TY - JOUR T1 - Kamu Maliyesinde Yeşil Dönüşüm: Yeşil Bütçe Etiketleme Uygulamaları ve Türkiye’ye Yönelik Politika Önerileri TT - Green Transformation in Public Finance: Green Budget Tagging Practices and Policy Recommendations for Türkiye AU - Özdemir, Hakan PY - 2025 DA - September Y2 - 2025 DO - 10.52836/sayistay.1704203 JF - Sayıştay Dergisi JO - TCA Journal PB - T.C. Sayıştay Başkanlığı WT - DergiPark SN - 1300-1981 SP - 545 EP - 573 VL - 36 IS - 138 LA - tr AB - Bu çalışma, kamu mali yönetiminde çevresel sürdürülebilirliği sağlamaya yönelikyenilikçi bir araç olan Yeşil Bütçe Etiketleme (YBE) sistemini kavramsal ve uygulamalıaçıdan ele alarak, Türkiye için politika önerileri geliştirmeyi amaçlamaktadır. Parisİklim Anlaşması sonrasında önem kazanan YBE uygulamaları, kamu harcamalarınınçevresel etkilerini izlemeye ve bütçe kararlarını iklim hedefleriyle uyumlu halegetirmeye olanak tanımaktadır. Çalışmada, Fransa, İtalya, Endonezya ve Portekiz gibiülkelerdeki iyi uygulama örnekleri karşılaştırmalı olarak incelenmiş; Türkiye bağlamındaise mevcut durum, literatüre dayalı tematik bir SWOT analiziyle değerlendirilmiştir.Analiz sonucunda, Türkiye’de merkezi bütçeleme süreçlerinin kurumsallaşmış olduğu,ancak YBE uygulamaları açısından sınıflandırma sistemi, kurumsal koordinasyon veyasal çerçeve gibi alanlarda gelişim ihtiyacı bulunduğu gözlemlenmiştir. Bu çerçevede,çalışmada Türkiye’nin yeşil dönüşüm hedeflerini destekleyecek kurumsal ve teknikdüzeyde önerilere yer verilmiştir. KW - Yeşil Bütçeleme KW - Yeşil Bütçe Etiketleme KW - Kamu Maliyesi KW - Çevresel Sürdürülebilirlik N2 - This study aims to examine the Green Budget Tagging (GBT) system -an innovativetool for promoting environmental sustainability in public financial management- fromboth conceptual and practical perspectives, and to develop policy recommendationsfor Türkiye. Following the Paris Agreement, GBT practices have gained significance byenabling governments to monitor the environmental impacts of public expendituresand align budgetary decisions with climate targets. The study conducts a comparativeanalysis of good practices in countries such as France, Italy, Indonesia, and Portugal,and evaluates Türkiye’s current situation through a literature-based thematic SWOTanalysis. The analysis suggests that while Türkiye has institutionalized centralizedbudgeting processes, there is a need for improvement in areas such as classificationsystems, institutional coordination, and the legal framework in order to implementGBT effectively. Accordingly, the study offers institutional and technical policyrecommendations to support Türkiye’s green transformation agenda. CR - Akbey, F. ve Uslu, H. (2021). Sürdürülebilir kalkınmada kamu bütçesinin önemi: Türkiye için ekonometrik bir analiz. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 17(4), 1030- 1058. CR - Altınöz, B. (2015). Sürdürülebilir kalkınma sürecinde kamu bütçesinin önemi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 30(1), 223-256. CR - Blazey, A. ve Lelong, M. (2022). Green budgeting: A way forward. OECD Journal on Budgeting. CR - Dikmen, S. (2023). Sürdürülebilir kalkınma amaçlarına ulaşılmasında çevre denetimlerinin rolü. Sayıştay Dergisi(131), 543-570. CR - DPENDR (2023). Green budgeting in rev 2024. https://assets.gov.ie/static/documents/ climate-and-environmental-expenditure-in-rev-2024.pdf#page=5.50, Erişim: 20.05.2025. CR - DPENDR (2024). The french green budget : A transparency tool to serve the ecological transition. https://www.budget.gouv.fr/reperes/green_budgeting/articles/thefrench- green-budget-a CR - European Commission (2023). Green budgeting in the eu - key insights from the 2023 european commission survey of green budgeting practices. https://economyfinance. ec.europa.eu/document/download/40851e31-78eb-43fe-8e6da08fa4105638_ en?filename=2023%20Green%20Budgeting%20survey%20 key%20findings.pdf CR - Fernandez, A., Tripathi, A. ve Magazi, G. (2024). Developing a framework for climate budget tagging. CR - Foo, M. Y., Kanapathy, K., Zailani, S. ve Shaharudin, M. R. (2019). Green purchasing capabilities, practices and institutional pressure. Management of Environmental Quality: An International Journal, 30(5), 1171-1189. CR - Gorelick, J. ve Walmsley, N. (2020). The greening of municipal infrastructure investments: Technical assistance, instruments, and city champions. Green Finance, 2(2), 114. CR - Göksu, G. G. (2022). A cross-country analysis of green public finance management and budgeting in supporting sustainable development. Sayıştay Dergisi, 33(126), 409- 441. CR - Göksu, G. G. ve Demirel, M. N. (2023). Çevresel sürdürülebilir kalkınma amaçlarına ulaşılmasında yeşil bütçelemenin ülke performansına etkisi: OECD