@article{article_1694919, title={İslâm İktisadı Düşüncesinin Cumhuriyet Dönemi Türkiye’sinde Muhafazakâr Fikir İklimine Girişi: Hareket ve Diriliş Dergileri Üzerine Bir İnceleme}, journal={Maruf İktisat İslâm İktisadı Araştırmaları Dergisi}, pages={4–19}, year={2025}, DOI={10.58686/marufiktisat.1694919}, author={Karaman, Merve}, keywords={İslam ktisadı, Nurettin Topçu, Sezai Karakoç, İktisadi düşünce, Ekonomi, Ahlak}, abstract={İslâm iktisadi düşüncesi, yirminci yüzyılın ilk çeyreğine tekabül eden dönemde Hint alt kıtasında ortaya çıkmış, Cumhuriyet Türkiye’sinde ise 1950’li yıllar itibariyle konu edilmeye başlanmıştır. Müslüman Türk mütefekkirler tarafından hızlıca benimsenerek, tartışmalara dahil edilen İslâm iktisadi düşüncesi, özellikle dönemin geniş yankı uyandıran dergilerinde oldukça fazla yer almıştır. Bu çalışmada Türkiye’de muhafazakâr düşüncenin önde gelen isimlerinden Nurettin Topçu ve Sezai Karakoç’un önderlik ettiği fikir akımlarının, İslâm iktisadi düşüncesini nasıl anladığı, yorumladığı ve tarihsel süreçte yaşanan meselelerle ilişkili olarak hangi önerileri sunduğu açığa çıkarılmaya çalışılmıştır. Bu vesileyle, İslâm iktisadi düşüncesinin Müslüman Türk mütefekkirlerince temellük edilme şekli ve İslâm iktisadının Türk coğrafyasına özgü yorumları da ortaya koyulmuştur. Çalışmanın veri tabanını, dönemin geniş kitlelere hitap eden önemli ekollerinden Hareket (1939-1982) ve Diriliş (1960-1992) dergileri oluşturmaktadır. Bu çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden muhteva analizi yöntemi benimsenmiş olup, ilk elde anılan dergilerde yer alan iktisat temalı metinler tespit edilmiştir. Akabinde ilgili metinlerde müelliflerin iktisada dair söylemleri ve önerileri irdelenmiştir. Araştırmanın temel hipotezini “Hint alt kıtasında ortaya çıkan İslâm iktisadı düşüncesinin, Türk iktisadi düşüncesinde salt tercüme hareketi olarak mı veyahut özgün yorumlamalar beraberinde mi yer almıştır?” sorusu oluşturmuştur. Araştırmanın temel bulgusu ise, kapitalist iktisadi teori karşısında İslâm iktisadı modelinin önerildiği yazılarda, İslâm iktisadi düşüncesinin “Anadolu Sosyalizmi” ve “Diriliş Ruhu” kavramları ile yeniden yorumlanarak Türk iktisadi düşüncesindeki yerini almasıdır.}, number={9}, publisher={Maruf Eğitim Araştırma ve Dayanışma Vakfı}