@article{article_1705431, title={MEHMED ÂRİF BEY’İN ESERLERİNDE MISIR}, journal={Dil ve Edebiyat Araştırmaları}, pages={181–201}, year={2025}, DOI={10.30767/diledeara.1705431}, author={Adıgüzel, Muhammet Sani}, keywords={Mehmed Ârif Bey, Başımıza Gelenler, Binbir Hadis, Hatırat, Mısır Hatıraları}, abstract={Hayatla kitap arasında çok yakın bir ilişki vardır. Kitap hayatı etkilediği gibi hayat da kitabı etkiler. Daha doğrusu bunlar karşılıklı etkileşim içindedirler. Etkileşim için “ilme’l-yakin”, “ayne’l-yakin” ve “hakke’l-yakin” üçlemesi iyi bir örnek teşkil eder. Bu üçlemeye göre konu hakkında önce bilgi edinilir, sonra gözlem yapılır ve ardında da bu ikisi birleştirilir, bir başka deyişle içselleştirilir. Bu yöntem duruma göre ögeler yer değiştirilerek de uygulanabilir. Yazarların hayat hikâyelerinde de buna benzer bir durum vardır. Bir defa bütün eserler hayat hikâyesine dâhildir. Mehmed Ârif Bey’in hayatı ve eserlerine bu gözle bakıldığı takdirde onun iki eserinin de hayatının birer ürünü olduğu görülür. Onun hem “Binbir Hadis” (1901) hem “Başımıza Gelenler” (1903) adlı eseri Gazi Ahmed Muhtar Paşa’nın maiyetinde hizmet ettiği sıralarda yazılmıştır. “Başımıza Gelenler” “93 Harbi” diye de bilinen 1877-1878 Osmanlı-Rus Harbi’nin Anadolu ordusu başkumandanı Gazi Ahmed Muhtar Paşa’nın maiyetindeki mühimme başkâtipliği ve yine “Binbir Hadis” onun maiyetindeki Mısır Fevkalade Komiserliği Başkâtipliği dönemleriyle ilgilidir. Her iki eserde de Mısır’dan bahis vardır. Yazar Kahire’de yayımlanan bu eserlerden “Başımıza Gelenler” adlı eserinin sonuna “Mısır’a Dair” başlıklı bir “zeyl” eklemiştir. “Binbir Hadis” adlı eserinde ise, bazı hadislerin şerhinde Mısır’da yaşadığı olaylardan örnekler vermiştir. Bu çalışmada Mehmed Ârif Bey’in eserleri Mısır açısından incelemeye tabi tutulacaktır.}, number={32}, publisher={Türkiye Dil ve Edebiyat Derneği}