TY  - JOUR
T1  - POTENTIALS AND CHALLENGES OF VISUALIZING A FANTASTIC UNIVERSE THROUGH ARTIFICIAL INTELLIGENCE: LEMA, THE HIGHEST HILL
TT  - FANTASTİK EVRENİN YAPAY ZEKÂ İLE GÖRSELLEŞTİRİLMESİNDEKİ POTANSİYELLER VE ZORLUKLAR: LEMA, EN YÜKSEK TEPE
AU  - İlkdoğan, Haldun
PY  - 2025
DA  - July
Y2  - 2025
DO  - 10.35379/cusosbil.1689376
JF  - Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
PB  - Çukurova Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 1304-8899
SP  - 36
EP  - 50
VL  - 34
IS  - Uygarlığın Dönüşümü: Yapay Zekâ
LA  - en
AB  - This study examines the visualisation of the linguistic signs of the universes created by fantastic narratives, which contain spatial definitions, through artificial intelligence. The universe of Haldun İlkdoğan's novel Lema, En Yüksek Tepe (The Highest Hill), published in 2025, is taken as a case study to investigate the potentials and limitations of AI-assisted visualisation processes. The scope of the study focuses on the intersection of fantasy literature, fictional universes and artificial intelligence technologies. Combining the disciplines of literature, visual communication, urban design and artificial intelligence, this study uses depictive prompts generated with ChatGPT to visualise spatial depictions in the novel. These prompts serve as visual expression creation process to transform the fantastic universe of the novel into artistic expressions such as illustration and cinematic imagery. While discussing the innovative opportunities offered by artificial intelligence in the production of fantasy universes, the study highlights three main problems: Inconsistency (variability in achieving coherent visual representations); lack of context (detachment from the novel’s aesthetic and cultural framework); unpredictability (uncontrollable variations in the creative output). In this context, this study evaluates the role of artificial intelligence in art production relations in the visualisation of literary texts and discusses both the possibilities and challenges of new narrative production processes.
KW  - Fantasy Literature
KW  - Artificial Intelligence
KW  - ChatGPT
KW  - Spatial Depiction
KW  - Fictional Universe
N2  - Bu çalışma, fantastik anlatılarla oluşturulan evrenlerin mekânsal tanımlamalar içeren dilsel göstergelerinin yapay zekâ aracılığıyla görselleştirilmesini incelemektedir. Haldun İlkdoğan’ın 2025’te yayımlanan Lema, En Yüksek Tepe romanının evreni, yapay zekâ destekli görselleştirme süreçlerinin potansiyellerini ve sınırlarını araştırmak için bir vaka çalışması olarak ele alınmaktadır. Çalışmanın kapsamı, fantastik edebiyat, kurmaca evrenler ve yapay zekâ teknolojilerinin kesişimine odaklanmaktadır. Edebiyat, görsel iletişim, kentsel tasarım ve yapay zekâ disiplinlerini birleştiren bu çalışma, romandaki mekânsal betimlemeleri görselleştirmek için ChatGPT ile oluşturulan betimsel komutları (promptları) kullanmaktadır. Bu komutlar, romanın fantastik evrenini illüstrasyon ve sinema gibi sanatsal anlatımlara dönüştürmek için bir görsel ifade yaratım süreci tanımlamaktadır. Çalışma, yapay zekanın fantastik evrenlerin üretiminde sunduğu yenilikçi fırsatları tartışırken, üç ana sorunun altını çiziyor: Tutarsızlık (tutarlı görsel temsiller elde etmede değişkenlik); bağlam eksikliği (romanın estetik ve kültürel çerçevesinden kopukluk); öngörülemezlik (yaratıcı çıktıda kontrol edilemeyen varyasyonlar).Bu bağlamda çalışmada yazınsal metinlerin görselleştirilmesinde yapay zekânın sanat üretim ilişkilerindeki rolü değerlendirilmekte, yeni anlatım süreçlerinin olanakları ve zorlukları tartışılmaktadır.
CR  - Antony, V. N., & Huang, C.-M. (2024). ID.8: Co-creating visual stories with generative AI. ACM Transactions on Interactive Intelligent Systems, 14(3), Article 20, 1–29. https://doi.org/10.1145/3672277
CR  - Barthes, R. (1977). Image, music, text (S. Heath, Trans.). Fontana Press.
CR  - Caracciolo, M. (2014). The experientiality of narrative: An enactivist approach. De Gruyter. https://doi.org/10.1515/9783110365658
CR  - Eco, U. (1984). The role of the reader: Explorations in the semiotics of texts. Indiana University Press.
CR  - Eco, U. (1989). The open work (A. Cancogni, Trans.). Harvard University Press. (Original work published 1962)
CR  - Elgammal, A. (2019). AI is blurring the definition of artist. American Scientist, 107(1), 18-21. https://doi.org/10.1511/2019.107.1.18
CR  - Heise, U. K. (2008). Sense of place and sense of planet: The environmental imagination of the global. Oxford University Press.
CR  - İlkdoğan, H. (2025). Lema, en yüksek tepe. Genç Timaş Yayınları.
CR  - Jackson, R. (1981). Fantasy: The literature of subversion. Methuen.
CR  - Manovich, L. (2001). The language of new media. MIT Press.
CR  - Manovich, L. (2020). Cultural analytics. MIT Press.
CR  - McCormack, J., Gifford, T., & Hutchings, P. (2019). Autonomy, authenticity, authorship and intention in computer generated art. In A. Ekárt, A. Liapis, & M. L. Castro Pena (Eds.), Computational intelligence in music, sound, art and design. EvoMUSART 2019 (Lecture Notes in Computer Science, Vol. 11453). Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-030-16667-0_3
CR  - Ramesh, A., Pavlov, M., Goh, G., Gray, S., Voss, C., Radford, A., & Sutskever, I. (2022). Hierarchical text-conditional image generation with CLIP latents. arXiv. https://doi.org/10.48550/arXiv.2204.06125
CR  - Rose, G. (2016). Visual methodologies: An introduction to researching with visual materials (4th ed.). SAGE Publications.
CR  - Ryan, M.-L. (2001). Narrative as virtual reality: Immersion and interactivity in literature and electronic media. Johns Hopkins University Press.
CR  - Ryan, M. L. (2015). Narrative as virtual reality 2: Revisiting immersion and interactivity in literature and electronic media. Johns Hopkins University Press.
CR  - Todorov, T. (1975). The fantastic: A structural approach to a literary genre (R. Howard, Trans.). Cornell University Press. (Original work published 1970)
CR  - Wolf, M. J. P. (2012). Building imaginary worlds: The theory and history of subcreation. Routledge.
UR  - https://doi.org/10.35379/cusosbil.1689376
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4828704
ER  -