TY  - JOUR
T1  - Özel Eğitim Anasınıfı İç ve Dış Öğrenme Ortamında Matematik
TT  - Special Education Kindergarten Mathematics in Indoor and Outdoor Learning Environment
AU  - Ergel, Abdülbaki
PY  - 2025
DA  - November
Y2  - 2025
DO  - 10.37217/tebd.1712523
JF  - Türk Eğitim Bilimleri Dergisi
JO  - TEBD
PB  - Gazi Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2459-1912
SP  - 2273
EP  - 2294
VL  - 23
IS  - 3
LA  - tr
AB  - Araştırmada, özel eğitim anasınıfında görev yapan okul öncesi öğretmenlerinin, iç ve dış öğrenme ortamında matematik etkinliklerine yer verme durumlarına ilişkin görüş ve uygulamaları incelenmiştir. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden biri olan açıklayıcı durum çalışması modeli kullanılmıştır. Çalışma grubunu, Mardin ili Artuklu, Mazıdağı ve Derik ilçelerindeki resmî özel eğitim anaokullarında görev yapan 17 okul öncesi öğretmeni oluşturmaktadır. Veriler, görüşme formu ve okul öncesi öğretmenlerin bir önceki ayda iç ve dış öğrenme ortamında uyguladıkları matematik etkinliklerini gösteren durum çizelgesi kullanılarak toplanmıştır. Araştırma sonucunda öğretmenlerin, çocuklara erken matematik becerileri kazandırmada okul idaresi, öğretmen ve ebeveynleri eşit düzeyde sorumlu gördükleri, öğrenme sürecinde en çok materyale ihtiyaç duydukları, etkinlikleri en çok okul içinde sınıfta uyguladıkları, okul dışında en çok okul bahçesini tercih ettikleri tespit edilmiştir. Ayrıca öğretmenlerin, özel gereksinimli çocuklara erken matematik becerileri kazandırmada kendilerini genel olarak yeterli gördükleri, buna karşın okul dışı öğrenme ortamlarında kendilerini yetersiz hissettikleri ve son bir ayda matematik etkinliklerine genelde bir ile on kez aralığında programda yer verdikleri, her bir matematik etkinliğinin 25 dakikadan az sürdüğü belirtilmiştir. Çalışmanın sonuçlarından yola çıkarak, okul dışı öğrenme ortamlarının kullanımına ilişkin uygulama örneklerinin artırılması, öğretmenlerin matematik öğrenme sürecinde materyal, ortam ve uygulama örnekleri gibi ihtiyaçlarının giderilmesi özel eğitim anasınıflarında matematik etkinliklerinin ve okul dışı öğrenme ortamlarının kullanımını artırabileceği düşünülmektedir.
KW  - Özel eğitim
KW  - Matematik etkinliği
KW  - İç-dış öğrenme ortamı
KW  - Okul öncesi öğretmeni
N2  - The study examined preschool teachers' opinions and practices regarding the inclusion of mathematics activities in internal and external learning environments in special education preschools. Using an explanatory case study model, the study group involved 17 preschool teachers from official private preschools in Artuklu, Mazıdağı, and Derik districts of Mardin. Data were collected through interviews and a situation chart reflecting mathematics activities implemented in internal and external learning environments in the previous month. Findings showed that teachers viewed school administrators, themselves, and parents as equally responsible for developing early math skills. They emphasized the need for materials, mostly conducted activities indoors, and used school gardens as the primary outdoor space. While they felt competent in teaching early math to children with special needs indoors, they reported inadequacy in outdoor settings. Most teachers conducted one to ten math activities in the previous month, each lasting under 25 minutes. The study suggests that increasing practical examples of using out-of-school environments, and meeting teachers’ needs for materials, settings, and practical examples in the mathematics learning process could enhance the use of mathematics activities and out-of-school learning environments in special education preschool classes.
CR  - Alat, Z., Akgümüş, Ö., & Cavalı, D. (2012). Okul öncesi eğitimde açık hava etkinliklerine yönelik öğretmen görüş ve uygulamaları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(3), 47-62.
CR  - Aldemir, O. & Gursel, O. (2014). The effectiveness of the constant time delay procedure in teaching pre-school academic skills to children with developmental disabilities in a small group teaching arrangement. Educational Sciences: Theory and Practice, 14(2), 733-740.
CR  - Arnold, D. H., Fisher, P. H., Doctoroff, G. L., & Dobbs, J. (2002). Accelerating math development in head start classrooms. Journal of Educational Psychology, 94(4), 762-770.
