@article{article_1719644, title={Neshe Mesele Merkezli Bir Bakış: İbn Berrecân’ın Nesih Anlayışı}, journal={Genç Mütefekkirler Dergisi}, volume={6}, pages={520–551}, year={2025}, author={Görgün, Halil İbrahim}, keywords={Tefsir, İbn Berrecân, Bedâ, Maslahat, Mushaf}, abstract={Kur’an ilimlerinin en önemli meselelerinden biri olan nesih, erken dönemlerden modern döneme kadar birçok tartışmanın konusu olmuştur. Bu çalışma, Endülüs’ün önemli âlimlerinden olan Ebu’l-Hakem İbn Berrecân’ın “Tenbîhü’l-efhâm” adlı tefsiri temel alınarak nesih anlayışını mesele merkezli bir şekilde ortaya koymayı amaçlamaktadır. Problem odaklı ele aldığımız nesih konusu, müfessirin düşünce dünyasını anlamak açısından oldukça değerlidir. Çalışmada, nesih tartışmasının onun gözünde hangi meselelerle ilişkili olduğu ortaya çıkarılmıştır. İbn Berrecân’ın nesih konusuna neden mesafeli durduğu sorusuna cevap aranmış ve tefsirindeki yorumları ışığında üç temel mesele tespit edilmiştir. Bunlardan ilki, nesh meselesinin aynı zamanda Kitap Ehli ve nübüvvetle ilişkili tartışmalara da dâhil edilen bedâ anlayışıyla bağlantılı olmasıdır. İkinci mesele, kulların ahvâli ve maslahat kavramının dikkate alınması olarak ifade edilebilir. Nesh anlayışının üçüncü yönü ise Mushaf’ta okunmakta olan ve neshedildiği düşünülen ayetlerin, dini hükümlerin konusu haline gelmesi meselesidir. Bu üç problematik husus örneklerle aktarılmış ve araştırmanın imkânı içerisinde Endülüslü önemli âlimlerin nesih konusundaki görüşlerine de yer verilmiştir. İbn Berrecân’a göre, Mushaf’ta yer alan ve mensûh olduğu düşünülen ayetler, zaman ve mekân şartlarına göre Müslümanlar tarafından uygulanabilir durumdadır. Dolayısıyla tüm bu yaklaşımlar, Kur’an’ın bir vahiy olarak ilahi olduğunu ve diğer kitaplardan farklı olarak tahriften korunduğunu göstermektedir. Bu bağlamda müfessir, Mushaf’ta bulunan ve neshedildiği tartışılan ayetleri, nesih olmaksızın açıklamıştır. O, Mushaf’ta yer alan ve hukuki hükümleri ifade eden ayetlerin nesih yerine nesie “tehir” olarak tanımlanması gerektiğini belirtmiştir. Makalede nesih üzerinden Kur’ân ilimlerinin çeşitli disiplinlerle etkileşim içinde ele alınmasının gerekliliğine vurgu yapılmıştır. Düşünce ve dökümasyon analizi yöntemlerine dayanan bu çalışma ile Kur’an ilimlerinin problematik alanlarının genişletilmesi hedeflenmiştir. Anahtar Kelimeler: Tefsir, İbn Berrecân, Bedâ, Maslahat, Mushaf.}, number={2}, publisher={Nihat DEMİRKOL}