TY  - JOUR
T1  - Anadolu'dan Kadınsal Bir İleri Dönüşüm Örneği Olarak "Eko-Çul"
TT  - As an Example of Feminist Advanced Transformation “Eco-Çul” from Anatolia
AU  - Şimşek, Emel
PY  - 2025
DA  - June
Y2  - 2025
DO  - 10.59902/yazit.1709913
JF  - YAZIT Kültür Bilimleri Dergisi
PB  - TOKÜAD-Toplum ve Kültür Araştırmaları Derneği
WT  - DergiPark
SN  - 2757-8437
SP  - 58
EP  - 75
VL  - 5
IS  - 1
LA  - tr
AB  - Sanayileşmeye bağlı olarak üretim ve tüketim düzeylerindeki artış ekolojik dengeyi bozmakta ve doğal yaşam alanları için ciddi bir tehdit oluşturmaktadır. Çevre sorunlarının insanın yaşam alanlarını tehdit etmeye başlaması ile günümüz insanının gündemine “atık yönetimi, sıfır atık, ileri dönüşüm, geri dönüşüm, ekolojik ayak izi” kavramları girmiştir. İleri dönüşüm, atık konumundaki nesnelerin sanayi ortamına girip enerji harcatmadan yeni bir ürüne dönüşmesidir. Hem atık yönetimi sunması hem de enerji harcamaması yönüyle ileri dönüşüm, etkin bir çevresel temizliktir. Bu çalışmada Adana yöresinde alan araştırması yapılarak tespit edilen ve “eko-çul” olarak adlandırdığımız sıfır atık çullar ileri dönüşüm için geleneksel bir örnek oluşturmaktadır. Geleneksel kıl çulların yatay dokuma ipliklerini atık kumaşlardan kullanma yolu ile “eko-çul” diyebileceğimiz yeni bir çul örneği günümüzden yaklaşık 60 yıl öncesinde ortaya çıkmıştır. Eko-çulun sağladığı atık yönetimi disiplinler arası bir yöntemle hesaplanmıştır. Pamuk üretiminde harcanan enerji ve su giderleri de göz önünde bulundurularak kumaşların üretiminde harcanan su ve enerji birim olarak hesaplanmıştır. %78 oranında atık kumaşın ileri dönüşümünün bu dokuma türü sayesinde gerçekleştirildiği tespit edilmiştir. Kültürel bir miras olarak tanıtılması ve ileri dönüşüm olarak da model alınması hatta yaygınlaştırılması gereken bu dokuma örneği, yaptığımız bu çalışma ile dikkatlere sunulmuştur. “Eko-çul” olarak adlandırdığımız bu dokuma Anadolu kadınının ileri dönüşüme yatkınlığını ve yaratıcılığını göstermesi bakımından da önemlidir.
KW  - Atık yönetimi
KW  - ileri dönüşüm
KW  - kadın
KW  - eko-çul
KW  - çul dokuma
N2  - Advanced transformation is the transformation of objects in the waste position into a new product without entering the industrial environment and wasting energy. Both in terms of offering waste management and not wasting energy, advanced transformation is an environmental cleaning befitting the nobility of man. In this study, the zero waste çuls identified by conducting field research in the Adana regions and which we call “eco-çul” constitute a traditional example for advanced conversion. It also reveals a new example of woodcock that we can call “eco-çul” by using the horizontal weaving yarns of traditional woodcock from waste fabrics. The waste management provided by “eko-çul” has been calculated using an interdisciplinary method. Taking into account the energy and water expenses spent in cotton production, the water and energy spent in the production of fabrics were calculated as units. It has been determined that 78% of the advanced recycling of waste fabric is carried out thanks to this type of weaving. This weaving example, which should be introduced as a cultural heritage and should be taken as a model and even spread as an advanced transformation, has been brought to attention with this study that we have done. This weaving, which is called "eco-çul" by us, is also important in terms of showing the predisposition and creativity of Anatolian women to advanced transformation.
CR  - Dal, İdil ve Cengiz Gökçe, Gizem (2019). “Sürdürülebilirlik Yolunda İleri Dönüşüm: Bir Atölye Çalışması”. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 9(20): 30-38.
CR  - Demir, Metin (2013). “Çevre Olarak Konumlandırılmış Kadını ve Doğayı Birlikte Düşünmek: Ekofeminizm”. Doğu Batı Düşünce Dergisi (Toplumsal Cinsiyet 1), 63: 11-44.
CR  - Duran, Yıldız (2024). Pamuk Üretiminde Üretim Girdileri, Üretim Masrafları Ve Karlılık Durumunun Belirlenmesi: Şanlıurfa İli Örneği. Yüksek Lisans Tezi. Kahramanmaraş: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
CR  - Etikan, Sema (2022). “Kırşehir Yöresi Düz Dokumalarında Nazar İnanışını Simgeleyen Motifler”. Arış, 20-21: 240-259.