CR  - Ata-Doğan, S. & Akman, B. (2023). Okul öncesi öğretmenlerinin matematik etkinliklerinde iç ve dış mekân kullanımına ilişkin görüşleri ve uygulamaları. Milli Eğitim Dergisi, 52(238), 621-654. https://doi.org/10.37669/milliegitim.1108799
CR  - Aunio, P. & Rasanen, P. (2016). Core numerical skills for learning mathematics in children aged five to eight years: A working model for educators. European Early Childhood Education Research Journal, 24(5), 684–704. https://doi.org/10.1080/1350293X.2014996424
CR  - Baki, A. & Hacısalihoğlu-Karadeniz, M. (2013). Okul öncesi eğitim programının matematik uygulama sürecinden yansımalar. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(2), 619-636.
CR  - Baroody, A. (2011). The developmental bases for early childhood numbers and operations standards. D. H. Clements & J. Sarama (Ed.), Engaging young children in mathematics: Standards for early childhood mathematics education içinde (s. 173–220). Lawrence Elbaum Associates.
CR  - Bilton, H. (2010). Outdoor learning in the early years: Management and innovation (3. b.). Routledge.
CR  - Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2019). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri (26. b.). Pegem.
CR  - Campbell, F. A., Wasik, B. H., Pungello, E., Burchinal, M., Barbarin, O., Kainz, K., & Ramey, C. T. (2008). Young adult outcomes of the Abecedarian and CARE early childhood educational interventions. Early Childhood Research Quarterly, 23(4), 452-466. https://doi.org/10.1016/j.ecresq. 2008.03.003
CR  - Clements, D. H. (2001). Mathematics in the preschool. Teaching Children Mathematics, 7(5), 270–275.
CR  - Clements, D. H. & Sarama, J. (2008). Experimental evaluation of the effects of a research-based preschool mathematics curriculum. American Educational Research Journal, 45(2), 443-494.
CR  - Dierking, L. D. & Adams, M. M. (2006). Living in a learning society: Museums and free-choice learning. S. Macdonald (Ed.), A companion to museum studies içinde (s. 323–339). Blackwell. https://doi.org/10.1002/9780470996836.ch21
CR  - Erdem, D. (2018). Kindergarten teachers views about outdoor activities. Journal of Education and Learning, 7(3), 203-2018. https://doi.org/10.5539/jel.v7n3p159
CR  - Ergel, A. & Aydoğan, Y. (2021). Erken çocukluk döneminde matematik becerilerini kazandırmaya yönelik ebeveyn görüşleri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 14(77), 761-768.
CR  - Eshach, H. (2007). Bridging in-school and out-of-school learning: Formal, non-formal, and informal education. Journal of Science Education and Technology, 16(2), 171–190. https://doi.org/10.1007/s10956-006-9027-1
CR  - Falk, J. H. & Dierking, L. D. (2000). Learning from museums: Visitor experiences and the making of meaning. AltaMira.
CR  - Graham, S. E. & Provost, L. E. (2012). Mathematics achievement gaps between suburban students and their rural and urban peers increase over time (Issue Brief No. 52,1-8). Carsey Institute, University of New Hampshire. https://doi.org/10.34051/p/2020.172
CR  - Grisham-Brown, J. L. & Hemmeter, M. L. (2017). Blended practices for teaching young children in inclusive settings. Paul H. Brookes.
CR  - Gonzales, M. M. & Paik, J. H. (2011). Cross-cultural differences in general preschool teaching styles and math instruction. International Journal of Learning, 17(10), 251–263. https://doi.org/10.18848/1447-9494/CGP/V17I10/47308
CR  - Hardy, J. K., Hawkins-Lear, S., Hemmeter, M. L., & Grisham-Brown, J. (2017). Blended practices for promoting early math skills. Blended Practices for Teaching Young Children in Inclusive Settings, 1(1), 311-337.
CR  - Hindman, A. H. (2013). Mathematics instruction in head start: Nature, extent, and contributions to children’s learning. Journal of Applied Developmental Psychology, 34(5), 230–240. https://doi.org/10.1016/j.appdev.2013.04.003
CR  - Işık, C. (2017). Teachers’ role and responsibility in improving preschool students’ mathematical skills. International Online Journal of Educational Sciences, 9(4), 245-262.
