@article{article_1717970, title={DİVAN ŞİİRİNİN ARKA MEYDANINDA BİR SAVAŞ OYUNU: CİRİT}, journal={KÜLLİYAT Osmanlı Araştırmaları Dergisi}, pages={97–120}, year={2025}, author={Ekici, Ayşegül}, keywords={Divan şiiri, cirit, sanat, kurgu, gerçeklik}, abstract={Sanat, kurmaca bir gerçekliktir. Sanatçı gerçekliği kurgunun arkasında gizler ve ele aldığı konuları kendi duygu ve hayalleriyle süsleyerek muhatabında estetik his uyandıran eserler ortaya çıkarır. Divan şiiri formel yapısı, geleneğin belirlediği kuralları, sanatlı ve âhenkli yapısı arkasında çok sağlam dinamikleri barındırması açısından dikkat çeker. Din, tarih ve kültür gibi bu dinamikler divan şiirinin temel kaynakları arasında yer almaktadır. Bu nedenle divan şiiri tarihî ve toplumsal gerçeklikten uzak değildir. Arkasındaki bu gerçekliklerden biri de cirit oyunudur. Orta Asya kökenli bir ata sporu olan cirit hızlı ve çevik olma gibi nitelikleri kazandırmasıyla askerin ve atın savaşa hazırlanmasında önemli rol oynamıştır. Selçuklulardan sonra 16. yüzyılda Osmanlıya geçmiş, birçok padişahın oynadığı veya teşvik ettiği bir savaş oyunu olmuş ve bu savaş oyunu ekseninde çeşitli müsabakalar düzenlenmiştir. Bu müsabakaların düzenlenmesinde şavaşa hazırlık olması yanında sosyal kaynaşmayı sağlama gibi amaçlar güdülmüştür. 19. yüzyılda yabancı sefirlere prestij olarak izletilmesi onu gösteri oyunu hâline getirmiştir. Cirit üzerine birçok çalışma yapılmakla birlikte bunlar daha çok tarih ve spor bilimine aittir. Edebiyat alanında ise tezler içinde alt başlık olarak ele alınmış ya da genel olarak diğer savaş sporları ya da oyunlar içinde verilmiş ve ciridin geçtiği şiirler tam olarak tespit edilememiştir. Çalışmamızın amacı dîvânları tarama yöntemiyle cirit kelimesini geçtiği şiirleri tespit edip kelimeyi bağlamında açıklayarak divan şiirinin arka meydanındaki tarihî ve sosyo-kültürel gerçekliğe ulaşmaktır.}, number={27 (Ağustos 2025)}, publisher={Bahir SELÇUK}