@article{article_1694687, title={Türkiye Limanlarında Yük Elleçleme Performansının Belirleyicileri: Dış Ticaret, Fiyat Dinamikleri ve Küresel Belirsizliklerin Zaman Serisi Analizi}, journal={Fiscaoeconomia}, volume={9}, pages={2020–2038}, year={2025}, DOI={10.25295/fsecon.1694687}, author={İpekçi, Emre and Sözen, Çağlar}, keywords={Yük Elleçleme Performansı, Liman Verimliliği, Küresel Belirsizlik, Zaman Serisi Analizi}, abstract={Bu çalışma, Türkiye’deki limanların yük elleçleme performansları ile makroekonomik ve küresel risk değişkenleri arasındaki etkileşimleri çok değişkenli zaman serisi analizleri yoluyla inceleyerek, limancılık faaliyetlerinin yapısal dinamiklerini, uzun dönemli eşbütünleşme ilişkilerini ve dışsal şoklara karşı verilen tepkileri ortaya koymayı amaçlamaktadır. Çalışma kapsamında belirlenen değişkenler, Temel Bileşenler Analizi yardımıyla dış ticaret ve lojistik kapasite, fiyat düzeylerine ilişkin yapılar, küresel ekonomik belirsizlikler ve transit taşımacılığa ilişkin operasyonel unsurlar olarak dört yapısal faktöre indirgenmiştir. Elde edilen bulgular, modelde en az dört eşbütünleşme ilişkisinin varlığına işaret etmektedir. Bu doğrultuda kurulan Vektör Hata Düzeltme Modeli (VHDM) aracılığıyla, sistemdeki denge sapmalarının kısa vadede nasıl düzeltildiği analiz edilmiş; ayrıca Etki-Tepki Fonksiyonları (ETF) ile dışsal şokların zaman içinde bileşenler üzerindeki etkileri değerlendirilmiştir. Sonuçlar, Türkiye limanlarındaki yük elleçleme performansının, dış ticaret hacmi ve lojistik kapasiteyi temsil eden faktörler ile uluslararası fiyat hareketlerine duyarlı yapıların etkisi altında şekillendiğini göstermektedir. Bu faktörlerin, kısa dönemli şoklara karşı güçlü ve hızlı tepki veren otomatik düzeltme mekanizmalarına sahip olduğu tespit edilmiştir. Küresel ekonomik belirsizlikleri temsil eden faktörün ise, belirsizlik artış dönemlerinde liman faaliyetlerinde artış eğilimi yarattığı ve bu etkinin uzun döneme yayıldığı görülmüştür. Çalışma, liman yük elleçleme performansının dışsal şoklara karşı verdiği tepkilerin yapısal olarak modellendiği analitik bir çerçeve sunarak, liman politikaları, altyapı yatırımları ve lojistik stratejilerin şekillendirilmesi açısından bilimsel bir zemin sağlamaktadır.}, number={4}, publisher={Ahmet Arif EREN}