TY  - JOUR
T1  - Afyonkarahisar’da Yaşayan Bulgaristan Türklerinin Mevsim ve Bereket Törenleri
TT  - Bulgarian Turks Living in Afyonkarahisar Season and Blessing Ceremonies
AU  - Baysan, Münire
AU  - Aslan, Büşra
PY  - 2025
DA  - October
Y2  - 2025
JF  - Aydın Türklük Bilgisi
JO  - AY-TBD
PB  - İstanbul Aydın Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2149-5564
SP  - 127
EP  - 155
VL  - 11
IS  - 2
LA  - tr
AB  - Türk halk kültüründe mevsim ve bereket törenleri, İslamiyet öncesi inanç unsurlarına dair esasları içerisinde barındıran ritüellerdir. Afyonkarahisar’da yaşayan Bulgaristan Türkleri, yıl içerisinde hayatlarını etkileyen doğa değişikliklerini ekonomik uğraşılarına uygun törenlerle kutlamaktadır. Köfür Gecesi, Nevruz, Hıdırellez, Yağmur Duası, Saya Gezme ve Koç Katımı Afyonkarahisar’da yaşayan Bulgaristan Türklerinin düzenlediği mevsim ve bereket törenleridir. Bu törenler, muhacirler tarafından Bulgaristan’dan Afyonkarahisar’a taşınmış fakat zaman içinde bazı törenler unutulmuştur. Çalışmada Afyonkarahisar’da yaşayan Bulgaristan Türklerine ait mevsim ve bereket törenleri ve bu törenlerde uygulanan ritüeller gözlem ve görüşme yöntemiyle tespit edilmiştir.
KW  - Bulgaristan Türkleri
KW  - Mevsim ve Bereket Törenleri
KW  - Bolluk-Bereket
KW  - Uygulama ve Ritüel
N2  - Seasonal and fertility ceremonies in Turkish folk culture are rituals that contain the principles of pre-Islamic beliefs. Bulgarian Turks living in Afyonkarahisar celebrate the changes in nature that affect their lives throughout the year with ceremonies appropriate to their economic occupations. Köfür Night, Nevruz, Hıdırellez, Rain Prayer, Saya Gezme and Ram Slaughter are seasonal and fertility ceremonies organized by Bulgarian Turks living in Afyonkarahisar. These ceremonies were moved from Bulgaria to Afyonkarahisar by the immigrants, but some ceremonies were forgotten over time. In this study, the season and fertility ceremonies of the Bulgarian Turks living in Afyonkarahisar and the rituals applied in these ceremonies were determined by observation and interview method
CR  - Albayrak, N. (2004). Ansiklopedik Halk Edebiyatı Terimleri
Sözlüğü, İstanbul: L&M Yayıncılık.
CR  - Artun, E. (1990). Tekirdağ’da Hıdırellez Geleneği: Türk
Halk Kültüründen Derlemeler. Ankara: Kültür Bakanlığı Halk
Kültürünü Araştırma Dairesi Yayınları, s: 143, s. 1-23
CR  - Artun, E. (1993). Cemal Ritüeli ve Balkanlardaki Varyantları.
Ankara: Kültür Bakanlığı Halk Kültürlerini Araştırma
ve Geliştirme Genel Müdürlüğü Yayınları: 196, Halk Tiyatrosu
Dizisi: 4.
CR  - Baysal, N. (2020). Türk Halk Kültüründe Su. Ankara:
Gece Kitaplığı.
CR  - Boratav, P. N. (1994). 100 Soruda Türk Folkloru: İnanışlar,
Töre ve Törenler, Oyunlar.
CR  - Çoruhlu, Y. (2013). Türk Mitolojisinin Ana Hatları. İstanbul:
Kabalcı Yayınları.
CR  - Düzgün, D. (2005). Türkiye ve Azerbaycan Sahalarında
Uygulanan Saya Geleneğinin Karşılaştırmalı Tahlili. Milli
Folklor Dergisi, 2005, Yıl 17, Sayı 65.
CR  - Ekici, M. (2002). Kutsanma ve Kutlama Anlayışında
Nevruz. Türk Kültüründe Nevruz V. Uluslararası Bilgi Şöleni
Bildirileri. 15- 16 Mart 2002. Diyarbakır.
CR  - Ekici, M. (2005). “Bergama Yöresi Hıdırellez Geleneklerinde
Toplum ve Çevre Bilinci” Türk dünyası İncelemeleri
Dergisi, Cilt V, S.1, s. 53-60.
CR  - Eliade, M. (2001). Mitlerin Özellikleri, çev.: Sema Rifat,
İst.: Om Yayınları
CR  - Ergun, P. (2004). Türk Kültüründe Ağaç Kültü. Ankara:
Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
CR  - Günay, U. (1993). Ritüeller ve Hıdrellez. Millî Folklor,
(26), 2-3.
