TY  - JOUR
T1  - Nazif Paşa: Merkez-Çevre İlişkileri Bağlamında Kudüs Mutasarrıflığı ve Kabile Siyaseti
TT  - Nazif Pasha: Jerusalem Governorship (Mutasarrıf) and Tribal Politics in the Context of the Center-Periphery Relations
AU  - Tolak, Kübra
AU  - Kurşun, Zekeriya
PY  - 2025
DA  - June
Y2  - 2025
DO  - 10.16947/fsmia.1722252
JF  - FSM İlmi Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi
PB  - Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2147-3153
SP  - 137
EP  - 156
IS  - 25
LA  - tr
AB  - Bu makale 1825-1889 yılları arasında yaşamış ve Osmanlı bürokrasisinin çeşitlikademelerinde görev almış Mehmed Nazif Paşa’nın 1867 yılı ilk Kudüs Mutasarrıflığıdönemindeki icraatlarına odaklanmaktadır. Meslek hayatının başlangıç yıllarını Serdar-ıekrem Ömer Lütfi Paşa’nın himayesinde sürdürmüş ve mutasarrıflık, valilik ve nazırlıkyapmıştır. İlki 1867 ve ikincisi 1872 yıllarında olmak üzere iki kez Kudüs Mutasarrıflığıgörevinde bulunmuştur. İlk mutasarrıflığı sırasında “Kudüs Islahatı” olarak isimlendirilensüreç; Gazze, Halilürrahman ve Kudüs’te bulunan konar göçer kabilelerdençeşitli vergilerin tahsil edilmesi için yürütülen çalışmaları ifade etmektedir. Bu çalışmalarsonucunda aşiretlerden devlete bağlılık taahhütnamesi alınmıştır. Bir bakıma çevredekibir grup ile merkezin sözleşmesi olarak nitelendirilmesi mümkün olan bu taahhütname, uygulamaya sokularak pratiğe aktarılmıştır. Ayrıca Mehmed Nazif Paşa; ilk Kudüs mutasarrıflığısırasında mülkî ve askerî alanda çeşitli düzenlemeler yaparak dönemin merkez-çevre ilişkilerinin tesisinde önemli roller üstlenmiştir. Bu makale, Nazif Paşa’nındoğrudan bir biyografisi olmayıp daha ziyade merkezî idarenin etkisini artırmak için bölgedealdığı tedbirleri, ağırlıklı olarak arşiv belgeleri ışığında incelemektedir.
KW  - Mehmed Nazif Paşa
KW  - Kudüs ıslahatı
KW  - Gazze
KW  - aşiretler
KW  - vergi
tahsili
N2  - This article examines the administrative actions of Mehmed Nazif Pasha during hisfirst governorship of Jerusalem in 1867. Mehmed Nazif Pasha (1825–1889) held severalkey positions in the Ottoman bureaucracy, including governor and minister, and beganhis career under the patronage of Serdar-ı Ekrem Ömer Lütfi Pasha. He served twice asthe governor of Jerusalem, first in 1867 and again in 1872. His first governorship markedthe beginning of a process referred to as the “Jerusalem Reform,” which aimed to collecttaxes from Bedouin tribes in Gaza, Hebron (Halilurrahman), and Jerusalem. As a resultof these efforts, written pledges of loyalty were obtained from the tribes, documents thatcan be seen as contractual acknowledgments of allegiance to the central authority. Thesepledges were not merely symbolic but were implemented and enforced in practice. Inaddition, Mehmed Nazif Pasha introduced a series of administrative and military reforms,playing a significant role in shaping the center-periphery relations of the period. Ratherthan offering a direct biography, this article investigates the measures taken by NazifPasha to reinforce central control in the region, drawing primarily on archival sources.
CR  - Ahmed Lütfi Efendi, Vak’anüvis Ahmed Lütfi Efendi Tarihi., ed. Münir Aktepe, Ankara, Türk Tarih Kurumu, 1991.
CR  - Akpınar, Alişan - Eugene L. Rogan, Aşiret, Mektep, Devlet: Osmanlı Devleti’nde Aşiret Mektebi, Aram Yayıncılık, 2001.
CR  - Avcı, Yasemin, Değişim Sürecinde Bir Osmanlı Kenti: Kudüs: (1890-1914), İstanbul, Phoenix Yayınevi, 2004.
UR  - https://doi.org/10.16947/fsmia.1722252
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4970520
ER  -