TY  - JOUR
T1  - Veterinary Activities of General Inspectorates in the Early Republican Period in Eastern and Southeastern Anatolia
TT  - Erken Cumhuriyet Döneminde Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da Umum Müfettişliklerin Veterinerlik Faaliyetleri
AU  - Korhan, Tuğba
PY  - 2025
DA  - September
Y2  - 2025
JF  - Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi
JO  - ATDD
PB  - Hakan YILMAZ
WT  - DergiPark
SN  - 2148-2292
SP  - 1
EP  - 12
VL  - 12
IS  - 5
LA  - en
AB  - After the First World War, the Republic of Turkey was founded in 1923 and immediately embarked on nation-building. In the early years, uprisings such as the Nestorian and Sheikh Sait revolts occurred in the eastern and southeastern provinces. In response, the First General Inspectorate was established in 1927 to secure order and promote nationalization and centralization across Elâzığ, Urfa, Bitlis, Van, Hakkarî, Diyarbakır, Siirt, and Mardin. Under its first inspector, İbrahim Tali Öngören, the institution combined security measures with economic development programs. A Veterinary Office was founded to advance animal husbandry, focusing on Arabian horse breeding and organizing horse races and animal exhibitions to encourage production. Efforts also targeted the expansion of sheep, goat, and cattle breeding and the promotion of beekeeping, while combating regional epizootic diseases. Official reports from the Inspectorate and the Gendarmerie General Command show a marked rise in livestock numbers and increased budgetary allocations for veterinary services in the years following its establishment.
KW  - First General Inspectorate
KW  - Veterinary Office
KW  - History of Veterinary Medicine
KW  - Development
KW  - Southeastern Anatolia
N2  - Birinci Dünya Savaşı’nın ardından 1923’te Türkiye Cumhuriyeti kurulmuş ve derhal ulus inşa sürecine başlanmıştır. Cumhuriyet’in ilk yıllarında, doğu ve güneydoğu illerinde Nasturi İsyanı ve Şeyh Sait İsyanı gibi ayaklanmalar meydana gelmiştir. Bu gelişmelere yanıt olarak, 1927’de Elâzığ, Urfa, Bitlis, Van, Hakkâri, Diyarbakır, Siirt ve Mardin illerini kapsayacak şekilde, bölgede düzeni sağlamak ve ulusallaştırma ile merkezileştirme politikalarını ilerletmek amacıyla Birinci Umum Müfettişlik kurulmuştur. İlk umum müfettiş İbrahim Tali Öngören’in yönetiminde kurum, güvenlik önlemlerini ekonomik kalkınma programlarıyla birleştirmiştir. Hayvancılığı geliştirmek amacıyla bir Veteriner Dairesi kurulmuş; özellikle Arap atı yetiştiriciliğine odaklanılmış, at yetiştiriciliğini teşvik etmek için at yarışları ve hayvan sergileri düzenlenmiştir. Ayrıca koyun, keçi ve sığır yetiştiriciliğinin yaygınlaştırılması ile arıcılığın teşvik edilmesi hedeflenmiş, bölgedeki salgın hayvan hastalıklarıyla mücadele edilmiştir. Birinci Umum Müfettişlik ve Jandarma Genel Komutanlığı raporları, kuruluşun ardından bölgede hayvan varlığında belirgin bir artış ve veteriner hizmetlerine ayrılan bütçede önemli bir yükseliş olduğunu göstermektedir.
CR  - Cumhuriyet Newspaper. (1927, November 26). Cumhuriyet.
CR  - Çevik, M. (2012). Evliya Çelebi Seyahatnamesi (Vol. 4). Üçdal Yayıncılık.
CR  - Düstur. (1946). 3. Tertip (Vol. 8, No. 320).
CR  - First General Inspectorate Report. (1939). Birinci Umum Müfettişlik Raporu. Cumhuriyet Yayınları.
CR  - Jeller, B. (1938). Birinci Umum Müfettişliği Görevim. Ay Yayınları.
Koçak, C. (2015). Umum Müfettişlikler. İletişim Yayınları.
CR  - Naim Bey. (1938). Hayvanlarda Şap Hastalığı Hakkında Öğütler. Münim Oskay Birecik Halkevi.
CR  - Özmen, A. (1947). Genel müfettişlikler hakkında bir düşünce. İdare Dergisi, 184, 238–245.
CR  - Republic of Turkey Ministry of the Interior Gendarmerie Command. (1937). Report No: 55058.
CR  - TBMM (Türkiye Büyük Millet Meclisi). (1962). Tutanak Dergisi, 9(16), 358.
CR  - Turkish Republic Presidential Archive. Archive document (Ref. No. 030.18.01/57.70.15).
CR  - Turkish Republic Presidential Archive. Archive document (Ref. No. 30-10-0/186-282-13).
CR  - Turkish Republic Presidential Archive. Archive document (Ref. No. 30-18-1/1 30-54-6).
CR  - Turkish Republic Presidential Archive. Archive document (Ref. No. 30-18-1/2-39-6518).
CR  - Turkish Republic Presidential Archive. Archive document (Ref. No. 30-18-1/272-15-4).
CR  - Turkish Republic Presidential Archive. Archive document (Ref. No. 490-1-0-0/572-2277-1).
UR  - https://dergipark.org.tr/tr/pub/atdd/issue//1711952
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4926752
ER  -