CR  - Güneş, M. (2016). 93 Harbi Sonrasında Karahisar-ı Sahib'e
(Afyonkarahisar) Yerleştirilen Bulgaristan, Bosna-Hersek
ve Girit Muhacirleri (1884-1904). The Journal of Academic
Social Science Studies.
CR  - İnan, A. (1995). Tarihte ve Bugün Şamanizm, TTK Yayınları,
Ankara.
CR  - İnan, A. (1998). Makaleler ve İncelemeler I. Türk Tarih
Kurumu Basımevi, Ankara.
CR  - Kalafat, Y. (1996). Orta Toroslar ve Makedonya Yörükleri
Halk inançları karşılaştırması. I. Akdeniz Yöresi Türk
Toplulukları Sosyo-Kültürel Yapısı (Yörükler) Sempozyumu Bildirileri, 153-167, Antalya: Kültür Bakanlığı Halk Kültürlerini Araştırma ve Geliştirme Genel Müdürlüğü Yayınları.
CR  - Karabulut, N. (1990). Çankırı’da Hıdırellez Geleneği,
Türk Halk Kültüründen Derlemeler “Hıdırellez Sayısı”. Ankara:
Türk Kültürünü Araştırma Dairesi Yayınları, S. 77-92
CR  - Karadağ, N. (1974). Köy Seyirlik Oyunlarının Özü ve
Biçimi, Ankara.
CR  - Kesikoğlu, Osman (1973). “Bulgaristan Türkleri Kocabalkan
Köyleri Folkloru,” Türk Kültürü Araştırmaları
1966·1969, TKAE Yay., Ankara, 215-259.
CR  - Kurt, A. O. (2017). Dinlerde Kutsal Zaman, Halk İnanışları
El Kitabı. Editörler: Durmuş Arık, Ahmet Hikmet Eroğlu,
Ankara: Grafiker Yayınları.
CR  - Küçük, M. A. (2016). İkonografiden İnanca “İsa Mesih’in
Dirilişi/Paskalya” Süreci. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler
Dergisi. 3 (8), 230-274.
CR  - Marshall, G. (1999). Sosyoloji Sözlüğü, (Çev.: Osman
Akınay ve Derya Kömürcü), Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
CR  - Ocak, A.Y. (1998). “Hıdrellez”. İslam Ansiklopedisi.
C.17. İstanbul: TDV Yay.
CR  - Ögel, B. (2014). Türk Mitolojisi II. Cilt, TTK Yayınları,
Ankara.
CR  - Önal, M. N. (1996). “Dobruca Türklerinde Küfür Akşamı
Törenleri” Türk Kültürü, 403, 693- 700.
CR  - Önal, M. N. (2003). “Unutulmuş Bir Gelenek: Küfür
Akşamı Törenleri,” Millî Folklor, 60, 128- 133.
CR  - Sezen, L. (1992). Türk Folklorunda Hıdırellez. Milli
Folklor 14.
CR  - Sona, F. (2017). Klasik Türk Şiirinde İlyas Peygamber.
Çankırı Karatekin Üniversitesi Karatekin Edebiyat Fakültesi
Dergisi, S.5 (1), 50-63.
CR  - Şahanoğlu, B. (2024). Emirdağ Folkloru. (Yayımlanmamış
Yüksek Lisans Tezi), Afyon Kocatepe Üniversitesi.
CR  - Şener, C. (2001). Şamanizm. İstanbul: Etik Yayınları.
CR  - Şenesen, İ. (2015). Adana Halk İnançlarında Eski Türk
İnanışlarının İzleri Karşılaştırma-İnceleme. (Yayınlanmamış
Doktora Tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
CR  - Şenesen, R. O. (2011). Türk Halk Kültüründe Bolluk ve
Bereketle İlgili İnanç ve Uygulamalarda Eski Türk Kültürü İzleri.
Folklor/Edebiyat, 17(66), 209-228.
CR  - Şimşek, E. (2003). Anadolu’da Yağmur Duasına Bağlı
Olarak Oynanan Bir Oyun: “Çömçeli Gelin”. Milli Folklor,
60.
CR  - Tacemen, A. (1998). Halkbilimi Verileri Zemininde Türk
Kimliği. Niğde Üniversitesi Yayınları.
CR  - Tan, N. (2007b). Türkiye’de Halk Meteorolojisinde
Hava Tahmini. Derlemeler/Makaleler VI, 219-247, Ankara.
CR  - Tanyu, H. (1987). Türklerde Taşla İlgili İnançlar, KB Yayınları,
Ankara.
CR  - Unat, Y. (2004). İslâm’da ve Türklerde Zaman ve Takvim.
Türk Dünyası Nevruz Ansiklopedisi. s. 15–24. Editör:
Öcal Oğuz. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
UR  - https://dergipark.org.tr/tr/pub/atb/issue//1703140
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4887330
ER  -