CR  - Gezicioğlu, Fatma Yelda (2022). “Geleneksel Çaput/Cacala/Pala Dokumalarına Sürdürülebilirlik Bağlamında Çağdaş Bir Yorum: Hacim Etkili Sanatsal Dokuma Önerileri”. JASS-The Journal of Academic Social Science Studies, 15(89): 215-232.
 
Gönül, Macide (1964). “Dokumacılığın Tarihçesi ve En Eski Dokuma Aletleri”. Antropoloji, 2: 80-99.
CR  - Koçak, Elif (2024). “Yenilenebilir Enerjinin Ekolojik Ayak İzi Üzerine Etkisi: Türkiye Örneği”. Politik Ekonomik Kuram, 8(1): 256-265.
CR  - MEGEP (2007). El Sanatları Teknolojisi Bezayağı Dokuma, Ankara: MEB.
CR  - Merchant, Carolyn (2022). Doğanın Ölümü Kadınlar, Ekoloji ve Bilimsel Devrim. Çev. Bilge Tanrısever. İstanbul: Otonom Yayıncılık.
CR  - Özsoy, Ceyda Erden ve Dinç, Ahmet (2016). “Sürdürülebilir Kalkınma ve Ekolojik Ayak İzi”. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, 619: 35-55.
CR  - Ploomwood, Val (2020). Feminizm ve Doğaya Hükmetmek. Çev. Başak Ertürk. İstanbul: Metis Yayınları.
Shiva, Vandana ve Mies, Maria (2018). Ekofeminizm. Çev. İlknur Urkun Kelso. İstanbul: Sinek Sekiz.
 
Şimşek, Emel (2024a). “Enerji Ayak İzinin Küçültülmesi Konusunda Geleneksel Bir ‘Atık Yönetimi’: Çul Dokuma”. International Science And Art Congress November, 08.10.2024, Kahramanmaraş, Türkiye Conference Book. Ases Publications.
CR  - Şimşek, Emel (2024b). “Ekofeminist Bir Ütopya Olarak Bluey Çizgi Filmi: Kim Kimi Büyütüyor?”. Akdeniz Kadın Çalışmaları ve Toplumsal Cinsiyet Dergisi, 7(2): 379-399.
CR  - Yıldız, Dilber (2022). “Dokumanın Tarihsel Süreçte Başlangıcı ve Gelişimine Genel Bir Bakış”. Hars Akademi, 5(1): 256-293.
CR  - Elektronik Kaynaklar:
URL-1: “Sürdürülebilirlik Nedir?”. https://www.iienstitu.com/blog/surdurulebilirlik-nedir (Erişim: 13.01.2025).
CR  - URL-2: “Atık Yönetimi Nedir, Neden Önemlidir ve Nasıl Yapılmalıdır?”. https://www.apsiyon.com/blog/atik-yonetimi-nedir-neden-onemlidir-ve-nasil-yapilmalidir (Erişim: 13.01.2025).
CR  - URL-3: “İleri Dönüşüm Nedir?”. https://www.speakeragency.com.tr/blog/ileri-donusum-nedir (Erişim: 13.01.2025).
CR  - URL-4: “Geri Dönüşüm Nedir ve Nasıl Yapılır?”. https://www.ekolojist.com/geri-donusum/geri-donusum-nedir-ve-nasil-yapilir/ (Erişim: 13.01.2025).
CR  - URL-5: “Dokuma ve El Sanatları”. http://www.anamurunsesi.com/kultur/dokumalar/cul.htm, (Erişim: 14.10.2024).
CR  - URL- 6: “Kıl Dokuma Kumaş (Çul dokuma, Keçi Kılı Dokuma)” https://tekstilsayfasi.blogspot.com/2021/08/kil-dokuma-kumas-cul-dokuma-keci-kili.html. (Erişim: 14.10.2024).
CR  - URL-7: “İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi”. https://www.mfa.gov.tr/bm-iklim-degisikligi-cerceve-sozlesmesi.tr.mfa. (Erişim: 15.10.2024).
CR  - Sözlü Kaynaklar:
KK-1: Songül Tokmak,	1965 doğumlu, ilkokul mezunu, ev hanımı, Adana. (Görüşme: 20.10.2024).
CR  - KK-2: Gülsem Vurmaz, 1957 doğumlu, 	ilkokul	mezunu, ev hanımı, Adana. (Görüşme: 20.10.2024).
UR  - https://doi.org/10.59902/yazit.1709913
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4917843
ER  -