CR  - Jenkins, J. R., Dale, P. S., Mills, P. E., Cole, K. N., Pious, C., & Ronk, J. (2006). How special education preschool graduates finish: Status at 19 years of age. American Educational Research Journal, 43(4), 737-781. https://doi.org/10.3102/00028312043004737
CR  - Jung, H. Y. & Reifel, S. (2011). Promoting children’s communication: a kindergarten teacher’s conception and practice of effective mathematics instruction. Journal of Research in Childhood Education, 25(2), 194-210. https://doi.org/10.1080/02568543.2011.555496
CR  - Kaçan, M., Halmatov, M., & Kartaltepe, O. (2017). Okul öncesi eğitim kurumları bahçelerinin incelenmesi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 1(1), 60-70. https://doi.org/10.24130/eccd-jecs.196720171112
CR  - Karakuş, H., Akman, B., & Durmuşoğlu, M. (2022). Okul öncesi öğretmenlerinin matematik eğitimine ve sınıf içi uygulamalarına ilişkin görüşleri. e-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 9(1), 171-193. https://doi.org/10.30900/kafkasegt.959036
CR  - Kızılkaya, S. (2015). Zihin engelli çocuklarla çalışan ücretli zihin engelliler sınıf öğretmenlerinin yaşadıkları sorunlar. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
CR  - Koç, D. (2017). Okul öncesi dönemde matematik eğitimi: Öğretmen uygulamaları ve görüşleri üzerine bir durum çalışması. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
CR  - Korucu, N. (2005). Türkiye’de özel eğitim ve rehabilitasyon hizmet veren kurumların karşılaştığı güçlüklerin analizi: Kurum sahipleri, müdür, öğretmen ve aileler açısından. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
CR  - Kullberg, A., Björklund, C., Brkovic, I., & Runesson-Kempe, U. (2020). Effects of learning addition and subtraction in preschool by making the first ten numbers and their relations visible with finger patterns. Educational Studies in Mathematics, 103, 157–172. https://doi.org/10.1007/s10649-019-09927-1
CR  - Lee, J. E. (2017). Preschool teachers’ pedagogical content knowledge in mathematics. IJEC, 49, 229–243. https://doi.org/10.1007/s13158-017-0189-1
CR  - LeFevre, J.-A., Fast, L., Skwarchuk, S.-L., Smith-Chant, B. L., Bisanz, J., Kamawar, D., & Penner-Wilger, M. (2009). Pathways to mathematics: Longitudinal predictors of performance. Child Development, 80(5), 1723–1740.
CR  - Litty, C. G. & Hatch, J. A. (2006). Hurry up and wait: Rethinking special education identification in kindergarten. Early Childhood Education Journal, 33, 203-208. https://doi.org/10.1007/s10643-005-0048-9
CR  - Majoko, T. (2019). Teacher key competencies for inclusive education: Tapping pragmatic realities of Zimbabwean special needs education teachers. SAGE Open, 9(1), 1-14. https://doi.org/10.1177/2158244018823455
CR  - Malkoç, S. & Kaya, E. (2015). Sosyal bilgiler öğretiminde sınıf dışı okul ortamlarının kullanımı. İlköğretim Online, 14(3), 1079-1095. https://doi.org/10.17051/io.2015.40410
CR  - Mart, M., Alisinanoğlu, F., & Kesicioğlu, O. (2015). An investigation of preschool teachers use of school gardens in Turkey. Journal of International Social Research, 8, 748-748. https://doi.org/10.17719/jisr.20153813683
CR  - Moffett, P. (2011). Outdoor mathematics trails: An evaluation of one training partnership. Education 3–13, 39, 277-287. https://doi.org/10.1080/03004270903508462
CR  - MEB. (2013). Okul Öncesi Eğitim Programı. Millî Eğitim Bakanlığı. https://tegm.meb.gov.tr/dosya/okuloncesi/guncellenenokuloncesiegitimprogrami.pdf sayfasından erişilmiştir.
CR  - MEB. (2024). Okul Öncesi Eğitim Programı. Millî Eğitim Bakanlığı. https://tegm.meb.gov.tr/dosya/okuloncesi/guncellenenokuloncesiegitimprogrami.pdf sayfasından erişilmiştir.
CR  - Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2. b.). Sage.
CR  - Mwangi, E. M. & Orodho, J. A. (2014). Challenges facing implementation of inclusive education in public primary schools in Nyeri Town, Nyeri County, Kenya. Journal of Education and Practice, 5(16), 118–124. https://www.iiste.org/Journals/index.php/JEP/article/view/13585 sayfasından erişilmiştir.
