TY  - JOUR
T1  - SANAT VE İÇ MİMARLIK ARAKESİTİNDE MEKÂNIN BİÇİMLENİŞİ
TT  - THE FORMATION OF SPACE AT THE INTERSECTION OF ART AND INTERIOR ARCHITECTURE
AU  - Koç Sağlam, Ceren
AU  - Göker Paktaş, Müge
PY  - 2025
DA  - June
Y2  - 2025
DO  - 10.20488/sanattasarim.1718133
JF  - Sanat ve Tasarım Dergisi
PB  - Anadolu Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2146-9059
SP  - 670
EP  - 693
VL  - 15
IS  - 1
LA  - tr
AB  - Mekân, insan yaşamını şekillendiren dinamik bir olgu olarak sanat ve iç mimarlık disiplinlerindemerkezi bir konumda yer almakta ve farklı açılardan ele alınmaktadır. Bu çalışma,mekânın bu disiplinler bağlamında nasıl tanımlandığını ve biçimlendiğini belirlemek amacıylakavramsal analiz yöntemi kullanarak mekanı oluşturan bileşenlerini incelemektedir.Araştırmada, boşluk, algı, insan ve yer kavramları çerçevesinde mekânın nasıl şekillendiğinianlamak amacıyla literatür taraması yapılmış, kavramların temel özellikleri belirlenmişve aralarındaki ilişkiler analiz edilmiştir. Boşluk kavramı, iç mekânın varlığını biçimlendirirken,algı ve insan etkileşimi mekânın sınırlarını ve anlamını belirlemektedir. Yer kavramıise mekânın bireysel ve toplumsal bağlamda nasıl kimlik kazandığını ve bu kimliğintasarıma nasıl yansıdığını göstermektedir. Bu dört kavram, iç mekân bağlamında bir arayagelerek mekânın yeniden şekillenmesi ve anlam kazanmasında çok boyutlu tartışmalarınönünü açmaktadır. Çalışma, mekânın yalnızca fiziksel değil, kavramsal bir fenomen olduğunuvurgulamakta ve iç mimarlık disiplininin mekân anlayışını derinleştirmektedir.Elde edilen bulgular, mekânın çok boyutlu yapısına dair yeni perspektifler sunarak sanatve iç mimarlık arasındaki ilişkinin kapsamlı biçimde ele alınmasına katkı sağlamaktadır.Çalışmanın sonuçları, mekânın tasarım ve deneyim üzerindeki çeşitli boyutlarının etkileriniaçığa çıkararak, bu alanlarda daha derinlemesine analizler yapılmasına olanak tanımaktadır.Böylece, mekânın hem anlamsal hem de fonksiyonel boyutlarının iç içe geçmişilişkileri üzerine yeni yaklaşımlar geliştirilmesine imkân sağlanmaktadır.
KW  - Algı
KW  - Boşluk
KW  - Deneyim
KW  - Yer
KW  - İç mekan.
N2  - Space, as a dynamic phenomenon shaping human life, holds a central position in art and interiordesign, where it is explored from multiple perspectives. This study employs conceptualanalysis to examine how space is defined and shaped within these disciplines by focusing onits fundamental components. A literature review explores how space is formed through theconcepts of void, perception, human interaction, and place. The key characteristics of theseconcepts were identified, and their interrelationships analyzed. Void serves as a fundamentalelement in defining interior space, while perception and human interaction establishits boundaries and meaning. The concept of place shows how space acquires identity inindividual and social contexts and how this identity is reflected in design. Analyzing thesefour concepts together reveals how space is continually reshaped and given meaning. Thisstudy highlights that space is not merely a physical entity but also a conceptual construct,deepening its role in interior design. The findings offer new perspectives on the multidimensionalnature of space, contributing to a more comprehensive analysis of its relationshipwith art. Ultimately, the study provides deeper insight into how space influences design andexperience, encouraging new approaches to its semantic and functional dimensions.
CR  - Akarsu, B. (1998). Algı. Felsefe terimleri sözlüğü içinde (13. Baskı). İstanbul: İnkilap Kitabevi.
CR  - Aksakal, A. (2019). Sanat ontolojisi bakımından boşluk kavramı (Yayın No. 583303) [Yüksek lisans tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
CR  - Antik Roma’nın Kusursuz Mimarisi Panteon (2024, 24 Ekim). Kaşifiz. 7 Şubat 2025 tarihinde https://kasifiz.com/antik-romanin-tum-tanrilar-tapinagi-panteon/ adresinden erişilmiştir.
CR  - Arseven, C. E. (1950). Boşluk. Sanat ansiklopedisi içinde (5. Baskı, ss.678-685). Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
CR  - Arslan Avar, A. (2009). Lefebvre’in üçlü–algılanan, tasarlanan, yaşanan mekân diyalektiği. Dosya,17,7-16.
CR  - Asar, H. (2013). Mimari mekân okumasında algısal deneyim analizinin bir yöntem yardımıyla irdelenmesi (Yayın No. 334564) [Yüksek lisans tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
CR  - Auge, M. (1996). Non-places; Introduction to an anthropology of super-modernity. London: Verso.