örneği. G. G. Göksu ve E. Eroğlu (Eds.), Kamu maliye politikaları perspektifinden çevresel sürdürülebilir kalkınma. T.C. Sayıştay Başkanlığı. CR - Jin, I. (2025). Aligning green budgeting with nationally determined contributions. Climate Policy, 1-14. CR - Kargı, V. ve Yüksel, C. (2010). Çevresel dışsallıklarda kamu ekonomisi çözümleri. Maliye Dergisi, 159, 183-202. CR - Kete, H. (2022). Green budgeting: France and italy practices. Uluslararası Sosyal Siyasal ve Mali Araştırmalar Dergisi, 2(2), 102-115. CR - Köse, H. Ö. (2022). Çevresel sürdürülebilir kalkınma amaçlarının denetimi ve INTOSAI rehberliği. Sayıştay Dergisi, 33(126), 501-516. CR - Küçükaycan, D. (2023). Yüksek denetim kurumları ve çevre denetimi: Ülke uygulamalarının İncelenmesi. G. G. Göksu ve E. Eroğlu (Eds.), Kamu maliye politikaları perspektifinden çevresel sürdürülebilir kalkınma. T.C. Sayıştay Başkanlığı. CR - Marinheiro, C. F., do Rosário e Sousa, A. ve Pinheiro, A. (2024). The climate dimension of fiscal policy sustainability: Best practices in green budgeting and lessons for portugal. In Sustainable finances and the law: Between public and private solutions (pp. 195- 218). Springer. CR - Mutiara, Z., Krishnadianty, D., Setiawan, B. ve Tri Haryanto, J. (2019). Climate budget tagging: Amplifying sub-national government’s role in climate planning and financing. CR - Mutiara, Z. Z., Krishnadianty, D., Setiawan, B. ve Haryanto, J. T. (2020). Climate budget tagging: Amplifying sub-national government’s role in climate planning and financing in indonesia. In Climate change research, policy and actions in indonesia: Science, adaptation and mitigation (pp. 265-280). Springer. CR - Mutlu, A. (2006). Küresel kamusal mallar bağlamında sağlık hizmetleri ve çevre kirlenmesi: Üretim, finansman ve yönetim sorunları. Maliye Dergisi, 150, 53-78. CR - NICCDIES (2025). Climate change expenditure tagging. https://niccdies.climate.gov.ph/ climate-finance/ccet, Erişim: 22.06.2025. CR - OECD (2021a). Green budget tagging: Introductory guidance & principles. OECD Publishing. CR - OECD (2021b). Green budgeting in oecd countries. OECD Publishing. CR - OECD (2022). Aligning regional and local budgets with green objectives: Subnational green budgeting practices and guidelines. OECD Publishing. CR - Oğuz, Ş. (2013). Kurumsalcı bir kurgu olarak kalkınmacı devlet: Tarihsel ve kuramsal bir eleştiri. Amme İdaresi Dergisi, 46(4), 107-128. CR - Orecchia, C. (2024). Green budgeting and the evaluation of mitigation policies in italy1. https://www.lex.unict.it/sites/default/files/files/LawReview/02_DiCaro-Orecchia. pdf CR - PFP (2025). Budget bill 2024 : 4th edition of the green budget. Retrieved 18/06/2025 from https://www.budget.gouv.fr/reperes/green_budgeting/articles/budget-bill-2024- 4th-edition-of. Erişim: 22.06.2025. CR - Pindiriri, C. ve Kwaramba, M. (2024). Climate finance in developing countries: Green budget tagging and resource mobilization. Climate Policy, 24(7), 894-908. CR - Pizarro, R., Delgado, R., Eguino, H. ve Pereira, A. L. (2021). Climate change public budget tagging: Connections across financial and environmental classification systems. CR - Portugal2030. (2025). Sustentável 2030 with over 3.1 billion euros for climate action and sustainability. https://portugal2030.pt/en/2023/11/29/apresentadoo- sustentavel-2030-com-mais-de-31-mil-milhoes-de-euros-para-a-acaoclimatica- e-sustentabilidade/, Erişim: 22.06.2025. CR - Sayıştay Başkanlığı (2020). Sürdürülebilir kalkınma amaçlarının gerçekleştirilmesine yönelik hazırlık süreçlerinin değerlendirilmesi Sayıştay raporu. https://www.sayistay.gov.tr/ files/1002_SDG%20Rapor.pdf. Erişim: 25.06.2025. CR - Şakar, A. Y. ve Aydın, E. (2023). Türkiye’nin program bütçesinin sürdürülebilir kalkınma amaçlarına uyumu. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(2), 1581-1607. CR - UNDP (2019). Knowing what you spend: A guidance note for governments to track climate change finance in their budgets. https://www.undp.org/publications/knowingwhat- you-spend-guidance-note-governments-track-climate-change-financetheir- budgets. Erişim: 22.06.2025. CR - WB (2024). Green budget tagging in the kyrgyz republic: Conceptual approach (english). http://documents.worldbank.org/curated/en/099091124071522679.Erişim: 22.07.2025. CR - WRI (2024). World resources institute france shapes budget to increase net-zero-aligned public finance. https://www.wri.org/update/france-shapes-budget-increase-netzero- aligned-public-finance. Erişim: 12.06.2025. CR - Zhyber, T. (2022). The use of climate marking as a green budgeting tool in ukraine: Recommendations and prospects. Fìnansi Ukraïni. UR - https://doi.org/10.52836/sayistay.1704203 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4892342 ER -