@article{article_1687812, title={Yıkım mı Yoksa Yeni Bir Medeniyetin İnşası mı? Speros Vryonis, Jr.’nin Anadolu’nun Türkleşmesi Hadisesine Dair Görüşleri Üzerine Bir Reddiye}, journal={Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi}, pages={1–44}, year={2025}, author={Altunsoy, Nazlı}, keywords={Türkiye Selçuklu Devleti, Bizans İmparatorluğu, Anadolu’nun Türkleşmesi, Anadolu Türk-İslam Medeniyeti, Anadolu Uygarlıkları}, abstract={Dünya tarihine damga vuran hadiselerden birisi Anadolu coğrafyasının Türkleşmesi ve ardından Osmanlı İmparatorluğu’nun kuruluşudur. Bu hadiselerden ikincisi üzerine Gibbons’un tezi ve Köprülü’nün ona cevap olarak ele aldığı reddiyesi ilim dünyasındaki değerli tartışmalardan biridir. İlk hdise üzerine ise Speros Vryonis dikkat çeken bir çalışma kaleme alıp makaleleri ile de savlarını desteklemeye çalışmıştır. Vryonis’in görüşü Anadolu’da büyük bir yıkım gerçekleştiği, medenî anlamda bir duraklama yaşandığı ve dönüşümün ancak çöküşle tamamlandığı yönündedir. O, burada özellikle tüm olumsuz durumları Türkmenlere yüklemiş, Rumların, Ortodoks Kilisesi’nin, Bizans İmparatorluğu’nun yaşadığı gerilemelerden onları sorumlu tutmuştur. Ancak Anadolu’nun Türkleşmesi tek bir sebebe bağlanacak veya bir konu üzerinden açıklanacak bir hadise değildir. Önemli bir değişim ve dönüşüm hadisesidir.
Anadolu’nun Türkleşmesi doğaldır ki savaşlarla olabilmiştir ve siyasî bir hadisedir. Ancak sonrasında kısa sürede hem yerli halk hem de fatihlerin uzlaşmasıyla sürecin dönem itibariyle oldukça ılımlı ilerlemesi sağlanmıştır. Anadolu’nun büyük bir atılım gerçekleştirerek önemli bir ekonomik merkez olmasıyla bunun beraberinde getirdiği refahtan herkesin payına düşeni alması, Türklerin yerleşim yerleri isimlerinde, devşirme malzeme kullanımında taassup göstermemesi, din tercihi hürriyetinin sunulması, evlilikler, ilticalar bahsedilen sürecin her iki taraf için de oldukça sancısız ve ılımlı geçmesini sağlamıştır. Çalışmada Vryonis’in iddialarının gerçekliği tartışılıp cevaplar sunulmaya çalışılacaktır.}, number={54}, publisher={Kültür Ocağı Vakfı}