@article{article_1696927, title={KAPTAN AHAB SENDROMU BAĞLAMINDA EŞBER ÜZERİNE BİR OKUMA DENEMESİ}, journal={Uluslararası Dil Edebiyat ve Kültür Araştırmaları Dergisi}, volume={8}, pages={1081–1095}, year={2025}, DOI={10.37999/udekad.1696927}, author={Dere, Mustafa}, keywords={Herman Melville, Moby Dick, Abdülhak Hâmid Tarhan, Eşber, Kaptan Ahab sendromu}, abstract={Bu çalışma Kaptan Ahab sendromu bağlamında Abdülhak Hâmid Tarhan’ın (1852-1937) Eşber (1297/1880) adlı manzum piyesini incelemeyi amaçlamaktadır. Resmi tıp literatüründe yer almayan Kaptan Ahab sendromu, Herman Melville’in (1819-1891) Moby Dick romanındaki başkişi Kaptan Ahab üzerinden tanımlanan ve bireyin tüm varlığını saplantılı bir hedefe yönelterek her şeyini hiçe sayması şeklinde tezahür eden psikolojik bir durumdur. Çalışmanın temel problemi, bu sendromun psikolojik ve edebî özelliklerinin, Eşber karakteri üzerinden nasıl izlenebileceğidir. Bu bağlamda Eşber karakterinin Kaptan Ahab sendromu ile ilişkilendirilebilecek davranışlarını/söylemlerini tematik ve karşılaştırmalı bir yaklaşımla ortaya koymak hedeflenmiştir. Söz konusu yaklaşım, hem edebî incelemelerde disiplinlerarası yöntemlerin uygulanabilirliğini göstermek hem de Türk edebiyatında benzer psikolojik durumların tespiti açısından önem taşımaktadır. Kaptan Ahab ile ilgili literatürün son derece sınırlı olduğunu belirtmek gerekir. Bu kapsamdaki çalışmalar daha çok edebî analizlerden oluşmaktadır. Fakat bazı durumlarda Ahab sendromuna atıf yapılmakta ve sözü edilen durum ile Ahab arasında ilişki kurulmaya çalışılmaktadır. Sınırlılık olarak, incelemede yalnızca Kaptan Ahab ile Eşber karakteri arasında birebir karşılaştırmaya gidilmiş, doğrudan doğruya ele alınan konu ile ilgisi olmadığı için tarihsel, sosyokültürel vb. bağlamlar üzerinde durulmamıştır. Sonuç olarak Eşber’in Kaptan Ahab’a benzeyen birçok davranışa/söyleme sahip olduğu görülmüş, bu çerçevede yapılan mukayeseli bir okumanın Eşber karakterinin daha iyi anlaşılmasını sağladığı fark edilmiştir.}, number={3}, publisher={UDEKAD AKADEMİ YAYINCILIK}