@article{article_1726771, title={Türk Parti Sisteminin Dönüşümü: Hâkim Parti Sisteminden Siyasal Parçalanmaya}, journal={İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi}, volume={24}, pages={669–692}, year={2025}, DOI={10.46928/iticusbe.1726771}, author={Şahbaz, Yunus}, keywords={Türk parti sistemi, siyasal parçalanma, hâkim parti, hizip partileri, seçim sistemi}, abstract={Bu makale, Türk parti sisteminin 2002–2015 dönemindeki hâkim parti modelinden, 2015 sonrası dönemde belirgin biçimde parçalı ve kırılgan bir yapıya evrilişini analiz etmektedir. Yalnızca kurumsal açıklamalara bağlı kalmaksızın, tarihsel, sosyolojik ve iktisadî boyutları bütünleştirerek sistemik dönüşümün daha incelikli bir anlatımını sunmaktadır. Çalışmada, parti sistemindeki parçalanmanın yalnızca Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi gibi seçim mühendisliği örneklerinin ürünü olmadığı; aynı zamanda parti içi hizipçilik dinamikleri ve seçmen davranışını ve siyasal rekabeti yeniden şekillendiren ekonomik gerilemeler tarafından da tetiklendiği ileri sürülmektedir. Yeni kurulan hizip partilerinin izlediği siyasal rotaları takip ederek ve hâkim parti istikrarındaki aşınmayı inceleyerek, makale, yapısal reformlar, liderlik krizleri ve sosyo-ekonomik baskıların birleşerek 2002 sonrası siyasal dengeyi nasıl sarstığını ortaya koymaktadır. Bulgular, 2018–2023 döneminde küçük partilerin benzeri görülmemiş bir etki kazandığını, ancak bu etkinin 2023 sonrası dönemde gerilemeye başladığını ve parti sisteminin yeniden merkezî bir yapıya yönelme eğilimi gösterdiğini ortaya koymaktadır. Böylece çalışma, parti sistemindeki değişimi açıklamada kurumsal tasarım ile daha derin sosyo-tarihsel dinamikler arasındaki kritik etkileşimi ortaya koyarak literatüre özgün bir katkı sunmaktadır.}, number={53}, publisher={İstanbul Ticaret Üniversitesi}