@article{article_1720759, title={SAATLERİ AYARLAMA ENSTİTÜSÜ VE MADDE 22 ROMANLARINDA DEVLETİN İDEOLOJİK AYGITLARININ İŞLEVSİZLİK ELEŞTİRİSİ}, journal={Uluslararası Dil Edebiyat ve Kültür Araştırmaları Dergisi}, volume={8}, pages={1341–1355}, year={2025}, DOI={10.37999/udekad.1720759}, author={El, Erden}, keywords={Devletin İdeolojik Aygıtları, Saatleri Ayarlama Enstitüsü, Madde-22, Bürokrasi, Althusser}, abstract={Bu makale Althusser’in “Devletin İdeolojik Aygıtları” (“DİA”) olarak adlandırdığı ve toplumu şekillendirmeye yarayan oluşumların Saatleri Ayarlama Enstitüsü ve Madde 22 romanlarında nasıl işlediğini karşılaştırmalı edebiyat yöntemiyle irdelemeyi amaçlamaktadır. Oldukça farklı iki kültürel iklimde geçmesine ve ideolojik baskının toplum üzerindeki etkisi ayrı olmasına karşın iki romanın ortak yönü DİA’nın işleyişinin, bürokrasinin ve propagandanın ironik bir dille hicvedilmesidir. Bu analiz, kurumsal iktidara yönelik Türk ve Amerikan edebiyatı eleştirilerini ortakbir Althusser’ci çerçeve içinde ele alarak bu alana katkı sağlamaktadır. Her iki romanda da katı bürokrasi, sistemik baskılar ve propaganda toplum için olumsuz öğeler olarak kendini göstermektedir. Bu durum alaycı bir dille hicvedilerek aslında sistem tarafından çok anlamlı gibi gösterilmeye çalışılan bu durumun anlamsızlığı gözler önüne serilmektedir. Bu çalışma, romanların kurumsal iktidar temsillerini analiz ederek, DİA’nın hegemonyayı sürdürme ve sistemi devam ettirmedeki rolünü vurgulamaktadır. Bu çalışma Tanpınar ve Heller’in DİA’nın meşruiyetini sorgulamak ve gereksizliğini ortaya çıkarmak için onları ironik bir dille hicvettiğini savunur. Böylece çalışma, ideolojinin işlevsizlik boyutunu ironi yoluyla görünür kılan anlatı stratejilerinin ortak ve ayrışan yönlerini ortaya koyar.}, number={3}, publisher={UDEKAD AKADEMİ YAYINCILIK}