@article{article_1697912, title={Dirse Han Oğlu Boğaç Han Boyu’nun Kişileri}, journal={Fikriyat}, volume={5}, pages={111–130}, year={2025}, DOI={10.61960/fikriyat.1697912}, author={Eyüboğlu, Dursun Can}, keywords={Dede Korkut, Boğaç Han, Dirse Han, Destan, Kişi}, abstract={Birkaç yüz bin yıllık insanlık tarihinde zamanla ilk milletler, devletler, liderler, kahramanlar, gruplar ve ilk destanlar ortaya çıkmaya başlamıştır. Dede Korkut, Oğuzname, Köroğlu gibi binlerce yıllık büyük bir mirası taşıyan sözlü kültür ürünleri Türklerin, aynı zamanda Ural-Altay halklarının ve tüm insanlığın ortak mirasıdır. Dede Korkut anlatıları, tarihin farklı dönemlerinin ürünleridir, farklı tarihi süzgeçlerden geçmiştir, farklı dönemlerde yazıya geçirilerek günümüze kadar gelmiştir ve bugün de Türk topluluklarında farklı türlerde yaşamaya devam etmektedir. Dede Korkut Destanları, Türk dili, edebiyatı, tarihi, coğrafyası, kültürü, eski Türk yaşamı vb. hakkında değerli bilgiler içeren büyük bir destan daireleri bütünüdür. Dede Korkut Destanları; nüshaları, yazmaları, varyantları, araştırılması, incelenmesi, değerlendirilmesi sahası, Korkutbilimi, canlı, sürekliliği olan, dinamik bir alandır. Dede Korkut Kitabı’ndaki birinci boy Dirse Han Oğlu Boğaç Han Boyu’dur. Boyun konusu, bir baba ile oğul mücadelesi görünümündeki bir taht ve nüfuz mücadelesidir. Destanın çok daha eski mitolojik kökleri olabilir. Bu boy Dede Korkut’ta az kişinin adının geçtiği boylardan biridir. Boyun başkahramanı Boğaç Han’dır. Bu boyda, diğer Dede Korkut boylarında görülen birçok kişi, Oğuz beyleri görülmez. Boyda yer alan kırk yiğit, kırk namert haline gelerek olumsuz anlamda işlenmiştir. Dirse Han Oğlu Boğaç Han Boyu’nda Bayındır Han, Boğaç Han, Dede Korkut, Dirse Han, Dirse Han’ın Hatunu, Hızır-İlyas, Kam Gan kişi adları geçmektedir. Bu çalışmada Dede Korkut’taki Dirse Han Oğlu Boğaç Han Boyu’nun kişileri incelenmiştir. Anlatıda geçen kişiler bir bütün olarak incelenmiş, kişiler üzerinde genel bir değerlendirme yapılmıştır. Böylece kişilerin, Oğuz topluluğunun daha iyi anlaşılmasına katkı sağlamak amaçlanmıştır.}, number={1}, publisher={Siirt Üniversitesi}