@article{article_1710116, title={Modern Özbek Hikâyesinin İlk Metni yahut “Acayip Bir Tesadüf”}, journal={Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi}, volume={9}, pages={1352–1365}, year={2025}, DOI={10.34083/akaded.1710116}, author={Yelok, Veli Savaş}, keywords={Hikâye, Modern Özbek Edebiyatı, Cedit, Tercüman Gazetesi}, abstract={Modern Özbek edebiyatında XIII. yüzyıla kadar efsane, masal, destan ve fıkra gibi türler dâhilinde Özbek folklorunda varlığını muhafaza eden ve zamanla yeni unsurlarla zenginleşen hikâye türünün yazılı edebiyattaki ilk örneklerini Nasiriddin Burhaneddin Rabguzî’nin Kısasü’l Enbiya’sında, Yakınî’nin Ok ve Yay Münazarası’nda ve Yusuf Emiri’nin Beng ü Çagir’inde görmek mümkündür. 1905’ten başlayarak Modern Özbek Edebiyatının kurucuları olan Özbek Ceditçileri, milleti uyandırmak maksadıyla kitap, gazete ve dergilerden verimli bir şekilde yararlanırlar. 1905-1917 yılları arasında neşredilen mensur metinler nazarda tutulduğunda yazarlar kendi eserlerini, konularına bakmak suretiyle roman, hikâye, hayali hikâye, felyeton/ filyeton, oçerk, şiirî hikâye, fıkra, masal, yol esdalikleri (hatıraları), edebiyat ve sanat, parça ve hatıra başlıkları altında yayımladıkları görülür. Modern hikâyenin ilk örnekleri kabul edilen bu metinlerde tasvir yerine anlatma ve nasihat verme nitelikleri ön plandadır. Türkistan’da Cedit düşüncesinin mimarlarından İsmail Gaspıralı’nın neşrettiği Tercüman Gazetesi’nin 1885 yılında yayımlanan “Acayip Bir Tesadüf” başlıklı metin, Modern Özbek Edebiyatında hikâye türünün müjdeleyicisi olarak değerlendirilebilir. Bu makalede Modern Özbek Edebiyatında hikâye türünün gelişimi hakkında bilgi verilerek yayımlanma tarihi bakımından Modern Özbek Edebiyatında hikâye türünün ilk örneği olmaya aday “Acayip Bir Tesadüf” adlı metin tanıtılacaktır.}, number={2}, publisher={Mehmet ÖZDEMİR}