@article{article_1694996, title={ANADOLU SAHASI BAŞ GİYİMİ ÜZERİNE BİR SINIFLANDIRMA DENEMESİ}, journal={Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi}, volume={13}, pages={407–424}, year={2025}, DOI={10.33692/avrasyad.1694996}, author={Yeşilyurt Gümüşkaya, Nurdan}, keywords={Anadolu Sahası, Baş Giysileri, Giyim-Kuşam Kültürü, Kültürel Değerler, Sınıflandırma}, abstract={Giyim, insanlık tarihinin başlangıcından itibaren yalnızca fiziksel koruma aracı değil; aynı zamanda estetik, psikolojik ve kültürel bir ifade biçimi olarak da işlev görmüştür. Bu açıdan baş giysileri; bireyin sosyal statüsünü, cinsiyet rolünü, mesleki kimliğini ve inanç sistemini yansıtan çok katmanlı sembol hâline gelmiştir. Çalışmanın temel problemi, Anadolu sahasında kullanılan baş giysilerinin halkbilimi literatüründe sistematik bir biçimde sınıflandırılmaması ve baş giysilerinin taşıdığı anlamın yeterince görünür kılınmamış olması oluşturmaktadır. Bu eksiklikten hareketle çalışma, Anadolu kültür coğrafyasında kullanılagelen baş giysilerini işlevsel, tarihsel ve sembolik yönleriyle ele alarak bir sınıflama modeli geliştirmeyi amaçlamaktadır.
Veriler, halk kültürü bağlamında şapka ve başlık tiplerinin tarihî, estetik ve işlevsel özellikleri göz önünde bulundurularak sınıflandırılmış; başlıklar cinsiyet, kullanım alanı, mesleki aidiyet, mevsimsel özellik, spor kültürü, dinî yapı ve göstergesel anlamlar ekseninde yedi ana başlık altında tasnif edilmiştir. Elde edilen bulgular, baş giysilerinin Anadolu halk kültüründe yalnızca giyim unsuru olarak değil; aynı zamanda kimlik, ritüel, sosyal ayrım ve kültürel süreklilik açısından güçlü bir sembolik unsur olduğunu göstermektedir. Ayrıca, modernleşme etkisiyle geleneksel başlık tiplerinin dönüşüme uğradığı ve popüler kültürle etkileşim içinde yeni başlık formlarının ortaya çıktığı da gözlemlenmiştir. Bu çalışma, halkbilimi alanında baş giysilerinin sistematik incelenmesine yönelik model önerisi sunarken başlıkların kültürel temsiliyet gücünü disiplinler arası yaklaşımlarla yorumlamaya da zemin hazırlamaktadır.}, number={44}, publisher={Kürşat ÖNCÜL}