@article{article_1724942, title={Doku Mühendisliğinde Biyobozunur İskeleler}, journal={Biruni Sağlık ve Eğitim Bilimleri Dergisi}, volume={8}, pages={34–51}, year={2025}, author={Zıkşahna, Kaan and Dinçer, Zeynep Yaren and Adıyıl, Rumeysa and Ihlamur, Murat}, keywords={Biyobozunur doku iskeleleri, Doku mühendisliği, Biyomalzeme tasarımı, Kontrollü ilaç salımı}, abstract={Biyobozunur doku iskeleleri (scaffoldlar), doku mühendisliğinde rejeneratif süreçleri desteklemek amacıyla geliştirilmiş kritik biyomalzemelerdir. Bu derleme, hücresel tutunma, proliferasyon ve farklılaşmayı destekleyen biyomimetik mikroçevreler oluşturan biyobozunur iskelelerin malzeme özellikleri, üretim yöntemleri ve dokuya özgü uygulamalarını kapsamlı şekilde ele almaktadır. Doğal (kolajen, jelatin, alginat) ve sentetik (PLA, PLGA, PCL) polimerlerin tekil veya kompozit formlarda kullanımı, biyolojik uyum ile mekanik dayanım arasında denge kurmayı mümkün kılmakta ve farklı doku türlerine özel scaffold tasarımlarına olanak tanımaktadır. Kemik, kıkırdak, deri ve gingival dokular gibi hedef dokuların kendine özgü biyomekanik ve hücresel gereksinimleri doğrultusunda, iskelelerin porozitesi, bozunma profili, elastikiyeti ve yük taşıma kapasitesi optimize edilmektedir. Makale, scaffoldların yalnızca geçici yapısal destek sunan pasif platformlar değil, aynı zamanda büyüme faktörleri, antibiyotikler ve kemoterapötik ajanlar gibi biyolojik yüklerin kontrollü salımı yoluyla aktif rejeneratif modüller olduğunu vurgulamaktadır. Özellikle elektrospinning ve 3D biyobasım gibi ileri üretim teknikleri, hedefe yönelik ilaç iletimini ve biyolojik mikroçevreyi hassas şekilde düzenleme potansiyeli sunmaktadır. Scaffold tabanlı ilaç salım sistemleri, kanser tedavisi, yara iyileşmesi ve enfeksiyon kontrolü gibi kritik klinik alanlarda terapötik etkinliği artırmakta ve sistemik toksisiteyi azaltmaktadır. Sonuç olarak, biyobozunur doku iskeleleri, hücresel ve moleküler düzeyde yenilenme süreçlerini yönlendiren akıllı biyomalzeme sistemleri olarak öne çıkmaktadır. Gelecekte uyaran-duyarlı polimerler, çoklu büyüme faktörü salımı ve kişiselleştirilmiş scaffold üretimi gibi yaklaşımlarla, bu yapıların klinik translasyon potansiyelinin daha da artması beklenmektedir.}, number={1}, publisher={Biruni Üniversitesi}