TY  - JOUR
T1  - KKTC ve Türkiye'deki Okullarda Yabancı Öğrencilerin Dil Kullanımı ile İlgili Sorunları
TT  - Language Use and Related Issues of Foreign Students in Schools in the TRNC and Türkiye
AU  - Karanfiller, Ayşe
AU  - Silman, Fatoş
AU  - Akbaş, Halil
PY  - 2025
DA  - June
Y2  - 2025
JF  - Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi
JO  - EFED
PB  - Aydın Adnan Menderes  Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2146-7862
SP  - 40
EP  - 52
VL  - 16
IS  - 1
LA  - tr
AB  - Bu çalışmanın amacı, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) ile Türkiye'deki ilkokullarda öğrenim gören yabancı uyruklu öğrencilerin okul ortamında karşılaştıkları dil kaynaklı sorunları ve buna bağlı olarak yaşadıkları uyum güçlüklerini, okul yöneticileri ve sınıf öğretmenlerinin bakış açısıyla incelemek ve çözüm önerileri geliştirmektir. Son yıllarda göç hareketlerinin artmasıyla birlikte, yabancı uyruklu öğrencilerin eğitim sistemine entegrasyonu önemli bir sorun alanı hâline gelmiştir. Öğrenciler, özellikle dil yetersizlikleri nedeniyle hem akademik başarıda hem de sosyal uyumda çeşitli güçlükler yaşamaktadırlar. Araştırmaya, 2024-2025 akademik yılı bahar döneminde KKTC'de görev yapan iki okul yöneticisi ve 18 sınıf öğretmeni ile Türkiye'de görev yapan iki okul yöneticisi ve 20 sınıf öğretmeni katılmıştır. Araştırma, karşılaştırmalı nitel durum çalışması deseniyle yürütülmüş, veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılmış ve elde edilen veriler içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiştir. Görüşmeler sırasında elde edilen veriler, kodlamaya uygun biçimde yazıya dökülerek analize hazır hale getirilmiş, ardından anlamlı kategoriler oluşturacak şekilde sınıflandırılmıştır. Araştırma bulgularında dil yetersizliklerinin öğrencilerin derslere katılımlarını, kendilerini ifade etmelerini ve sosyal uyum sağlamalarını zorlaştırdığı tespit edilmiştir. Öğretmenler ve yöneticiler, bu zorlukların aşılmasında akran desteğinin önemine vurgu yapmış ve dil öğretimi konusunda öğretmenlerin mesleki gelişim eğitimlerine ihtiyaç duyduklarını belirtmişler; ailelerin sürece daha etkin bir şekilde dahil olmalarının önemini vurgulamışlardır.
KW  - Yabancı uyruklu öğrenciler
KW  - Dil kullanımı
KW  - Türkçe öğretimi
KW  - İkinci dil olarak Türkçe
KW  - Uyum güçlükleri
N2  - The aim of this study is to examine the language-related challenges faced by foreign students studying in primary schools in the Turkish Republic of Northern Cyprus (TRNC) and in primary schools in Türkiye, as well as the adaptation difficulties they experience, from the perspectives of school administrators and class teachers, and to propose solutions. In recent years, the increasing mobility of migrant populations has made the integration of foreign students into national education systems a growing concern. These students often struggle with academic and social adjustment, particularly due to limited proficiency in the language of instruction. The study involved two school administrators and 18 class teachers from schools in the TRNC, and two school administrators and 20 class teachers from schools in Türkiye during the spring semester of the 2024-2025 academic year. A comparative qualitative case study design was used, with semi-structured interviews as the data collection tool, and the data were analyzed using content analysis. During the interviews, the collected data were transcribed and organized for coding, and then classified into meaningful categories for analysis. The findings of the study reveal that language deficiencies make it difficult for students to follow lessons, express themselves, and adapt socially. Teachers and administrators emphasized the importance of peer support in overcoming these challenges and highlighted the need for professional development training for teachers in language teaching.
