TY  - JOUR
T1  - BENLİK SUNUMUNUN ÇATIŞMALARI ARASINDA YALNIZLAŞAN VE KAYBOLAN BİR KARAKTER: FAHİM BEY
AU  - Ataker Güneş, Buşra
PY  - 2025
DA  - June
Y2  - 2025
DO  - 10.55666/folklor.1699295
JF  - Folklor Akademi Dergisi
PB  - İsmail Abalı
WT  - DergiPark
SN  - 2651-253X
SP  - 450
EP  - 460
VL  - 8
IS  - 2
LA  - tr
AB  - Bireyin toplumda kabul görmesi ya da dışlanması, hem bireysel hem de toplumsal açıdan oldukça derin ve karmaşık bir süreçtir. Birey, yaşadığı toplumda kabul görmek ve onaylanmak için çoğu zaman siyasi, sosyal ve kültürel normlara uymakla yükümlü kılınır. Toplumsal kurallar, değerler ve sınırlar bireyi bazı kalıplara ve şablonlara girmeye zorlayabilir ve bu kurallar çerçevesinde ideal kabul edilen kişilik özelliklerini taşıyanlar ile bu özelliklere aykırı olanlar arasında katı bir ayrımcılık gerçekleştirilir. Ayrımcı tutumlar bireyin sosyal etkileşimini olumsuz yönde etkilediği gibi toplumsal bağlarını da zayıflatır ve bu dışlanma bireysel kimliğin inşasında da etkili olur. Birey, sosyal etkileşiminin, kabul görmenin ve onaylanmanın önemli bir parçası olan dışlanmaya maruz kalmamak için çeşitli önlemler alır ve çoğu zaman toplum önünde olduğundan farklı görünmeye çalışır. Bu durumda bireyi rol yapmaya zorlar. Erving Goffman’ın Günlük Yaşamda Benliğin Sunumu kitabında ele aldığı "sosyal performans" kavramı, bireyin dışlanmamak için oynadığı rolü ve aldığı önlemleri ortaya koyar. Abdülhak Şinasi Hisar tarafından kaleme alınan Fahim Bey ve Biz romanının başkişisi Fahim Bey de toplumun normlarına ve beklentilerine uygun bir kimlik inşa etmeye çalışırken; iç benliği ve göstermek istediği ideal kişiliği arasında büyük bir gerilim ve çatışma yaşar. Fahim Bey, kabul görmek istediği toplumda maskelemeye çalıştığı öz benliği ve gösterime sunduğu kişiliği arasında ikileme düşer ve bu ikilemin içsel bir kaosa dönüşmesiyle Fahim Bey’in toplumla uyumsuzluğu daha da belirginleşir. Gösterişçi tüketimiyle çevresini etkilemeye ve bu çevrede olumlu bir izlenim bırakmaya çalışan Fahim Bey, gelir-gider dengesini kaybedip ekonomik olarak büyük bir çöküntü yaşar. Ancak maddi imkânsızlıklarına rağmen; sosyal statüsünü kaybetmemek için çabalayan Fahim Bey’in kurduğu hayali şirket ve iş düzeni ortaya çıkınca çevresinde olumsuz kişi özellikleri ile anılan başkişinin “deli” yaftası kesinleşir.  Bu çalışmada; ideal bir kişilik olarak görülme isteği içinde olan Fahim Bey’in kendisine biçilen toplumsal rolleri yerine getirirken sürüklendiği buhran ve yaşadığı kimlik krizinin bireysel ve toplumsal yaşamı üzerindeki olumsuz etkileri irdelenecektir.
KW  - Fahim Bey ve Biz
KW  - sosyal etkileşim
KW  - gösterişçi tüketim
KW  - yabancılaşma
KW  - benlik sunumu.
CR  - ALVER, K. (2002). “Üç İstanbul Romanı Üzerine Sosyolojik Okuma Denemesi”. İlmi Araştırmalar, S. 15.
CR  - BAUMAN, Z. (2005). Akışkan Hayat. (Çev.: A. E. Pilgir), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
CR  - BAUMAN, Z. (2020). Kimlik. (Çev.: Mesut Hazır), Ankara: Heretik Yayınları.
CR  - BERKTAY, F. (2010). Tarihin Cinsiyeti. İstanbul: Metis Yayınları.
CR  - DİJK, T. A. (2019). İdeoloji. (Çev.: A. Demir), Ankara: Hece Yayınları.
CR  - FANON, F. (2016). Siyah Deri Beyaz Maskeler. (Çev.: C. Koytak), İstanbul: Encore Yayınları.
CR  - FORDHAM, F. (2011). Jung Psikolojisinin Ana Hatları. (Çev.: A. Yalçıner),  İstanbul: Say Yayınları.
 
GIDDENS, A. (2019). Modernite ve Bireysel Kimlik, İstanbul: Say Yayınları.
CR  - GOFFMAN, E. (2020). Damga. Ankara: Heretik Yayınları.
CR  - GOFFMAN, E. (2020). Günlük Yaşamda Benliğin Sunumu. İstanbul: Metis Yayınları.
CR  - GRUEN, A., (2016). İçimizdeki Yabancı “Nefretin Kökenleri” Yabancı Olana Nefret ve Sonuçları. (Çev.: İ. Igan), İstanbul: Çitlembik Yayınları.
CR  - HARDT, M. ve NEGRİ, A. (2009). Ortak Zenginlik. (Çev.: E. B. Yıldırım), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
CR  - HİSAR, A. Ş. (2022). Çamlıca’daki Eniştemiz. İstanbul: Everest Yayınları.
CR  - HİSAR, A. Ş. (2023).  Fahim Bey ve Biz. İstanbul: Everest Yayınları.
CR  - HİSAR, A. Ş. (2023). Ali Nizami Bey’in Alafrangalığı ve Şeyhliği. İstanbul: Everest Yayınları.
CR  - KANTER, B. (2011). Varlığın Yoksunluğundan Yoksulluğun Varlığına “Ali Nizami Bey’in Alafrangalığı ve Seyhliği”. Tübar –XXX.
CR  - KANTER, F. (2007). “Zıt Kutuplarda İki Garip Kahraman: Fahim Bey ve Vamık Bey”. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C. 10, S. 18, 206-209.
CR  - KUDRET, C. (2015). Türk Edebiyatında Hikâye ve Roman. İstanbul: Kapı Yayınları.
CR  - SAZYEK, H., (2008). Abdülhak Şinasi Hisar’ın Romanlarında Özel Yabancılaşma. Ankara: Akçağ Yayınları.
CR  - VEBLEN, T. B. (2015). Aylak Sınıfın Teorisi Kurumların İktisadi İncelemesi. (Çev. E. Kırmızıaltın- H. Bilir), Ankara: Heredit Yayıncılık.
UR  - https://doi.org/10.55666/folklor.1699295
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4870100
ER  -