@article{article_1705564, title={Gazavât-ı Hayreddin Paşa (vr. 200b-396a) Adlı Eserde Geçen Yabancı Kökenli Denizcilik Terimleri}, journal={Çeşm-i Cihan: Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi E-Dergisi}, volume={12}, pages={59–71}, year={2025}, DOI={10.30804/cesmicihan.1705564}, author={Şen, Mesut and Erten, Miraç}, keywords={Gazavâtname, Gazavât-ı Hayreddin Paşa, Seyyid Murâdî, Eski Türkiye Türkçesi, Osmanlı Türkçesi, Denizcilik terimleri}, abstract={Arapça bir kelime olan gaza, İslam dinini korumak ve onu diğer bölgelere yayabilmek maksadıyla Müslüman olmayan kişilerle yapılan savaşlara verilen addır. Gazavât ise gaza kelimesinin Arapça kurallara göre çoğul eki almış şekline verilen isimdir. Bununla birlikte din uğruna yapılan savaşların ve cenklerin anlatıldığı eserlere de edebî tür olarak gazavâtname adı verilmektedir. Nitekim Gazavât-ı Hayreddin Paşa adlı eser de tür olarak gazavâtname örneği sayılmaktadır. Bu Gazavât’ta, Osmanlı Devleti’nin en ünlü denizcilerinden biri olan Barbaros Hayreddin Paşa’nın hayatı ve özellikle de katıldığı savaşlar coşkulu bir üslup ve sade bir dil ile yazılmıştır. Bu çalışmada, İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi Türkçe Yazmalar Bölümü 2639 numarada kayıtlı olan Gazavât-ı Hayreddin Paşa adlı eserin 200b-396a yaprakları arasında yer alan farklı dillerdeki denizcilik terimleri incelenmiş ve bu terimler, ilgili metindeki kullanımlarıyla gösterilmiştir. Buna göre makalenin amacı 16. yüzyılda Eski Türkiye Türkçesi ile yazılmış bir metnin içindeki denizcilikle ilgili yabancı kökenli sözcükleri gösterebilmektir. Makalede yöntem olarak literatür taraması kullanılmış, Türk Dil Kurumu Sözlüğü, Kubbealtı Lugatı, Steingass’ın Farsça-İngilizce Sözlüğü ve The Lingua Franca In The Levant Turkish Nautical Terms Of Italian And Greek Origin sözlüğünden ve Batı Akdeniz’de Osmanlı Korsanlığı ve Gaza Meselesi makalesinden kelime anlamları incelenmiştir. Çalışmada elde edilen bulgulara göre Arapçadan 8, Farsçadan 6, Felemenkçeden 1, Fransızcadan 1, İspanyolcadan 1, İtalyancadan 48 ve Rumcadan 5 tane olmak üzere toplamda yabancı kökenli 70 tane denizcilik terimi bulunmuştur.}, number={1}, publisher={Bartın Üniversitesi}