CR  - NAEYC. (2010). Early childhood mathematics: promoting good beginnings. NAEYC. https://www.naeyc.org/sites/default/files/globally-hared/downloads/PDFs/resources/position-statements/psmath.pdf sayfasından erişilmiştir.
CR  - NCTM. (2000). Principles and standards for school mathematics. NCTM.
CR  - Odom, S. L. & Wolery, M. (2003). A unified theory of practice in early intervention/early childhood special education: Evidence-based practices. The Journal of Special Education, 37(3), 164-173. https://doi.org/10.1177/00224669030370030601
CR  - O’Gorman, E. & Drudy, S. (2011). Professional development for teachers working in special education/inclusion in mainstream schools: The views of teachers and other stakeholders. Dublin.
CR  - Okongo, R. B., Aloka, P. J. O., & Nyang’ara, N. M. (2015). Effect of availability of teaching and learning resources on implementation of inclusive education in pre-school centers in Nyamira North Sub-County, Kenya. Journal of Education and Practice, 6(35), 132–141. https://www.iiste.org/Journals/index.php/JEP/article/view/28029 sayfasından erişilmiştir.
CR  - Pekince, P. & Avcı, N. (2016). Okul öncesi öğretmenlerinin erken çocukluk matematiği ile ilgili uygulamaları: Etkinlik planlarına nitel bir bakış. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(5), 2391-2408.
CR  - Philips, D. C. (2010). What is philosophy of education? R. Bailey, R. Barrow, D. Carr, & C. McCarthy (Ed.), The Sage handbook of philosophy of education içinde (s. 3–19). SAGE. https://doi.org/10.4135/9781446200872.n1
CR  - Ramani, G. B., Siegler, R. S., & Hitti, A. (2012). Taking it to the classroom: Number board games as a small group learning activity. Journal of Educational Psychology, 104(3), 661-670.
CR  - Safford, P., Sargent, M., & Cook, C. (1994). Instructional models in early childhood special education: Origins, issues, and trends. Early Childhood Special Education: Yearbook in Early Childhood Education, 5, 96-117.
CR  - Shonkoff, J. P. & Meisels, S. J. (2000). From neurons to neighborhoods: The science of early childhood development. National Academies.
CR  - Starkey, P., Klein, A., & Wakeley, A. (2004). Enhancing young children’s mathematical knowledge through a pre-kindergarten mathematics intervention. Early Childhood Research Quarterly, 19(1), 99-120.
CR  - Şen, A. İ. (2021). Etkinliklerle okul dışı öğrenme ortamları. Pegem Akademi.
CR  - Şen, H. Ş. (2019). Öğretmen adaylarının öğrenme yaklaşımları ve üst bilişsel okuma farkındalıkları. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 23(2), 437–450.
CR  - Tepebağ, D. & Aktaş-Arnas, Y. (2017). Okul öncesi öğretmenlerinin okul bahçesini eğitsel amaçlı kullanımına yönelik görüşlerinin incelenmesi. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 2(2), 50-67.
CR  - Thiel, O. (2010). Teachers’ attitudes towards mathematics in early childhood education. European Early Childhood Education Research Journal, 18(1), 105-119. https://doi.org/10.1080/13502930903520090
CR  - Tsamir, P., Tirosh, D., Levenson, E., Tabach, M., & Barkai, R. (2014). Developing preschool teachers’ knowledge of students’ number conceptions. Journal of Mathematics Teacher Education, 17(1), 61–83. https://doi.org/10.1007/s10857-013-9260-5
CR  - Varol, F. & Farran, D. C. (2006). Early mathematical growth: How to support young children’s mathematical development. Early Childhood Education Journal, 33(6), 381-387. http://dx.doi.org/10.1007/s10643-006-0060-8
CR  - Wilson, R. (2018). Nature and young children: Encouraging creative play and learning in natural environments (3. b.). Routledge. https://doi.org/10.4324/9781315148533
CR  - Yazlık, D. Ö. & Öngören, S. (2018). Okul öncesi öğretmenlerinin matematik etkinliklerine ilişkin görüşlerinin ve sınıf içi uygulamalarının incelenmesi. KEFAD, 19(2), 1264-1283. https://doi.org/10.29299/kefad.2018.19.02.005
CR  - Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (12. b.). Seçkin.
CR  - Yin, R. K. (2014). Case study research: Design and methods (5. b.). Sage.
CR  - Zhang, J. H. (2015). Research on customer purchase intention based on Wechat marketing. (Doktora Tezi). Shanghai University of Engineering and Technology.
UR  - https://doi.org/10.37217/tebd.1712523
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4929101
ER  -