TY  - JOUR
T1  - Toplumsal Bellek İnşası ve Sürdürülmesinde Âşık Veysel’in Rolü
TT  - The Role of Âşık Veysel in Constructing and Sustaining Social Memory
AU  - Kömürcü, İlker
PY  - 2025
DA  - May
Y2  - 2025
DO  - 10.22559/folklor.4890
JF  - Folklor/Edebiyat
JO  - folk/ed
PB  - Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 1300-7491
SP  - 413
EP  - 432
VL  - 31
IS  - 122
LA  - tr
AB  - Toplumsal bellek, toplum yaşamının maddi ve manevi bileşenlerinden oluşankolektif bilgi ve anlayışı içerir. Türk kültürünün ve toplumsal belleğinin önemliifadelerinden ve taşıyıcılarından biri halk müziğidir. Geleneksel Türk kültürününönemli değerlerinden olan Âşık Veysel’in yaşamı ve eserleri, toplumsal bellekkapsamında ve kültürel mirasın aktarımında çok yönlü rol oynamaktadır. Bu çalışmada, toplumsal belleğin korunmasında etkin olan faktörler, Âşık Veysel’in 1969yılında Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu’na (TRT) vermiş olduğu röportajıve eserleri bağlamında ele alınmıştır. Toplumsal bellek ve kültür çalışmalarınınönde gelen teorisyenlerinden Jan Assmann’ın kuramsal yaklaşımı temelinde ÂşıkVeysel ve eserlerine ilişkin işitsel ve görsel unsurlar incelenmiş; bunlar mimetikbellek, nesneler belleği, iletişimsel bellek ve kültürel bellek olmak üzere dört farklı boyutta göstergebilimsel açıdan değerlendirilmiştir. İnceleme sonucunda elde edilen veriler; Âşık Veysel’in şahsiyeti ve eserleriyle toplumun sahip olduğu inançve değerler sistemini, yaşama biçimlerini, insan ilişkilerini ve bireyselliklerikültürel belleğimize kaydederek süreklilik yarattığını göstermektedir.
KW  - Âşık Veysel
KW  - halk müziği
KW  - toplumsal bellek
KW  - kültür
N2  - Social memory refers to the collective knowledge and understanding producedby society through various cultural, material, and immaterial elements. Folkmusic is one of the most important expressions and carriers of Turkish cultureand social memory. The life and works of Âşık Veysel, a key figure in thecontinuation of traditional Turkish culture, play a multifaceted role in thecontext of social memory and the transmission of cultural heritage. This studyaims to examine the elements that play a role in preserving social memoryin terms of its external dimensions, within the context of the interview ÂşıkVeysel gave to the Turkish Radio and Television Corporation (TRT) in 1969.Social memory is addressed based on the theoretical approach of Jan Assmann,one of the leading theorists of cultural studies, and the auditory and visualelements related to Âşık Veysel are analyzed through a semiotic lens in termsof four different dimensions of memory defined by Jan Assmann: mimeticmemory, object memory, communicative memory, and cultural memory. Thefindings suggest that through his life and works, Âşık Veysel has contributedto the preservation of belief systems, value structures, modes of living, humanrelationships, and individual experiences within Turkish cultural memory, thusensuring the continuity of social memory across generations.
CR  - Anufrieva, N.I., Anufriev, E.A., Korsakova, I.A., Shcherbakova, A.L. and Shcherbakov, V.F. (2015).
CR  - Traditional musical folklore as a formation factor of personal integral worldview in conditions of
modern metropolis. European Journal of Science and Theology, 11(3), 97-106.
CR  - Assmann, J. and Czaplicka, J. (1995). Collective memory and cultural identity. New German Critique,
(65), 125-133.
CR  - Assmann, J. (2011). Communicative and cultural memory. P. Meusburger, M. Heffernan, E. Wunder
(Eds.) Cultural memories: Knowledge and space in the book (s.15-27).
CR  - Assmann, J. (2015). Kültürel bellek (A. Tekin, Çev.) Ayrıntı.
CR  - Dilidüzgün, Ş. (2008). Türkçe öğretiminde metindilbilimsel bağlamda uygulamalı bir yaklaşım
[Yayımlanmamış doktora tezi] İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
CR  - Ergöz, R. ve Doğan, D. (2020). Kültürel bellek mekânı ve milli kimlik yaratmada Pınarbaşı ağıtlarının
işlevi. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergisi, (47), 29-43.
CR  - Gündüz, M. ve Bulut, M.H. (2005). Âşık Veysel’in türkülerinin çok boyutlu içerik çözümlemesi.
folklor/edebiyat Dergisi, (44), 257-268.
CR  - Halliday, M.A.K. ve Hassan, R. (1976). Cohesion in English. Longman Group UK Limited.
Köprülü, M. F. (1962). Türk saz şâirleri cilt I-V. Milli Kültür.
CR  - Özünel, Ö. E. (2019). Geleneğin geleceği: Somut olmayan kültürel miras unsuru olarak âşıklık. AHBV
Edebiyat Fakültesi Dergisi, 1(1), 39-45.
CR  - Özdemir, E. (2023). Veysel’i âşık eden sazıdır. S. Fidan (Ed.) Âşık Veysel içinde (s. 141-156) Ihlamur
Kitap.
CR  - Peter, B. (1997). Varieties of cultural history. Cornell University Press.
CR  - Lavenda, R.H.ve Schultz, E.A. (2018). Kültürel antropoloji: Temel kavramlar (D. İ. Hayırlı ve O.
Hayırlı, Çev.) DoğuBatı Yayınları.
CR  - Schieder, T. (1978). The role of historical consciousness in political action. History and Theory, 17(4),
1-18. doi: 10.2307/2504707
CR  - Tanrıkorur, C. (1965). Türk halk musikisi ve klasik Türk musikisi. Erdem, 1(2), 564-576.
CR  - Taşıgüzel, S. (2004). Aspect of collocational system in instructive texts in primary school turkish course
books. Dil Dergisi, (125), 72-87. doi:10.1501/Dilder_0000000014
CR  - Taşlıova, M. M. (2014). Stüdyoya taşınan âşıklık veya ‘stüdyo tipi’ âşıklığa doğru: Sözlü  <doğal> ve
dijital  <elektronik> icra yapıları üzerinde mukayese. Türkbilig, (27), 79-104.
CR  - Vogt, S. and Magnussen, S. (2007). Long-term memory for 400 pictures on a common theme.
Experimental Psychology, 54(4), 298-303. doi: 10.1027/1618-3169.54.4.298
CR  - Yiğitbaş, S. (1972). Musiki ile tedavi. Yelken Matbaa.
UR  - https://doi.org/10.22559/folklor.4890
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4821287
ER  -