@article{article_1707107, title={Türkiye’de Kamu Yayıncılığında Gizli Siyasal Reklam Örneği: İcraatın İçinden Programı Üzerine Tarihsel Bir İnceleme}, journal={Anasay}, pages={288–309}, year={2025}, DOI={10.33404/anasay.1707107}, author={Akmeşe, Başak and Taşcıoğlu, Raci}, keywords={Kamu Yayıncılığı, Gizli Siyasal Reklam, İcraatın İçinden Programı, Tarihsel İnceleme, Turgut Özal}, abstract={Bu araştırmada 1980’li yıllarda bir televizyon mecrasında “İcraatın İçinden” programının yayınlanması ve Turgut Özal’ın o dönem Türkiye’sinde örneğine rastlanılmamış gizli siyasal reklam unsurunu kamu televizyonunda gerçekleştiriyor olması konu edinilmiştir. Araştırma 31 Ocak-25 Mart 1984 tarih aralığını kapsamaktadır. Televizyon yayıncılığı bağlamında dünyadaki dönüşüme kayıtsız kalmayan Özal, söz konusu programın yayınlanmasının ardından medya ve siyasi çevrelerce eleştirilere maruz kalmıştır. Bu araştırmanın amacı yapılan bu eleştirilerin o dönemki gazete haberlerine nasıl yansıdığı ve söz konusu programın yayınlanması için gerekli şartların nasıl sağlandığını araştırmaktır. Araştırmada kamu yayıncılığında ilk siyasal reklam filminin gizli reklam türünde çekilmesinin anlatılıyor olması bu araştırmayı önemli hale getirmektedir. 1984 yılına ait görsel ve basılı medya kaynaklarının tarihsel yöntemle bir arada incelenmesi, araştırmanın özgün yanını oluşturmaktadır. Siyasal iletişimin en güçlü aracı arasında yer alan siyasal reklamların TRT ekranlarında gizli reklam tekniklerinin kullanılarak yayınlanması, programların Amerika’da bulunduğu dönemlerin etkisiyle gerçekleştirilmiş olabileceğini akla getirmektedir. Söz konusu programların izler kitleyi etkilediği ve ANAP hükümetine yerel seçimleri kazandırdığı düşünülmektedir. O dönem siyasetinde askeri müdahale etkisinin hissedilmesine rağmen Özal’ın 1980’li yıllarda pek çok alanda değişimlere öncülük etmesi ile birlikte siyasette ve yayıncılık anlayışına da getirdiği yenilikler dikkat çekicidir. Siyasette ve medyada yapmış olduğu yenilikler, özellikle de kamu yayıncılığı-izleyici, dönemin Başbakanı-izler kitle arasındaki iletişimsel ilişki yapısındaki değişimler de araştırma için kilit bir nokta oluşturmaktadır. Darbe sonrası apolitik bir dönemde siyaset yapan Özal 1983 yıllarının sonlarına doğru televizyonun bu gücünden yararlanmak istemiştir. Özal’ın programın ilk bölümünün yayınlandığı döneme göre daha ihtiyatlı açıklamalar yaptığı görülmektedir. Bu yönüyle de bir nevi hesap verme ve reklam içeren programın vatandaşların siyasi yönelimleri üzerinde -üstü örtülü bir biçimde- etki etme amacı taşıması nedeniyle de önemlidir. Bu dönem ekranlarda yayınlanan programa yönelik dönütler o dönem gazetelerinden elde edilmektedir. Dolayısıyla Özal’ın yapmış olduğu siyasi taktiklerin medyaya taşınması ile yerel seçimlerde ANAP hükümetinin başarısı arasındaki doğrusal ilişkinin var olduğu düşünülmektedir.}, number={32}, publisher={İshak KÜÇÜKYILDIZ}