@article{article_1685213, title={Eksenel olarak sıkıştırılan ince cidarlı kompozit kutu kesitlerin optimum en kesit tasarımı}, journal={Bozok Journal of Engineering and Architecture}, volume={4}, pages={117–136}, year={2025}, author={Nuraliyev, Mirali and Özer, Alaettin and Mutu, Halil Burak}, keywords={Optimum Tasarım, Kompozit Kutu Kesit, Eşdeğer Homojen Kesit, Yerel Burkulma, Mukavemet Dayanımı}, abstract={Kompozit kutu kesitlerde yerel burkulma kontrolünü analitik olarak yapan bir çalışma mevcut değildir. Çünkü kritik burkulma gerilmelerinin belirlenebilmesi için gerekli olan elastik burkulma katsayıları bilinmemektedir. Bu nedenle söz konusu kesitlerde sadece mukavemet kontrolü yapılabilir veya en kesit boyutları mukavemet dayanımına göre belirlenebilir. Eğer söz konusu eksenel basınç yükü altındaki burkulma ihtimali çok yüksek olan ince cidarlı bir kompozit kutu kesit ise sadece mukavemet dayanımı yetersiz kalmakta ve burkulma kontrolünün dikkate alınması gerekmektedir. Ortaya çıkan bu problemin çözümü için sunulan bu çalışmada ‘’Eşdeğer Homojen Kesit’’ yöntemi, ilk defa kritik burkulma gerilmeleri dikkate alınmakla geliştirilmiştir. Kompozit kutu kesiti oluşturan malzemelerin Elastisite modülleri oranıyla emniyet gerilmeleri oranları arasındaki ilişkiye dayalı geliştirilen analitik yöntem ile eşdeğer homojen kutu kesitte burkulmanın meydana gelmeyeceği durumda, aynı olayın kompozit kutu kesitte de ortaya çıkmayacağı tespit edilmiştir. Optimum eşdeğer homojen ve optimum orijinal kompozit kutu kesitlerin, bunlarla aynı boyutlarda olan dolu homojen ve dolu kompozit kesitlerin içlerinin maksimum oranda çıkartılmasıyla elde edildiği varsayımı kabul edilmiş ve optimizasyon problemi, kutu kesitlerin değişken parametreleri ile burkulma katsayıları arasında fonksiyonel bağıntılar oluşturularak, kesit alanının minimize edilmesi ve çıkarma oranının da maksimize edilmesi şeklinde çözülmüştür. Belirlenmiş optimum boyutlara sahip orijinal kompozit kutu kesit alanı ile eşdeğer homojen kutu kesit alanı karşılaştırıldığında elde edilen tasarrufun kompozit kutu kesiti oluşturan malzemelerin Elastisite modülleri oranına bağlı olarak artmakta olduğu analitik olarak tespit edilmiş ve sayısal örneklerle de doğrulanmıştır.}, number={1}, publisher={Yozgat Bozok Üniversitesi}