TY  - JOUR
T1  - Sahâbe Sa‘lebe b. Hatıb’ın Kıssası Üzerine İnceleme
TT  - A Study on the Story of the Companion Sa‘lebe b. Hatib
AU  - Aydın, Abdullah
PY  - 2025
DA  - November
Y2  - 2025
JF  - Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
PB  - Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2548-088X
SP  - 132
EP  - 137
VL  - 10
IS  - 2
LA  - tr
AB  - Hz. Peygambere iman eden ve bu hâl üzere vefat etmiş kişiler olan sahâbe, İslâm tarihindeki yeri ve İslâmî ilimlerdeki kaynaklık değeri bakımından önemlidir. Bu nesil Hz. Peygamber’in davetine destek verenler olması nedeniyle Kur’an ve Sünnet tarafından övülmüştür. Buna karşın sahâbe de insan olmanın doğal bir sonucu olarak hata yapmış, aralarında tartışmış, birbirleri hakkında olumsuz şeyler söylemiş hatta karşı karşıya gelip savaşmıştır. Her hangi bir insandan sudur eden şeyler onlardan da sudur etmiştir. Aynı zamanda tarihin konusu olmaları bakımından onlar hakkında doğru haberler nakledildiği gibi yanlış ve uydurma bilgiler de aktarılmıştır. Dolayısıyla başta din olmak üzere herhangi bir konuda yapılacak yorumlarda sahâbeye dair günümüze ulaşan bilgilerin doğruluğu son derece önem arz etmektedir. Zira bilginin doğruluğu, bunun üzerine inşa edilen yorumların isabetli olmasında temel etkenlerdendir. Uydurma ve aslı olmayan bilgi üzerine düşünce veya tasavvur oluşturmak sonucu baştan yanlış üzerine kurmak ve hurafelere kapı aralamak anlamına gelecektir. Tanıtımı yapılacak bu küçük hacimli eş-Şihâbü’s-sâkıb fi’z-zebbi ani’s-sahâbiyyi’l-celîl Sa‘lebe b. Hâtıb adlı Arapça eser, tefsir kitaplarında Tevbe Sûresi 75.-77. âyetlerin sebeb-i nüzûlü olarak nakledilen, özellikle vaaz ve irşad kitaplarında dünya malının ayartıcı gücü bağlamında sıklıkla anlatılan ‘Sa‘lebe Kıssası’ adıyla meşhur olmuş tarihî olayın sıhhatine/doğruluğuna dair araştırmanın yapıldığı bir eserdir. Olayın kahramanı olarak yer verilen sahâbî, Sa‘lebe b. Hâtıb el-Ensârî’dir. Yazar, Bedir Ashabı’ndan sayılan Sa‘lebe b. Hâtıb’ın başrolde olduğu ve farklı bağlamlarda delil olarak kullanmak için anlatılan bu rivayetin sened ve metni üzerindeki araştırmasının sonucunda uydurma olduğu kanısına ulaşmıştır. Ayrıca ülkemizde konu üzerine kaleme alınan iki bilimsel makalenin de aynı sonuca ulaşması yazarın bu kanısını desteklemektedir.
KW  - Sahâbe
KW  - Sa‘lebe Kıssası
KW  - Mevzû
KW  - Vaaz
KW  - Tefsir
N2  - The companions, who believed in the Prophet Muhammad and passed away in this state, are important in terms of their place in Islamic history and their value as a source in Islamic sciences.This generation has been praised by the Quran and the Sunnah because they supported the Prophet Muhammad's call. On the other hand, the companions, as a natural consequence of being human, made mistakes, argued among themselves, said negative things about each other and even confronted each other and fought. Whatever came from any person also came from them. At the same time, since they are the subject of history, although true news has been conveyed about them, false and fabricated information has also been conveyed. Therefore, in any commentary to be made on any subject, especially religion, the accuracy of the information that has reached us today about the companions is of utmost importance. Because the accuracy of information is one of the basic factors in the accuracy of the commentaries built on it. Creating a thought or imagination on fabricated and unfounded information will mean establishing a wrong from the beginning and opening the door to superstitions. This small-volume Arabic work named ash-Shihab al-saqib fi’z-zebbi ani’s-sahabiyyi’l-celîl Sa‘labe b. Hatib, which will be introduced, is a work in which the authenticity/correctness of the event that has become famous with the name of ‘Sa‘labe Story’, which is narrated as the reason for the revelation of verses 75-77 of Surah At-Tawbah in tafsir books and is frequently used in the context of the seductive power of worldly goods, especially in sermon and guidance books, is researched. The companion who is mentioned as the hero of the event is Sa‘labe b. Hatib al-Ansari. The author is Sa‘labe b. As a result of his research on the chain of narration and the text of this narration, in which Hatib played the leading role and which was told to be used as evidence in different contexts, he reached the conclusion that it was fabricated. In addition, the fact that two scientific articles written on the subject in our country reached the same conclusion supports this opinion of the author.
CR  - Düzenli, Y. (1994). Sa‘lebeKıssasıveKaynakları. Diyanetİlmi Dergi, 30(4), 11-29.
CR  - EbûCa’fer Muhammed b. Cerir et-Taberî. (2001).  Tefsiru’t-Taberî. thk. Abdullah b. Abdülmuhsin et-Türkî, Beyrut, Dâru Hicr, 1422/2001.
CR  - EbûÜsâme, Selîm b. îdel-Hilâli. (2004). “Eş-Şihâbü’s-sâkıbfi’z-zebbi ani’s-sahâbiyyi’l-celîlSa‘lebe b. Hâtıb”, Dâru’l-Eseriyye, Ammân. 1. Basım.
CR  - Paksoy, K. (2004). Sa‘lebe Hadisinin Sened ve Metin AçısındanTenkidi. Hadis Tetkikleri Dergisi, 2(2), 63-85.
UR  - https://dergipark.org.tr/tr/pub/bseusbed/issue//1710043
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4918369
ER  -