çekmektedir. Dervişin manevi yolculukları sırasında başından geçenler olağan ve olağanüstü olaylar üzerinden kurgulanmıştır. Miglata-nâme’de derviş tipinin bu manevî yolculuğu sırasında, hangi özelliklere sahip olduğu tespit edilmiş, metinden örnekler verilerek bu özellikleri açıklanmaya çalışılmıştır.}, number={3}, publisher={UDEKAD AKADEMİ YAYINCILIK}, organization={Makale çalışmasını destekleyen herhangi bir kurum bulunmamaktadır.}