@article{article_1695230, title={Kodun Ahlakı: Yapay Zekâda Etik Faillik, Otorite ve Toplumsal Eylem Üzerine}, journal={Cihannüma Sosyal Bilimler Akademi Dergisi}, volume={3}, pages={12–38}, year={2025}, DOI={10.55205/jocsosa.3220241695230}, author={Söğüt, Yasin and Şerbetçioğlu, Necatcan}, keywords={Yapay zekâ, Etik sorumluluk, Algoritmik karar süreçleri, Norm üretimi, Medya.}, abstract={Yapay zekâ teknolojileri, yalnızca teknik ilerlemelerin değil, aynı zamanda etik ve toplumsal dönüşümlerin de merkezine yerleşmiş durumdadır. Bu çalışma, yapay zekânın etik fail olup olamayacağına ilişkin felsefi tartışmaları temel alarak, algoritmik karar alma süreçlerinin toplumsal yapı, normatif düzen ve otorite ilişkileri üzerindeki etkisini incelemektedir. Etik sorumluluk, yalnızca bireysel bir iradenin değil, giderek daha fazla teknik sistemlerin üretim biçimlerinin ve veri yapılandırmalarının bir çıktısı haline gelmektedir. Çalışmada, konuya farklı düzlemlerden yaklaşabilmek amacıyla kuramsal çözümleme, eleştirel söylem analizi ve karşılaştırmalı etik modelleme yöntemleri tercih edilmiştir; bu sayede hem etik kavramın felsefi sınırları hem de uygulamadaki yansımaları çok boyutlu biçimde değerlendirilmiştir. Yapay zekâ sistemlerinin yalnızca karar destek araçları olmadığı; aynı zamanda değer üreten, sınıflandıran ve davranışları yönlendiren normatif aktörlere dönüştüğü ortaya konmuştur. Bulgular, etik normların soyut ilkelerden ibaret olmadığını, teknik mimarilere gömülerek sistemin doğrudan işleyişini etkilediğini göstermektedir. Algoritmaların şeffaflık, öznellik ve bağlamsallık gibi temel etik ilkelerle kurduğu gerilim, yalnızca teknik bir tasarım sorunu değil; aynı zamanda etik sorumluluğun yeniden düşünülmesini zorunlu kılan yapısal bir mesele olarak değerlendirilmiştir. Bu bağlamda, yapay zekâ etiğinin sadece teorik bir tartışma değil, aynı zamanda uygulamaya yönelik yönetimsel ve tasarımsal sorumluluklarla iç içe geçtiği sonucuna ulaşılmıştır.}, number={2}, publisher={Cihannüma Dayanışma ve İşbirliği Derneği}