CR  - Adams-Ojugbele, R. O., & Mashiya, N. (2020). Interventions supporting the integration of refugee children in the primary school life: Roles of the child's contexts of development. The Journal for Transdisciplinary Research in Southern Africa, 16(1), 1–7. 10.4102/td.v16i1.769
CR  - Akman, T. (2019). Öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeyleri ve mesleki doyumlarının incelenmesi (Yüksek lisans tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Açık Erişim Sistemi. https://openaccess.izu.edu.tr/xmlui/handle/20.500.12436/607
CR  - Alyılmaz, C. (2010). Türkçe öğretiminin sorunları. Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 5(3), 728–749. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.1629
CR  - Arar, K., Örücü, D., & Ak Küçükçayır, G. (2019). Culturally relevant school leadership for Syrian refugee students in challenging circumstances. Educational Management Administration & Leadership, 47(6), 960–979. https://doi.org/10.1177/1741143218775430
CR  - Arar, K., Örücü, D., & Waite, D. (2020). Understanding leadership for refugee education: Introduction to the special issue. International Journal of Leadership in Education, 23(1), 1–6. https://doi.org/10.1080/13603124.2019.1690958
CR  - Avcı, Y. E., Koçoğlu, E., & Ekici, Ö. (2013). Göçün eğitim ve eğitim yönetimine etkisine ilişkin okul yöneticilerinin görüşleri (Diyarbakır örneği). International Journal of Social Science (JASS), 6(2), 91–105. 10.9761/jasss_553
CR  - Bahar, H. H., & Yılmaz, O. (2018). Ahıska, göç ve eğitim. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 6(2), 238–257. https://doi.org/10.14689/issn.2148-2624.1.6c2s11m
CR  - Bozan, İ., & Kaştan, Y. (2018). Göç yaşamış öğrencilerin karşılaştıkları sorunlara ilişkin görüşleri: Bir durum çalışması. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(10), 225-248. https://doi.org/10.20860/ijoses.447898
CR  - Chen, X., & Tse, H. C. H. (2010). Social and psychological adjustment of Chinese Canadian children. International Journal of Behavioral Development, 34(4), 330–338. https://doi.org/10.1177/0165025409337546
CR  - Coşkun, İ., & Emin, M. N. (2016). Türkiye'deki Suriyelilerin eğitiminde yol haritası fırsatlar ve zorluklar. Retrieved April 27, 2025, from https://file.setav.org/Files/Pdf/20160906135243_turkiyedeki-suriyelilerin-egitiminde-yol-haritasi-pdf.pdf
CR  - Delen, A. (2018). Yabancı uyruklu öğrencilerin bulunduğu ilkokullarda istenmeyen öğrenci davranışlarının incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
CR  - Demirtaş-Zorbaz, S. (2016). İlkokul birinci sınıf öğrencilerinin okula uyumu: Bir model testi (Yayımlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
CR  - Doğan, M., & Sertkaya Doğan, Ö. (2022). Türkiye'nin jeopolitiği. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 5(2), 320–339. https://doi.org/10.33712/mana.1159064
CR  - Emiroğlu Erol, S. (2018). Suriyeli sığınmacı çocukların eğitimi ve sorunları [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Akdeniz Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
CR  - Erdem, M. D., Kaya, İ., & Yılmaz, A. (2017). Örgün eğitim kapsamındaki Suriyeli çocukların eğitimleri ve okul yaşantıları hakkında öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi. International Journal of Languages’ Education and Teaching, 5(3), 463–476. https://doi.org/10.18298/ijlet.2071
CR  - Erkan, Ü. (2018). Ulusçu asimilasyon/entegrasyon politikalarından medeniyet perspektifine dayalı dirimsel/diyolojik etkileşime. In R. Şimşek (Ed.), Göç sosyolojisi (pp. 49–71). Akademisyen Kitabevi.
CR  - Gencer, T. E. (2017). Göç ve eğitim ilişkisi üzerine bir değerlendirme: Suriyeli çocukların eğitim gereksinimi ve okullaşma süreçlerinde karşılaştıkları güçlükler. The Journal of International Social Research, 10(54), 838–851. https://doi.org/10.17719/jisr.20175434652
CR  - Gözübüyük Tamer, M. (2020). Mülteci ve sığınmacı yetişkinlere sunulan Türkçe dil öğretiminin halk eğitim merkezi öğretmenleri tarafından değerlendirilmesi (Trabzon örneği). Karadeniz Araştırmaları, 17(65), 97–115. https://doi.org/10.12787/karam.2020.65.1532
CR  - Güngör, F., & Şenel, E. A. (2018). Yabancı uyruklu ilkokul öğrencilerinin eğitim–öğretiminde yaşanan sorunlara ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşleri. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 8(2), 124–173. https://doi.org/10.18039/ajesi.454575
CR  - İmamoğlu, H. V., & Çalışkan, E. (2017). Yabancı uyruklu öğrencilerin devlet okullarında ilkokul eğitimine dair öğretmen görüşleri: Sinop ili örneği. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(2), 529-546. https://dergipark.org.tr/tr/pub/joiss/issue/32387/360214
CR  - Karadağ, B. F., & Akyurt, M. (2023). İkinci dil öğretiminde konuşma dilinin yeri: Öğreticiler ne düşünüyor? Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 12, 951–970. https://doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.1341757
CR  - Karasar, N. (2023). Bilimsel araştırma yöntemi (38. baskı). Nobel Akademik Yayıncılık.
