TY  - JOUR
T1  - TASARIM KÜLTÜRÜ EĞİTİMİNİN TASARIM OKURYAZARLIĞI BECERİSİNE ETKİSİ
TT  - THE IMPACT OF DESIGN CULTURE EDUCATION ON DESIGN LITERACY SKILL
AU  - Ekiz Kaya, Merve
PY  - 2025
DA  - June
Y2  - 2024
DO  - 10.20488/sanattasarim.1716854
JF  - Sanat ve Tasarım Dergisi
PB  - Anadolu Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2146-9059
SP  - 64
EP  - 82
VL  - 15
IS  - 1
LA  - tr
AB  - Tasarım, yaşamın her alanında anlam oluşturma ve iletişim kurma bağlamında belirginbir etki bıraktığından, çağımızın gereksinimleri farklı niteliklere odaklanmaktadır. Bu odaknoktaları, tasarım okuryazarlığını vurgulayarak sürdürülebilir toplumların gelişimine katkıdabulunan bir tasarım yetkinliği ortaya çıkarmaktadır. Özellikle eğitim perspektifindentasarım okuryazarlığı kavramı, sorgulama, yeniden düşünme ve dönüştürme becerilerinigeliştirerek; eleştirel düşünme, kültürel anlayış ve küresel perspektiflere değinmektedir. Bubağlamda, teorik bir çerçevede incelenen tasarım kültürü dersi, tasarım okuryazarlığınaetkisiyle öne çıkmaktadır. Araştırmanın amacı, tasarım kültürü eğitiminin tasarım okuryazarlıkbecerilerine etkisini ve bu etkinin kavramsal temellerini değerlendirmektedir. Buamaçla nitel araştırma yöntemlerinden görüşme tekniğiyle veriler toplanmıştır. Görüşmeleriniçeriği, öğrencilerin tasarım kültürü dersinin etkilerini tasarım okuryazarlığı açısındandeğerlendirmelerine odaklanmış; veriler, içerik analizi yöntemiyle analiz edilerekkategorilere ayrılarak açıklanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, tasarım kültürü dersininöğrencilerin estetik gelişim, çoklu bakış açısı, tasarım bilinci, tarihsel ve kavramsal bilgiedinme, nesne ve tasarım analizi, eleştirel tasarım incelemesi gibi alanlardaki becerilerinekatkıda bulunduğu gözlemlenmiştir. Ayrıca, tasarım kültürü dersinin örnek kazanımlarasahip olarak, öğrencilerin tasarım okuma becerilerini desteklediği belirlenmiştir. Araştırma,teorik tasarım kültürü eğitiminin, tasarım okuryazarlığının geliştirilmesinde etkili biraraç olabileceğini vurgulamaktadır.
KW  - Tasarım
KW  - Tasarım okuryazarlığı
KW  - Eleştirel düşünme
KW  - Tasarım kültürü
KW  - Tasarım eğitimi.
N2  - Design has a significant impact on all aspects of life by creating meaning and facilitatingcommunication. Therefore, the demands of our time emphasise different qualities that demonstratedesign competence. This competence contributes to the development of sustainablesocieties by promoting design literacy. The concept of design literacy addresses criticalthinking, cultural understanding, and global perspectives, particularly from an educationalperspective. It fosters skills such as questioning, rethinking, and transforming. The DesignCulture course, analyzed in a theoretical framework, stands out for its impact on designliteracy. The research aims to evaluate the impact of design culture education on designliteracy skills. Data were collected through interviews, a qualitative research method. Theinterviews focused on the students' assessments of the influence of the design culture courseon design literacy. Data were analysed using content analysis and categorised accordingly.The results indicate that the Design Culture course enhances students' skills in variousareas, including aesthetic development, multiple perspectives, design awareness, historicaland conceptual knowledge, object and design analysis, and critical design analysis. Additionally,the course supports students' ability to interpret designs through exemplary achievements.The research highlights that education in theoretical design culture can effectivelyenhance design literacy.
