@article{article_1698448, title={Mu‘tezile Kelamında Hadis Yorumu: İnşikâku’l-Kamer Hadisi Üzerine Bir İnceleme}, journal={e-Makalat Mezhep Araştırmaları Dergisi}, volume={18}, pages={209–226}, year={2025}, DOI={10.18403/emakalat.1698448}, author={Kaya, Hüsamettin}, keywords={Hadis, Mu‘tezile, Yorum, İnşikâku’l-kamer, Adalet}, abstract={İslâm dininin temel iki kaynağından biri olan hadisler, tarihi süreç içerisinde ortaya çıkan iç çekişmeler, siyasi ve sosyo-kültürel gelişmeler nedeniyle asr-ı saadetten bu yana Hz. Peygamber’e aidiyetleri, delil değerleri ve anlaşılmaları tartışmalara konu olmuştur. İslâm dininin bizatihi kendi içerisinde ortaya çıkan ekol ve düşünce akımları söz konusu tartışmalara büyük oranda yön vermişlerdir. Nitekim ortaya çıkan her düşünce geleneği belli ilke ve esaslar etrafında teşekkülünü tamamlamıştır. Bu nedenle de gerek kendilerini meşru göstermek, temellendirmek veya görüşlerini delillendirmek için bahsi geçen hususlar üzerinden hadislere yaklaşıldığı görülmektedir. Bu ekollerden biri de Mu’tezile’dir. İslâm düşünce geleneğine farklı bir bakış açısı kazandıran Mu’tezile’nin rivayetlere yaklaşımında farklı bir perspektif benimseyip benimsemediklerinin tespiti gibi bu konuda geliştirdikleri torilerinde ehl-i sünnet ile örtüştükleri veya ayrıştıkları hususların ortaya çıkarılması da önem kazanmıştır. Bu nedenle de ayın ikiye yarılması mucizesini konu edinen inşkakü’l-kamer rivayetlerini Mu’tezilî ulemanın başta kendi eserleri olmak üzere hadiseyi konu edinen çalışmalar üzerinden Mu’tezili geleneğin hadis anlama ve yorumlama mototları incelenmeye çalışılmıştır. Yapılan araştırmalar neticesinde mezhebin temel esasları etrafında şekillenen inşikâkü’l-kamer gibi tikel bazı rivayetlerde temel ilkelerine halel gelmemesi için muhaddislerle ayrı düştükleri birçok konuda onlara paralel cevaplar ürettikleri ve bu konuda bazı teorilerinden ödün verdikleri görülmüştür.}, number={1}, publisher={Ahmet İshak DEMİR}