CR  - Karava, Z., & Charalambous, C. (2022). Intercultural education: Pedagogical actions and social interaction of children with immigrant biography in Cyprus. Scholars Journal of Arts, Humanities and Social Sciences, 10(4), 110–118. https://doi.org/10.36347/sjahss.2022.v10i04.001
CR  - Kaştan, Y. (2015). Türkiye’de göç yaşamış çocukların eğitim sürecinde karşılaşılan problemler. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(4), 216–229. https://doi.org/10.20860/ijoses.22228
CR  - Miles, M. B., & Huberman, A. M. (2019). Nitel veri analizi. (Çev. Ed Sadegül Akbaba Altun ve Ali Ersoy). Pegem Akademi.
CR  - Milli Eğitim Bakanlığı MEB, 2019). Suriyeli çocukların Türk Eğitim Sistemine Entegrasyonunun Desteklenmesi Projesi (PIKTES). https://piktes.gov.tr
CR  - Moralı, G. (2018). Suriyeli mülteci çocuklara Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde karşılaşılan sorunlar. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 8(15), 1428–1449. https://doi.org/10.26466/opus.443945
CR  - New Zealand Ministry of Education. (2020). Annual report 2020. https://www.education.govt.nz/our-work/publications/corporate-documents/annual-reports-2018-2022
CR  - Nilsson, J., & Bunar, N. (2016). Educational responses to newly arrived students in Sweden: Understanding the structure and influence of post-migration ecology. Scandinavian Journal of Educational Research, 60(4), 399–416. https://doi.org/10.1080/00313831.2015.1024160
CR  - OECD. (2018). The resilience of students with an immigrant background: Factors that shape well-being. OECD Publishing. https://doi.org/10.1787/9789264292093-en
CR  - Pastoor, L. de W. (2015). The mediational role of schools in supporting psychosocial transitions among unaccompanied young refugees upon resettlement in Norway. International Journal of Educational Development, 41, 245–254. https://doi.org/10.1016/j.ijedudev.2014.10.009
CR  - Sarıkaya, H. S. (2014). Belçika Flaman bölgesi eğitim sisteminde Türk kökenli çocukların yaşadığı temel eğitim sorunlarının incelenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(8), 246–260. https://doi.org/10.16992/ASOS.426
CR  - Sayın, Y., Usanmaz, A., & Aslangiri, F. (2016). Uluslararası göç olgusu ve yol açtığı etkiler: Suriye göçü örneği. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 18(31), 1–13. https://dergi.kmu.edu.tr/userfiles/files/2016Aral%C4%B1k/1-%20Y_%20Say%C4%B1n%2CA_%20Usanmaz%2C%20F_%20Aslangiri%20_%20Uluslararas%C4%B1%20G%C3%B6%C3%A7%20Olgusu-d%C3%BCzeltildi.pdf
CR  - Solak, E., & Çelik, S. (2018). Türkiye’de eğitim gören mülteci öğrencilerin dilsel sorunlarının incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(57), 424–432. https://doi.org/10.17719/jisr.2018.2461
CR  - Şeker, B. D., & Sirkeci, I. (2015). Challenges for refugee children at school in eastern Turkey. Economics and Sociology, 8(4), 122-133. https://doi.org/10.14254/2071-789X.2015/8-4/9
CR  - Şimşir, Z., & Dilmaç, B. (2019). Yabancı uyruklu öğrencilerin eğitim gördüğü okullarda öğretmenlerin karşılaştığı sorunlar ve çözüm önerileri. İlköğretim Online, 17(3), 1116-1134. https://doi.org/10.17051/ilkonline.2018.419647
CR  - Takır, A., & Özerem, A. (2019). Göçle gelen yabancı uyruklu öğrencilerin okul ortamında karşılaştıkları sorunlar. Folklor/Edebiyat, 25(97), 639–657. https://doi.org/10.22559/folklor.972
CR  - Taşkın, P., & Erdemli, Ö. (2018). Education for Syrian refugees: Problems faced by teachers in Turkey. Eurasian Journal of Educational Research, 18(75), 155–178.10. https://doi.org/10.14689/ejer.2018.75.9
CR  - Türk Dil Kurumu. (2023). Türkçe sözlük (12. baskı). Türk Dil Kurumu Yayınları.
CR  - Whitaker, E. (2010). Language acquisition of the children of immigrants and the role of non-profit organizations. Washington: University of Puget Sound. https://www.pugetsound.edu/sites/default/files/file/1359_WhitakerLanguageAcquisitionoftheChildrenofImmigrantsandtheRoleofNonProfitOrganizations_0.pdf
CR  - Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (12. baskı). Seçkin Yayıncılık.
CR  - Yıldırım, E., Durmuş, C., & Coşkun, C. D. (2022). Göçmen çocuklara yönelik eğitim politikaları: İngiltere, Almanya ve Türkiye karşılaştırması. IX. Uluslararası Avrasya Eğitim Araştırmaları Kongresi (EJERCongress 2022) Bildiri Kitabı.
UR  - https://dergipark.org.tr/tr/pub/aduefebder/issue//1690925
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4834835
ER  -