TY  - JOUR
T1  - Vefâtının 300. Yılında İsmâil Hakkı Bursevî ve Muhammediyye Şerhi: Ferâhu’r-Rûh
TT  - Ismāil Hakki Bursevī on the 300th Anniversary of His Passing and His Commentary on Muḥammadiyya Entitled Faraḥ al-rūḥ
AU  - Kara, Mustafa
PY  - 2025
DA  - June
Y2  - 2025
DO  - 10.32739/ustad.2025.7.79
JF  - Tasavvuf Araştırmaları Enstitüsü Dergisi
JO  - TAED
PB  - Üsküdar Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2822-3829
SP  - 129
EP  - 134
VL  - 4
IS  - 1
LA  - tr
AB  - Osmanlı tasavvuf düşüncesinin önde gelen isimlerinden biri olan İsmâil Hakkı Bursevî (ö. 1137/1725), bir Celvetî şeyhi olmasının yanı sıra velûd bir müellif, müfessir ve şâirdir. Bursevî, Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî’nin (ö. 672/1273) Mesnevî’si ve İbnü’l-Fârız’ın (ö. 632/1235) Nazmü’s-sülûk’u, Yûnus Emre (ö. 720/1320) ve Hacı Bayrâm-ı Velî’nin (ö. 833/1430) bazı şiirlerinin de aralarında bulunduğu eserlere yazdığı şerhlerin yanı sıra, Yazıcıoğlu Mehmed’in (ö. 855/1451), kardeşi Ahmed Bîcan’ın (ö. 870/1466) teşvikiyle kaleme aldığı Kitâbü Muhammediyye adlı eserine yazılmış en ünlü şerhlerden biri olan ve çok sayıda yazma nüsha ve baskısı bulunan Ferâhu’r-rûh’u da telif etmiş ve bu şerh vazifesinin, Yazıcıoğlu Mehmed tarafından kendisine bir rüyasında tevdî edildiğini ve şerh esnasında “Mevlâ’nın feyzi miktarınca ona bakmasını” salık verdiğini belirtmiştir. Bu yazıda, hem vefâtının 300. yılı münasebetiyle İsmâil Hakkı Bursevî’yi yâd etmek hem de Osmanlı dînî-tasavvufî literatürünün oluşmasına büyük katkı sağlamış olan Muhammediyye ve ona yazılmış en meşhur şerhlerden biri olan Ferâhu’r-rûh hakkında kısaca bilgi vermek amaçlanmıştır.
KW  - İsmâil Hakkı Bursevî
KW  - Yazıcızâde Mehmed
KW  - Muhammediyye
KW  - Ferahu’r-rûh
N2  - Ismāil Hakki Bursevī (d. 1137/1725), one of the prominent figures of Ottoman Sūfī thought, was not only a Jalwatī sheikh but also a prolific writer, commentator and poet. Alongside the partial commentaries on Rūmī’s (d. 672/1273) Mathnawī, Ibn al-Fāriḍ’s (d. 632/1235) Naẓm al-sulūk and some of the poems of figures like Yūnus Emre (d. 720/1320?) and Hacı Bayrām Velī (ö. 833/1430), Bursevî wrote one of the most famous commentaries, Faraḥ al-rūḥ, on the Kitāb Muḥammadiyya, a work attributed to Yazıcıoğlu Meḥmed (d. 855/1451) which was encouraged by his brother Aḥmed Bīcan (d. 870/1466), assertimg that he was chosen for this undertaking through a dream, in which he was handed the book by Yazıcıoğlu himself. In this article, we aim both to commemorate Ismāil Hakki Bursawī on the occasion of the 300th anniversary of his death and to give brief information about the Muḥammadiyya, which contributed greatly to the formation of Ottoman religious-Sūfī literature, and one of the most famous commentaries written on it, Faraḥ al-rūḥ.
CR  - Bursevî, İsmail Hakkı. Ferahu’r-rûh: Muhammediye Şerhi I-IX. Haz. Mustafa Utku. Bursa: Uludağ Yayınları, 2000-2010.
Çelebioğlu, Âmil. Muhammediye I-II. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı, 1996.
Kaçar, Gülçin Yahya. “Hatip Zâkirî Hasan Efendi’nin Nühüft Makamındaki İmam Hüseyin Mersiyesi”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, 66 (2013): 239-254.
Uzun, Mustafa İsmet. “Muhammediyye”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, XXX, 2020, 583-584.
UR  - https://doi.org/10.32739/ustad.2025.7.79
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4918247
ER  -