@article{article_1699329, title={Azerbaycan Türkçesi Söz Varlığında Din Perspektifiyle Oluşturulan Atasözü ve Deyimler}, journal={Oğuz-Türkmen Araştırmaları Dergisi}, volume={9}, pages={35–55}, year={2025}, author={Karataş, Muhammet}, keywords={Atasözü, Deyim, söz varlığı, Türkçe, Azerbaycan Türkçesi}, abstract={Atasözleri ve deyimler, bir dilin kültür hafızındaki söz varlığı birikiminin nesillere aktarılmasında köprü görevi gören söz öbekleridir. Milletler, yaşadıkları dönemin şartları ile birlikte coğrafi konumları gereği ilişki kurdukları milletlerden etkilenerek zaman içerisinde kültürlerini oluşturur. Türklerin göçebe yaşamı, birçok toplumla ilişki kurması, zengin bir kültür hazinesi biriktirmesini sağlamıştır. Konargöçer yaşam tarzının gereği savaşçı karaktere sahip olan Türklerin toplum düzeninde ataerkil yapının hâkim olması kaçınılmazdır. Büyüğe saygının kabul gördüğü bir anlayışı benimseyen Türk halkında ata olarak görülen büyüklerin sözleri, gençler arasında öğüt olarak kabul görür. İsminden de anlaşılacağı üzere “atasözü” bu temel düşünce yapısını oluşur ve nesilden nesle sözcüklerde değişim yaşasa da temasını koruyarak aktarılır. Türklerin sahip olduğu karakteristik özellikler mizah olarak Türkçeye zenginlik katmaktadır. Duygu ve düşüncelerin sözcüklerle cümlelere döküldüğü Türk dilinde, deyimlerin de sıkça kullanıldığını görürüz. Verilmek istenilen nasihatin veyahut anlatılmak istenilenin kavranmasını kolaylaştırmak, daha dikkat çekici hale getirmek niyetiyle genellikle sözcüklerin mecaz anlamlarıyla kullanıldığı ifadeler de “deyim” olarak karşımıza çıkar. Türk lehçelerinin genelinde aynı durum söz konusudur. Nitekim bu çalışmaya da konu olan Azerbaycan Türkçesinde de atasözü ve deyimlerin sıkça kullanıldığı görülür. Çalışmada Azerbaycan Türkçesindeki din ekseninde gelişen söz varlıklarının atasözleri ve deyimlere yansımaları belirlenmiştir. Anlamları belirlenmiş ve Türkiye Türkçesi karşılıklarıyla değerlendirilerek olumlu ve olumsuz manalarda ikiye bölünerek incelenmiştir.}, number={1}, publisher={Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi}