@article{article_1688096, title={Risâle-yi Gavsiyye’ye 16. Yüzyılda Velî Melûk Şâh Tarafından Yapılan Çağatayca Şerh}, journal={Dil ve Edebiyat Araştırmaları}, pages={157–167}, year={2025}, DOI={10.30767/diledeara.1688096}, author={Kaçar, Irmak}, keywords={Risâle-yi Gavsiyye, Velî Melûk Şâh, Çağatayca, şerh, tercüme}, abstract={Risâle-i Gavsiyye bazı kaynaklarda Muhyiddin İbnü’l-Arabî’ye (ö. 638/1240) nispet edilse de genel olarak Abdülkâdir Geylânî’ye (ö. 561/1166) ait kabul edilmektedir. Bu eser, Abdülkâdir Geylânî’nin manevi âlemlerde mazhar olduğu tecellî ve ilhamları ifade ettiği Arapça kısa cümlelerden oluşmaktadır. Eserde Cenâb-ı Hak ile Gavs-ı Azam Abdulkâdir Geylânî arasında geçen sırlı konuşmalar kısa ve özlü cümlelerle sunulmuştur. Bazıları soru-cevap şeklinde olan bu cümlelerde şeriat, tarikat ve hakikatin özü, tecelli, aşk makamları, âşık ile mâşuk arasındaki sır ve niyazlar ile fakirlik ve dervişlik konuları hakkında tanımlar ve kısa izahlar bulunmaktadır. İslam coğrafyasında büyük bir ilgiye mazhar olan Risâle-i Gavsiyye’nin Türkçe tercüme ve şerhleri farklı çalışmalarla gün yüzüne çıkarılarak metinleri neşredilmiştir. Ancak 16. yüzyılda yaşayan Velî Melûk Şâh’ın Risâle-yi Gavsiyye’yi önce Farsçaya, Farsçadan da Çağataycaya çevirdiği eserin varlığı bilinse de herhangi bir müstakil çalışmaya konu edilmemiştir. Eserde kendisini Abdülkâdir Geylânî’nin dergâhının hizmetkârlarından biri olarak tanıtan Melûk Şah, kaynaklardaki bilgilere göre Müntehabü’t-Tevârîh adlı eserin yazarı olan Molla Abdülkâdir’in babası olup 27 Receb 969 /2 Nisan 1562 yılında vefat etmiştir. Bu çalışmada, kaynaklardan hareketle Velî Melûk Şâh hakkında bilgi verildikten sonra eserin sebeb-i telif bölümü ile Risâle-yi Gavsiyye’den şerh edilen bölümlerden alıntılanan metinler eşliğinde Velî Melûk Şâh’ın Risâle-yi Gavsiyye’ye yazdığı Çağatayca şerhin nüshaları, muhtevası ve dil özellikleri hakkında ayrıntılı bilgi verilecektir.}, number={32}, publisher={Türkiye Dil ve Edebiyat Derneği}