@article{article_1699506, title={Mihne’nin Mısır’daki Mâlikî Alimler Üzerindeki Etkisi}, journal={e-Makalat Mezhep Araştırmaları Dergisi}, volume={18}, pages={241–256}, year={2025}, DOI={10.18403/emakalat.1699506}, author={Kars, Halit}, keywords={İslam Mezhepleri Tarihi, Mâlikîlik, Mihne, Halku’l-Kur’an, Mısır}, abstract={Abbâsî halifesi Me’mun (öl. 218/833) tarafından, 218/833 yılında başlatılıp Muʻtasım (öl. 227/842) ve Vâsık (öl. 232/847) dönemlerinde sürdürülen Mihne süreci, İslam düşünce tarihindeki kırılma noktalarından biridir. Fikren halifeye muvafık olanların korunup gözetildiği, muhaliflerin ise çeşitli baskılara maruz bırakıldığı bu süreç, Mütevekkil (öl. 247/861) döneminde sona ermiştir. Mihne uygulamaları, Mısır da dahil İslam coğrafyasının birçok bölgesini etkilemiştir. Günümüz akademik literatüründe, çoğunlukla Mihne’nin Irak bölgesindeki yansımalarına odaklanıldığı; Mısır’daki Mâlikî alimler üzerindeki etkilerinin ise yeterince araştırılmadığı görülmektedir. Bu makale, Mihne’nin Mısır’daki Mâlikî alimler üzerindeki etkilerini incelemeyi amaçlamaktadır. Mâlikîliğin geniş coğrafi yayılımı, Mihne’nin Mâlikîlerin geneli üzerindeki etkilerini bir makalenin sınırları içerisinde ifade etmeyi zorlaştırmaktadır. Bu nedenle makalenin kapsamı, halku’l-Kur’an doktrinini benimsemediği için Mihne uygulamalarına maruz kalan ve sorgulanmamak için kaçan veya saklanan Mısır’daki Mâlikî alimlerle sınırlandırılmıştır. Makalede nitel araştırma yöntemlerinden biri olan dokümantasyon analizi yöntemi ile Mihne uygulamalarına tabi tutulan Mısır Mâlikî alimleri belirlenmiş, onların söz konusu uygulamalar çerçevesinde mücadele etmek zorunda kaldıkları güçlükler ve sergiledikleri mukabil tutumlar ortaya konmaya çalışılmıştır. Araştırma neticesinde Mihne sorgulamalarının Mısır’da Bağdat’la eş zamanlı olarak başlatıldığı, kimi Mâlikî alimlerin sorgulanmamak için Mısır’dan kaçtığı, kimilerinin ise gördüğü şiddet nedeniyle halku’l-Kur’an fikrini benimsemek mecburiyetinde kaldığı tespit edilmiştir. Araştırma esnasında ayrıca Mihne’den âzâde bazı hukuki davaların Mihne süreciyle ilişkilendirilerek aktarıldığı gözlemlenmiştir.}, number={1}, publisher={Ahmet İshak DEMİR}