@article{article_1703781, title={DOĞA KURAMI BAĞLAMINDA MURRAY BOOKCHIN’NİN ONTOLOJİSİ}, journal={FLSF Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi}, pages={199–218}, year={2025}, DOI={10.53844/flsf.1703781}, author={Feyzioğlu, Ümit}, keywords={Murray Bookchin, toplumsal ekoloji, evrim felsefesi, diyalektik naturalizm, ekoloji, evrim, toplumsal ekolojik ontoloji}, abstract={Bu çalışmanın amacı; literatürde genellikle siyasal yönüyle vurgulanan Murray Bookchin’in ve toplumsal ekoloji düşüncesinin doğa kuramı nezdinde ontolojik yönünü ortaya koymaktır. Nitel yöntemin kullanıldığı çalışmada; toplumsal ekolojinin siyasal saiklerine yer verilmemiş olup, Bookchin’in ontolojik dizgesinin ne olduğuna odaklanılmaktadır. Bookchin’e göre doğa; maddenin gizilgüçleri vasıtasıyla atomik yapı ve ilişkilerden çoklu yapıların ve ilişkilerin ortaya çıktığı sürekli bir oluş sürecidir. Bu sürecin diyalektik natüralizmle kavranabileceğini savunan Bookchin; görüngünün gerçekliğini ampirik ve edimsel olanın ilişkisiyle ele almakta ve bu ilişkiyi maddeye içkin bilinçle ilişkilendirerek doğallaştırmaktadır. Maddeye içkin bilincin kaynağı; maddede bulunan devinim, form ve yönelim tözlerinin etkileşimidir. Bu etkileşim, sürekli büyüyerek karmaşık yapıları oluşturan kendiliğinden organik bir evrimi beraberinde getirmektedir. Bu evrimin bütüncül biçimi olan doğa; kendisini oluşturan her görüngünün birbirleriyle tikel, doğanın bütünüyle tümel olarak etkileşimli ilişkilerin meydana geldiği ekolojidir. İçkin bir bilincin kendiliğindenliği olan doğa; kendiliğindenliğinden kaynaklı farklılıkları birarada barındıran ortak bir yaşamdır. Toplumsal ekolojiyi evrim felsefesi olarak tanımlayan Bookchin’in ontolojisi; diyalektik natüralizm, evrim ve ekoloji kavramları üzerine kuruludur.}, number={41}, publisher={Hamdi BRAVO}