CR  - Atalayer, F. (1994). Temel Sanat Öğeleri. Eskişehir: Anaolu Üniversitesi Yayınları
CR  - Aydınlı, S. (1986). Mekânsal değerlendirmede algısal yargılara dayalı bir model (Yayın No. 14023) [Doktora tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
CR  - Bahadır, E. (2014). Mekân tasarımlarında kimlik oluşum süreçleri ve yersizleşme kavramının irdelenmesi (Yayın No. 381216) [Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
CR  - Bartee, R. (t.y.). Stromae uplifts everyday employees with breathtaking ‘Santé’ visual: Watch. Grungecake. https://grungecake.com/stromae-sante/articles/83451
CR  - Benk, A. (1986). Biçim. Büyük Larousse sözlük ve ansiklopedisi içinde (ss.1617). Gelişim Yayınları.
CR  - Boudon, P. (2003). Mimari mekân üzerine. İstanbul: Janus Yayıncılık.
CR  - Ching, F. (2001). Mimarlık, biçim, mekân ve düzen. İstanbul: YEM Yayınları.
CR  - Cüceloğlu, D. (2006). İnsan ve davranışı: psikolojinin temel kavramları. İstanbul: Remzi Kitabevi.
CR  - ANADOLU ÜNİVERSİTESİ SANAT & TASARIM DERGİSİ 691
CR  - Sanat&Tasarım Dergisi,15 (1), 2025: 670-693
CR  - Do Ho Suh Exhibition, Modern One (2024, 16 Mayıs). Jack Deighton. 7 Şubat 2025 tarihinde https://jackdeighton.co.uk/2024/05/16/do-ho-suh/ adresinden erişilmiştir.
CR  - Eliasson, O. (2004). Olafur Eliasson: Minding the World. Aros: Aarhus Kunstmuseum.
CR  - Gasometer Christo Big Air Package #7 (2013, 30 Mart). Flickr. 30 Mayıs 2025 tarihinde https://www.flickr.com/photos/d-dk/8604048800 adresinden erişilmiştir.
CR  - Gerring, J. (1999). What makes a concept good? A criterial Framework for understanding concept formation in the social sciences. Polity, 31(3), 357-393.
CR  - Hasol, D. (2008). Boşluk. Ansiklopedik mimarlık sözlüğü içinde (10. Baskı, ss.308). İstanbul: Yapı Endüstri Merkezi.
CR  - Heidegger, M. (1971). Building, dwelling, thinking. A. Hofstadter (Ed.), Poetry, Language,Thought. içinde (ss.145-161). New york: Harper and Row.
CR  - İnceoğlu, N. (2010). Mimarlıkta söylem, kuram ve uygulama. İstanbul: Tasarım Yayın Grubu.
CR  - İzgi, U. (1999). Mimarlıkta süreç kavramlar, ilişkiler. İstanbul: YEM Yayınları.
CR  - James Turrell The Wolfsburg Project (t.y.). Kunstmuseum Wolfsburg. 7 Şubat 2025 tarihinde https://www.kunstmuseum.de/ausstellung/james-turrell-the-wolfsburg-project/ adresinden erişilmiştir.
CR  - Joedicke, J. (1985). Space and form in architecture. Germany: Krämer, Karl Stgt.
CR  - Kahvecioğlu, H. (1998). Mimarlıkta imaj: mekânsal imajın oluşumu ve yapısı üzerine bir model (Yayın No. 75076) [Doktora tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
CR  - Kate E. (2020, 10 Eylül). The Ultimate Guide to Visiting Benagil Cave. Emma Kate Hall. https://emmakatehall.co.uk/the-ultimate-guide-to-visiting-benagil-cave-portugal-in-2020/
CR  - Kedleston Hall (t.y.). Boutique Retreats. 6 Şubat 2025 tarihinde https://boutique-retreats.co.uk/guides/2201/kedleston-hall-derbyshire.html adresinden erişilmiştir.
CR  - Korkmaz, G. (2019). Mimarlıkta boşluk (Yayın No. 590401) [Yüksek lisans tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
CR  - Krippendorff, K. (2004). Content Analysis: An Introduction to Its Methodology. Sage Publications.
CR  - Kuban, D. (2016). Mekân. Mimarlık kavramları: Tarihsel perspektif içinde mimarlığın kuramsal sözlüğüne giriş içinde (13. Baskı, ss.15). İstanbul: YEM Yayınları.
CR  - ANADOLU ÜNİVERSİTESİ SANAT & TASARIM DERGİSİ 692
CR  - Sanat&Tasarım Dergisi,15 (1), 2025: 670-693
CR  - Lang, P. J. (1987). Creating architectural theory, the role of behavioral sciences in enviromental design. New York: Van Nostrand Reinhold.