CR  - Berger, J. (2020). Görme Biçimleri. (Y. Salman, çev.). İstanbul: Metis Yayınları
CR  - Bravo, Ú., Nielsen, L. M., Lutnæs, E., Bohemia, E., & Börekçi, N. A. (2022). Design Literacies: pasts, presents, and possible futures. in Lockton, D., Lenzi, S., Hekkert, P., Oak, A., Sádaba, J., Lloyd, P. (Eds.), DRS2022: Bilbao, 25 June - 3 July, Bilbao, Spain. DOI: 10.21606/drs.2022.1065
CR  - Chen, Q., & Lin, S. (2021). Discussion on the Importance of Design Literacy to the Development of Fine Arts Education in Middle Schools. Proceedings of the 2nd International Conference on Language, Art and Cultural Exchange (ICLACE 2021). DOI: 10.2991/assehr.k.210609.007.
CR  - Christensen, K. S., Hjort, M., Iversen, O. S., & Smith, R. C. (2018). Understanding design literacy in middle school education: Assessing students’ stance towards inquiry. International Journal of Technology and Design Education, 28, 1-22. DOI: 10.1007/s10798-018-9459-y
CR  - Cope, B., & Kalantzis, M. (Eds.). (2000). Multiliteracies: Literacy learning and the design of social futures. Psychology Press.
CR  - Creswell, J. W., & Miller, D. L. (2000). Determining Validity in Qualitative Inquiry. Theory Into Practice, 39(3), 124-130. DOI: 10.1207/s15430421tip3903_2
CR  - Creswell, J.W. (2017). Araştırma Deseni: Nitel, Nicel ve Karma Yöntem Yaklaşımları. 3. Baskı, Ankara: Eğiten Kitap Yayınevi.
CR  - Erstad, O. (2010). Educating the digital generation. Nordic journal of digital literacy, 5(1), 56-71.
CR  - Heller, S. (2004). Design Literacy Understanding Graphic Design (2nd ed.). New York: Allworth Press.
CR  - Kellner, D. (2002). Technological Revolution, Multiple Literacies and the Restructuring of Education. In I. Snyder (Ed.), Silicon Literacies, (pp. 154–169). London and New York: Routledge.
CR  - Kress, G. (2003). Literacy in the New Media Age (1st ed.). Routledge. DOI: 10.4324/9780203299234
CR  - ANADOLU ÜNİVERSİTESİ SANAT & TASARIM DERGİSİ 82
CR  - Sanat&Tasarım Dergisi,15 (1), 2025: 64-82
CR  - Lemke, J. L. (1998). Metamedia literacy: Transforming meanings and media. In D. Reinking, M. McKenna, L. D. Laboo, & R. D. Kieffer (Eds.), Handbook of literacy and technology: Transformations in a Post-Typographic World. Mahwah, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.
CR  - Lutnæs, E. (2015). Imagining the unknown - Responsible creativity for a better tomorrow. FormAkademisk, 8(1). DOI: 10.7577/formakademisk.1404
CR  - Lutnæs, E. (2020). Empowering responsible design literacy. RChD: creación y pensamiento, 5(8), 11-22. DOI: 10.5354/0719-837X.2020.56120
CR  - Nelson, H. G., & Stolterman, E. (2012). The Design Way: International Change in an Unpredictable World (2nd ed.). Cambridge, MA; London: The MIT Press.
CR  - Nielsen, L. M., & Brænne, K. (2013). Design literacy for longer-lasting products. Studies in material thinking, 9, 1-9.
CR  - Pacione, C. (2010). Evolution of the mind: A case for design literacy. Interactions, 17(2), 6–11.
CR  - Popovic, V. (2002). Design activity structural categories. In N. Cross, H. Christiaans, & K. Dorst (Eds.), Analysing design activity. Chichester: John Wiley and Sons.
CR  - Snyder, I. (Ed.). (2002). Silicon literacies: Communication, innovation and education in the electronic age. Psychology Press.
CR  - UNESCO, (1997). Education for a sustainable future: A transdisciplinary vision for concerted action.
CR  - Van Raaij, F. W. (2005). Applied Consumer Behaviour. London: Longman.
CR  - Vanada, D. I., & Vanada, D. I. (2022). Dynamic learning: A learner-centered paradigm in art and design in Lockton, D., Lenzi, S., Hekkert, P., Oak, A., Sádaba, J., Lloyd, P. (Eds.), DRS2022: Bilbao, 25 June - 3 July, Bilbao, Spain. DOI: 10.21606/drs.2022.268
CR  - Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
CR  - Zec, P. (2002). Lifestyle and Product Culture for a Global Age: Good Design. Innovation, Summer, 34-38.
UR  - https://doi.org/10.20488/sanattasarim.1716854
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4946959
ER  -