CR  - Lehmann Maupin Art Gallery [@lehmannmaupin]. (2020, 3 Nisan). While staying home, you can virtually explore the National Museum of Modern and Contemporary Art, Korea at artsandculture.google.com (@GoogleArtsCulture), along with [Fotoğraf]. Instagram. https://www.instagram.com/lehmannmaupin/p/B-hfy2iJ5k3/
CR  - Lehmann Maupin Art Gallery (t.y.). Lehmann Maupin. 7 Şubat 2025 tarihinde https://www.lehmannmaupin.com/artists/do-ho-suh adresinden erişilmiştir.
CR  - Leland, M. R. (2000). Mimarlığın öyküsü. (E. Akça, Çev.). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
CR  - Lynch, K. (2010). Kent imgesi. (İ. Başaran, Çev.). İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
CR  - Norberg-Schulz, C. (1971). Existence, space and architecture. New York: Praeger.
CR  - O’doherty, B. (2010). Beyaz küpün içinde, Galeri mekânının ideolojisi. İstanbul: Sel Yayıncılık.
CR  - Öymen Gür, Ş. (1996). Mekân örgütlenmesi. Trabzon: Gür Yayıncılık.
CR  - Özcan, U. ve Güngör, S. (2020). Yersizleşmeye rağmen / Tadao Ando’yu “yer” bağlamında okumak. Yapı Dergisi, 453, 42-47.
CR  - Özen, A. (2006). Mimari sanal gerçeklik ortamlarında algı psikolojisi. [Tam Metin] Bilgi Teknolojileri Kongresi IV, Denizli, Türkiye.
CR  - Pallasmaa, J. (2011). Tenin gözleri. (A. U. Kılıç, Çev.). İstanbul: YEM Yayınları.
CR  - Rapoport, A. (1977). Human aspects of urban form: Towards a man-environment approach to urban form and design. Great Britainn: Pergamon Press.
CR  - Rassmussen, S. E. (1994). Yaşanan mimari. (Ö. Erduran, Çev.). İstanbul: Remzi Kitapevi.
CR  - Salsabila, P. A. (2024, 27 Ağustos). Museum Louvre Hadirkan Pameran Fashion Pertamanya Bersama Chanel!. Highend. https://highend-magazine.okezone.com/read/museum-louvre-hadirkan-pameran-fashion-pertamanya-bersama-chanel-1e8d4T
CR  - Schulz, C. (1972). Existence space and architecture. London: Studio Vista.
CR  - Schwarzer, M. W. ve Schmarsow, A. (1991). The emergence of architectural space: August Schmarsow’s theory of “Raumgestaltung”. Assemblage, (15), 49-61.
CR  - Smith, R. (1999). Mallarmé’s children: Symbolism and the renewal of experience. California: Univercity of California Press.
CR  - ANADOLU ÜNİVERSİTESİ SANAT & TASARIM DERGİSİ 693
CR  - Sanat&Tasarım Dergisi,15 (1), 2025: 670-693
CR  - Sözen, M. ve Tanyeli, U. (2011). Algı. Sanat kavram ve terimleri sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitapevi.
CR  - Stars and Galaxies (2015, 8 Ocak). Machines Teach Astronomers About Stars. NASA. 6 Şubat 2025 tarihinde https://www.jpl.nasa.gov/news/machines-teach-astronomers-about-stars/ adresinden erişilmiştir.
CR  - Türk Dil Kurumu. (t.y.). Boşluk. Sozluk.gov.tr Güncel Türkçe Sözlük içinde. 20 Eylül, 2024, tarihinde https://sozluk.gov.tr/?ara=bosluk adresinden erişilmiştir.
CR  - Us, F. ve Aytıs, S. (2009). Mimari mekânın aktarımında algılayıcı hareketinin önemi. Tasarım+Kuram Dergisi, (7), 87-90. https://doi.org/10.23835/tasarimkuram.240755
Vitruvius, P. (1993). Mimarlık üzerine on kitap. Ankara: Şevki Vanlı Mimarlık Vakfı Yayınları.
CR  - Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
CR  - Waldek, S. (2024, 15 Temmuz). Mysteries of Great Pyramid of Giza. Architecture&Design. https://www.admiddleeast.com/story/mysteries-of-great-pyramid-of-giza-solved-what-you-need-to-know-about-egypts-iconic-landmark
CR  - Walker, G. (2010). The concept of conceptual analysis. Erkenntnis, 73(1), 111–127. https://doi.org/10.1007/s10670-009-9193-7
CR  - Wee, YC. (2008, 6 Haziran). Baya Weavers:Nest building and after. Bird Ecology Study Group. https://besgroup.org/2008/06/06/baya-weavers-nest-building-and-after/
CR  - Wolfe J.M. (t.y.). Understanding a fire ant colony. https://www.amdro.com/learn/fire-ants/understanding-a-fire-ant-colony
CR  - Zevi, B. (2015). Mimarlığı görebilmek. (A. Tümertekin, Çev.). İstanbul: Daimon Yayınları.
CR  - Zwirner, D. (t.y.). Infinity mirrored room adlı eseri, David Zwirner. https://www.davidzwirner.com/artworks/yayoi-kusama-infinity-mirrored-room-gleaming-lights-of-the-souls-85e2f.
UR  - https://doi.org/10.20488/sanattasarim.1718133
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4952397
ER  -